Konya için kritik olan bölüm açık ama öğrenci alımı yok!

Son yıllarda yaşadığımız Kovid-19 salgını ve devam eden Ukrayna-Rusya savaşı gıdanın önemini bir kez daha ortaya koydu. Tarımsal üretimin başlangıç materyalini oluşturan tohum ve tohumculuğun önemi tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de anlaşılmaya başlandı.
Selçuk Üniversitesi Sarayönü Meslek Yüksekokulu (MYO) Tohumculuk Programı Öğretim Üyesi Prof. Dr. S. Ahmet Bağcı, dünya nüfusunun 2050 yılında 9,7 milyarı aşacağına dikkat çekerek, bugün 8 milyarı aşan nüfusun sağlıklı, güvenli, dengeli ve yeterli beslenebilmesi tüm ülkelerin öncelikli konusunu haline geldiğini vurguladı. Prof. Dr. Seydi Ahmet Bağcı, Konya ve çevre illerdeki tohumculuk alanındaki ara eleman ihtiyacının karşılanması gerektiğini belirterek, bunun için Sarayönü MYO Tohumculuk Programının öğrenci alımına başlamasının şart olduğunu söyledi.

SEKTÖRDE KONYA’DA 179 FİRMA BULUNUYOR

Bitkisel üretimin temel girdisi olan tohumun ülkelerin tarım sektörü için stratejik bir öneme sahip olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Bağcı, “Tohum, tarımda kullanılan temel bir girdidir ve tohumculuk ekonomik bir faaliyet olarak son 150 yılda önemli bir endüstri hâline gelmiştir. Bugün dünyada yaklaşık 50 milyar dolarlık bir ticaret hacmine ulaşmış olan tohumculuk sektöründeki gelişmelere baktığımızda üretim, ticaret ve bitki ıslahındaki ilerlemelere paralel olarak uluslararası kural ve standartlara uygun tohum sistemleri, teknik ve hukuki mevzuatların bir ülkede oluşturulması ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Son çıkan kanunlardan sonra yerli ve millî tohumculuk sektörü hızlı bir gelişme göstermiş ve 2006 yılında 371 bin ton olan sertifikalı tohumluk üretimi 2022 yılında 1.361 bin tona ulaşmıştır. Bununla beraber 2006 yılında toplam 47 milyon dolar olan tohum ihracatı 2022 yılında 232 milyon dolara yükselirken 2006 yılında 106 milyon dolar olan tohum ithalatı ise 2022 yılında 169 milyon dolara çıkmıştır. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2006’da yüze 43’ten 2022 yılında yüzde 137’e çıkmıştır. Ülkemizin ihracat potansiyelini düşündüğümüzde, gelecek yıllarda tohumluk ihtiyacı daha da artacaktır. 1963 yılında sadece 5 olan özel sektör tohumculuk firma sayısı 2023 yılında 1068’e çıkmıştır. İller bazında Konya 179 adet tohumculuk firması ile tarla bitkileri tohumculuğunun en fazla yapıldığı il konumuna ulaşmıştır.”

