Kültür mantarı zehirler mi?

“Basit önlemlerle mantar zehirlenmelerinin önüne geçilebilir”
Konya’nın Beyşehir İlçe Sağlık Müdürü Dr. Fazıl Bağcı, zaman zaman insanlar için tehdit haline gelebilen doğada kendiliğinden yetişen mantarlar konusunda vatandaşları uyarırken, kültür mantarları ile ilgili bilgi verdi.
Dr. Bağcı, kültür mantarlarının zehirleyip zehirlemeyeceği konusunda da bilgiler verdi. Kültür mantarlarının bünyelerinde zehirli maddeleri bulundurmadığından bir zehirlenme görülmesinin mümkün olmayacağını belirten Bağcı, buna rağmen mantarların yetiştiği ortam itibariyle, bazı mikroorganizmaların mantarın üzerinde bulunabileceğine dikkat çekti. Bu mikroorganizmayla bulaşık mantarların çiğ olarak yenmesi sonucunda çok hafif mide ve bağırsak şikayetlerinin gelişebileceğini de vurgulayan Bağcı, “Bunlara ilaveten, mantar alınırken ambalajlı olanlar tercih edilmeli, ayrıca ambalajda tüketiciyi bilgilendirmeye yönelik bazı bilgilerin yer aldığı etiketlerin olup olmadığına dikkat edilmelidir” dedi.
Mantarlarla ilgili olarak halk arasında doğru olduğu düşünülen, ancak ilmi değeri olmayan yaygın inanışlar da olduğunu kaydeden Dr. Bağcı, bunları şöyle sıraladı:
“Yoğurtla yenen mantar zehirlemez. Pişirilen mantarda zehir yok olur, sirkeli ve tuzlu suda kaynatmakla mantarın zehri alınır. Kurutulmuş mantarın yenmesiyle zehirlenme olmaz. Çayırlarda yetişen mantar zehirli değildir, mantar koparıldığında rengi değişmezse zehirsizdir. Mantarın iç kısmı mavileşirse bu mantar zehirlidir. Ağaçlardaki mantarlar zehirsizdir, zehirli mantar, gümüş kaşıkla pişirilirse kaşık kararır. Salyangozlar zehirli mantar yemezler.”
Mantar zehirlenmelerinden nasıl korunması gerektiğini de aktaran Dr. Bağcı, “Zehirlenmelerin önemli bir kısmı esasında çok basit önlemlerle engellenebilecek niteliktedir. Bu çerçevede, mantar zehirlenmeleri de çok basit bir şekilde önlenebilecek bir zehirlenme tipi olup zehirlenmenin engellenmesindeki tek çare de doğal alanlarda yetişen mantarların kesinlikle yenmemesi, bunun yerine kültür mantarının tercih edilmesidir” şeklinde konuştu.
Dr. Bağcı, zehirlenmeler konusunda 114 numaralı Ulusal Zehir Danışma Merkezi’nden bilgi alınabileceğini belirtirken, şunları kaydetti:
“Hastanın mantar yeme öyküsü ile zehirlenme bulguları birlikte değerlendirilerek mantar zehirlenmesi olup olmadığına karar verilmeye çalışılır. Yenen mantarın uzman kişilerce incelenmesi de zehirlenmenin teşhisinde yardımcı olabilmektedir. Ancak, bu konuda yapılacak en doğru hareket, mantar yiyen kişinin sersemlik, uykuya meyil, tansiyon düşüklüğü, bulanık görme, yüz ve boyunda kızarma, nabızda artış, ağızda metal tadı, bulantı ve kusma ile terleme gibi belirtiler görülmesi halinde en yakın sağlık kuruluşuna müracaat etmesidir. Bu arada, zehirlenme belirtilerinin mantarda bulunan zehrin niteliğine göre değişebileceği de unutulmamalıdır. Bazı mantarlar, yenmesinin 2 saat sonrasında, bazı türleri ise yenmesinin 6 saat sonra zehirlenme etkisi verebilir. Mantarda bulunan zehirli maddenin özelliğine göre, yendikten 6 saat sonra gelişebilen zehirlenme belirtileri şöyledir: Bulantı, kusma, ishal, ateş, nabız ateşi, karın ağrısı ile daha sonra karaciğer ve böbrek bozuklukları ile bu organların bozukluklarına bağlı belirtiler. Sonuçta koma ve ölüm de söz konusu olabilmektedir.”