'Kerkük petrolünde anlaşma sağlandı'

Eski Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani liderliğindeki Kürdistan Yürtseverler Birliği (KYB) Genel Sekreter Yardımcısı Kosret Resul, Reuters’e verdiği demeçte Bağdat hükümetiyle Kerkük petrolünün Türkiye üzerinden ihraç edilmeye devam etmesi konusunda anlaştıklarını ifade etti.

"Anlaşma mevcut sorunu sona erdirdi. Bundan böyle (petrol akışının durdurulması için) bir süre yok" ifadesini kullanan Resul, daha fazla detay vermedi.

Bağdat’taki Petrol Bakanı Cebbar Lueybi ise Kerkük’teki petrol rafinerisinin kapasitesinin 10 bin varil artırıldığını açıkladı ve yıl sonuna kadar bu kapasiteyi aynı miktarla bir kez daha arttırmayı planladıklarını belirtti. Bu adım KYB'nin petrol akışının düzenli bir şekilde sürdürülmesi için öne sürdüğü taleplerden biriydi.

KYB'nin petrol hamlesi

Mart’ın başında KYB’ye bağlı peşmerge güçleri, Bağdat yönetiminin denetimindeki Kuzey Petrol Şirketi'ne baskın düzenlemiş ve "Bu Irak Hükümeti için bir uyarıydı" açıklamasını yapmıştı.

Petrol akışının birkaç saat boyunca durdurulmasının ardından, Türkiye’ye giden boru hattındaki akış yeniden düzene girmişti.

Ancak KYB peşmergeleri Bağdat’tan bölgede yeni bir rafineri inşa etmesini ve petrol gelirlerinden daha büyük pay istemişti. Bu taleplerinin bir hafta içinde onaylanmadığı takdirde petrol akışını yeniden durdurmakla tehdit etmişti.

KDP eleştirmişti

Erbil’deki KDP yönetimi, KYB’nin baskınını eleştirmişti. Neçirvan Barzani’nin Başbakanlığındaki Hükümetin Sözcüsü Sefin Dizayi, "Bugün Kerkük’te petrol şirketine yönelik yapılan baskın, sorumsuzca yapılan lokal ve kışkırtıcı bir davranıştır. Bu sorumsuzca davranışın gerçekleşmesine gerek yoktu" ifadesini kullanmıştı.

Erbil’deki Barzani’nin liderliğindeki KDP iktidarı, 2014’ten sonra Bağdat’taki merkezi hükümetten bağımsız bir şekilde petrolü Türkiye üzerinden ihraç etmeye başlamıştı.

Bu adım, Erbil-Bağdat hattında krize neden olmuştu. Bağdat Yönetimi Erbil’in tek taraflı olarak petrol ihracatı yapması anayasal olmadığını ve bu petrolü satın alan taraflara dava açmakla tehdit etmişti. Bu kriz müzakereler sonucunda bir çözüme kavuşturulmuştu. Anlaşmaya göre, Bağdat, petrol satışlarının gelirleri bölüştürülmesi karşılığında, kestiği Erbil’in bütçedeki payını geri ödemeyi kabul etmişti.

Erbil iktidarıyla ihtilaflı olan İran’a yakın KYB ise bu anlaşmaya karşı çıkmıştı. Kerkük’teki yerel yönetim petrolünün Türkiye üzerinden değil İran üzerinden ihraç edilmesi gerektiğini savunmuştu.

IŞİD’in 2014’te Irak’ta geniş çaplı saldırılar düzenlemesinin ardından Bağdat’a bağlı ordu birçok bölgeden savaşmadan çekilmişti. Ordunun çekildiği bazı bölgelerin güvenliği peşmerge güçleri sağlamıştı. Kerkük kenti ve etrafındaki petrol yatakları bu bölgelerin arasındaydı.

Bağdat ile KYB arasındaki krizden önce Kerkük’teki petrol borusu, günlük 150 bin varili Türkiye’ye taşıyordu.