TOHUMCULUK ÜSSÜ KONYA’YA TOHUMCULUK PROGRAMI ŞART

“Tohumculuk Teknolojisi Programına yeniden öğrenci alınmasının gerekçesi her geçen gün gelişen tohumculuk sektörü lisans ve ön lisans seviyesinde yetişmiş eleman ihtiyacını karşılamakta zorluk çekmektedir” diyen Prof. Dr. Bağcı, şunları söyledi: “Ülkemizde her alanda ara eleman problemi en üst seviyededir. Ara eleman ihtiyacı gelişen ve rekabet gücünü arttırmak isteyen tohumculuk sektörü için de son derece önemlidir. Bölgemizde ve ülkemizde hızla gelişen tohumculuk sektörünün ihtiyacını karşılamak ve bu alanda çalışacak teknik elemanlar yetiştirmek için 2001-2002 eğitim-öğretim döneminde yüksekokulumuz bünyesinde Tohumculuk Programı açılmıştır. Programın adı 2019 yılında tohumculuk teknolojisi olarak değiştirilmiştir. Tohumculuk Teknolojisi Programında eğitim alan öğrenciler bitki ıslahının melezleme aşaması ve tohumculuğun; tohum üretimi, tohum işlemesi ve hazırlanması ve tohumluk pazarlaması konularında sektörün ihtiyaçları doğrultusunda uygulamalı ve teorik olarak eğitilmekte ve donanımlı olarak mezun edilmektedirler. Mezun olan öğrencilerimizin önemli bir kısmı sektörde faaliyet gösteren firmalarda çalışmakta ve bir kısmı ise kendi tohumculuk firmasını kurmaktadır. Programa gelen bazı öğrenciler de bölgenin tarım yapan ailelerinin çocukları olduğundan, burada aldıkları tarımsal eğitim ile daha kaliteli ve verimli tarım yapmakta ve aile işletmelerine katkı sağlayarak ülke ekonomisine destek olmaktadırlar. Tohumculuk alanında faaliyeti gösteren özel sektör firmaları; iyi yetişmiş, laboratuvarda, tarlada, serada üretimde ve pazarlamada çalışabilen tohumculuk ön lisans mezunlarını talep etmektedir. Daha önceki yıllarda YÖK, Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) ile öğrenci alımında bazı değişikliklere gitmesi sonucu Türkiye’deki yüksekokullarının tamamında özellikle teknik programların tercihinde ciddi düşüşler olmuştur. Maalesef bu süreçte diğer programlarda olduğu gibi Tohumculuk Teknolojisi Programına da yeterli sayıda öğrenci kayıt yaptırmayınca program öğrenci alımına kapatılmıştır.”

5 MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİ ALIMI YAPIYOR

Şu anda ekonomisi tarıma dayalı olan Türkiye’de sadece 5 meslek yüksekokulunda tohumculuk bölümünü bulunduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Bağcı, sözlerini şu şekilde sürdürdü: “Uludağ Üniversitesi, Dicle Üniversitesi, Ege Üniversitesi, Mardin Artuklu Üniversitesi ve Harran Üniversitesi Tohumculuk Teknolojisi Programı öğrenci alımına açıktır. Ceylanpınar Tarım Meslek Yüksekokulundaki Tohumculuk Programı 2023-24 eğitim yılında ilk defa öğrenci alacaktır. Diğer dört programın 2022-23 eğitim –öğretim döneminde doluluk oranları yüzde 100 olarak gerçekleşmiştir. Açık olan tohumculuk programlarının 3’ü Güneydoğu Anadolu’da, diğerleri ise Marmara ve Ege bölgesinde olduğu görülmektedir. Tarla Bitkileri tohumculuğunun yoğun olduğu Orta Anadolu ve Geçit bölgelerinde tohumculuk konusunda eğitim veren Meslek Yüksekokulu programı mevcut değildir. Konya, Ankara, Nevşehir veya civar illerden bu konuda eğitim almak isteyenler yukarıda adını zikrettiğimiz illere gitmeleri gerekmektedir.”

ÜLKE EKONOMİSİ İÇİN ÇOK ÖNEMLİ

“Yüksekokulumuzun bulunduğu Konya, ülkemizin en önemli tarımsal üretimin yapıldığı illerin başında gelmektedir ve ülkemizdeki tarımsal üretim değerinin % 4,8’ini (12,8 milyar TL) tek başına karşılamaktadır” diyen Prof. Dr. Bağcı, şunları kaydetti: “Türkiye’nin tahıl ambarı olarak bilinen Konya son zamanlarda tohumculuk sektöründe gösterdiği gelişmelerle de ülkemizin “Tohumculuk Üssü” olarak nitelenmektedir. Konya’da faaliyet gösteren 179 özel sektör tohumculuk firmasının yanında Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğüne bağlı ve tohumluk üretiminde önemli bir yere sahip Altınova, Gözlü ve Konuklar Tarım İşletmeleri de ilimizde bulunmaktadır. Bu işletmeler sayesinde ülkemizde üretilen sertifikalı tohumluğun yaklaşık yüzde 28’i (373 bin ton) Konya’da üretilmektedir. Bununla beraber Konya’ya komşu ve yakın illerde ise toplam 377 tohumculuk işletmesi bulunmaktadır (Aksaray 5, Ankara 81, Eskişehir 19, Karaman 1, Kayseri 14, Kırıkkale 1, Kırşehir 3, Nevşehir 48, Niğde 14, Yozgat 12). Tohumculuk için önemli kamu ve özel tohumculuk işletmelerinin bölgemizde yoğun olması ve üniversite ile yapılan iş birlikleri öğrencilerin uygulamalı eğitimlerine önemli katkılar sağlamaktadır. Tarım ve özellikle teknolojik bir ürün olan tohum konusunda son derece önemli bir yere sahip Konya ve civar illerde sektöre kalifiye eleman yetiştirerek destek olacak ve katkı verecek eğitim kurumlarına ihtiyaç vardır. Tohumculuk sektörünün en güçlü olduğu İç Anadolu’da lisans seviyesinde eğitim veren 8 adet fakülte veya bölüm vardır. Bununla berabere tohumculuk sektörünün ara eleman ihtiyacını karşılayacak hâlihazırda öğrenci alımına açık hiçbir program ve bölüm mevcut değildir. Bu amaçla ön lisans seviyesinde eğitim-öğretim vermesi için 2001-2002 döneminde açılan Sarayönü Meslek Yüksekokulu Tohumculuk Teknolojisi Programı hem bölge tohumculuğuna hem de yöre tarımına dolaylı destekler sağlamaktadır. Fakat bu program 4 yıldır öğrenci alımına kapalıdır. Tüm sektörlerin eğitimli kalifiye elemanlar sayesinde daha güçlü ve üretken olacağı düşüncesi ile SÜ Sarayönü MYO Tohumculuk Programının yeniden öğrenci alımına açılması ülke ekonomisi açısından son derece önemli olduğunu düşünüyoruz.”

TOHUMCULUK BÖLÜMÜNDE GEREKLİ DONANIMA SAHİBİZ

Selçuk Üniversitesi Sarayönü Meslek Yüksekokulu’nun tohumculuk teknolojisinde gerekli donanıma ve akademik personele sahip olduğunu kaydeden Prof. Dr. Bağcı, “Yüksekokulumuz Tohumculuk Teknolojisi Programında 1 adet Profesör, 1 adet Doçent ve 1 adet Dr. Öğretim Üyesi bulunmaktadır. Akademik personelimizin yüksek lisans, doktora ve doktora sonrası yurt dışı deneyimi bulunmaktadır. Bununla birlikte Bitkisel Üretim ve Hayvansal Bölümümüzde doktorasını tamamlamış veya doktora yapan deneyimli, tohumculuğun farklı alanlarında yetişmiş 7 öğretim elemanımız mevcuttur. Yüksekokulumuz 140 dekar uygulama ve araştırma arazisinde, sera, laboratuvar vb. alanlarımızda öğrencilerimizin katılımıyla tohumculuk faaliyetleri yapılmakta ve farklı bilimsel araştırmalar da yürütülmektedir. Tohumculuk Teknolojisi Programının açılması ile Yüksekokulumuz öğretim elemanları eğitim ve öğretimde daha etkin yer alabileceklerdir. YKS sistemiyle birlikte Tohumculuk Teknolojisi Programını seçebilecek öğrencilerin önünün açılması ve yukarıda bahsedilen gerekçelerden dolayı Tohumculuk Teknolojisi Programının 2023-24 Yükseköğrenim Programları ve Kontenjanları Ek Tercih Kılavuzunda yer almasını ve programın öğrenci alımına açılmasını talep ediyoruz” dedi.

İBRAHİM BÜYÜKEKEN