İş Dünyasından Avrupa’ya Serbest Ticaret Ve Vize Sitemi

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Avrupa Birliği’ne (AB) serbest ticaret anlaşması (STA) ve vize sorunu ile ilgili sitemde bulundu. STA için “AB bir ülke ile anlaşma yapacak ama o ülkenin Türkiye ile anlaşma yapma mecburiyeti yok. Yine o ülkenin malları Türkiye’ye sıfır gümrük ile girecek, ama bizim mallarımız o ülkeye gittiğinde gümrük engeli ile karşılaşacak.” diyerek tepki gösteren TOBB Başkanı, vize için de “Bizler, 150 milyar dolar yatırım yaptık ülkemize. Bunun 100 milyar doları makine ve teçhizata gitti. Ya biz güç gittiğimiz ülkelerden nasıl makine ve teçhizat alırız? Ha biz mal almaktan yanayız ha siz satmaktan yana değilseniz bilmem." ifadelerini kullandı.

Dünya Bankası Grubu’nun ‘AB-Türkiye Gümrük Birliği Değerlendirmesi’ adlı raporunun tanıtım toplantısı Hilton Otel’de yapıldı. Toplantıya Dünya Bankası Türkiye Direktörü Martin Raiser, AB Türkiye Delegasyonu Temsilci Yardımcısı Bela Szombati ile TOBB Yönetim Kurulu Başkanı Hisarcıklıoğlu da katıldı. Toplantıda Türkiye’nin Avrupa ile ticaretinin arttığına işaret eden Hisarcıklıoğlu, bu durumda Gümrük Birliği’nin önemli rolü bulunduğunu vurguladı. Gümrük Birliği’nin Türkiye için mihenk taşı olduğunu dile getiren Hisarcıklıoğlu, şunları kaydetti:

“Birliğin ülkemizde sanayi üretiminin artıp kalifiye olması, rekabet kurallarının belirlenmesi adına önemi büyük. Birlik, ülkemizin dünya ekonomileri ile uyumunu artırdı, rekabet gücünü ve ihracatını artırdı. Ama madalyonun öbür yönü var. Gümrük Birliği’nde sorunların olduğu muhakkak. Çünkü bu aralar dünya ekonomileri yeni bir dönemde. Bu anlamda ilk olarak AB’nin büyüdüğünü görüyoruz. Biz, Gümrük Birliği anlaşmasını yaptığımız 94-96 senelerinde 15 AB üyesi vardı. Ama şu an AB’nin 13 üyesi daha var. Yani AB’nin üyesinin 28 olması ile Gümrük Birliği’nde bulunan ülke sayısı da arttı. Biz, Gümrük Birliği anlaşması yaptığımızda 15 ülke ile ticaret payımız yüzde 1 idi. 2004’e dek payımız yüzde 2,7’yi buldu. Ama 2004’ün ardından AB üyeleri ile payımız 2,7’den 2,2’ye geriledi. Gümrük Birliği anlaşması yeni AB üyesi ülkelere karşı rekabetimizi korumak için yapılmadı. Yeni ortaklarımız 13 ülke AB’de serbest dolaşırken, biz transit kotaları ile vize engelleri ile karşı karşıyayız. Ama biz rekabete açığız. Sanayicilere güveniyoruz. Bizi üzen, AB’nin yeni yapısına rağmen Gümrük Birliği’nde Türkiye’nin haklarını koruyacak hukuki yeniliklere başvurulmamasıdır. Vize sorunu, kamyonlar ile ilgili sorun var. Malları taşıyacak kamyonlara kotalar ile engel çıkarılması var. Biz yeni şartlara göre AB’nin hakkımızı vereceği kanaatindeyiz."

Türkiye’nin AB’nin paraflayacağı her anlaşmaya duyarlı olduğunu anlatan Hisarcıklıoğlu, şöyle devam etti:

“Ekonominin bunalıma girmesinin ardından AB, önemli ülkeler ile STA yapıyor. Biz, daha evvel bu gibi anlaşmaların tarafı olmayı reddettik. Ama şu an AB üyesi ülkelere ‘bizi STA’ya taraf edin’ talebinde bulunuyoruz. Bunu tartışmaya gerek yok, biz daha evvel yanlış yapmışız Ama şu an ‘brizi STA yapacağınız ülkelerle görüşmelerde masaya oturtun’ talebinde bulunuyoruz. AB bir ülke ile anlaşma yapacak ama o ülkenin Türkiye ile anlaşma yapma mecburiyeti yok. Yine o ülkenin malları Türkiye’ye sıfır gümrük ile girecek, ama bizim mallarımız o ülkeye gittiğinde gümrük engeli ile karşılaşacak. Bu nedenle biz şu an görüşmelere katılmayı temenni ediyoruz. Malum AB ile ABD STA yapacak. ABD ortak ülkeleri Kanada ve Meksika’yı anlaşmaya dâhil edecek. Biz de AB’nin ortağı olarak anlaşma içinde yer almaktan yanayız."

TOBB Başkanı, AB ülkelerine ABD ile paraflayacağı STA’ya Türkiye’yi de dâhil etmeye çağırdı.

Rifat Hisarcıklıoğlu, vize sorunu ile ilgili olarak da “Bu konuya çare üretilmeli. 150 milyar dolar yatırım yaptık ülkemize. Bunun 100 milyar doları makine ve teçhizata gitti. Ya biz güç gittiğimiz ülkelerden nasıl makine ve teçhizat alırız? Ha biz mal almaktan yanayız ha siz satmaktan yana değilseniz bilmem. Yani artık vize engelimiz kaldırılmalı.” dedi. Hisarcıklıoğlu, ‘AB-Türkiye Gümrük Birliği Değerlendirmesi’ raporunun kimi önerilerini şöyle sıraladı:

-Türkiye ile AB arası danışma mekanizmaları güçlendirilmelidir.
-Şirketlerin Gümrük Birliği içinde ve dışında haksız rekabete uğraması önlenmeli.
-Üçüncü ülkelerle yapılan STA görüşmelerine Türkiye de katılmalı.
-Transit taşımaya önem verilmelidir.
-Türkiye ve AB Gümrük Birliği sorunlarına çare üretmek için bir platforma hayat vermeli.

"GÜMRÜK BİRLİĞİ TİCARETİ 4 KAT ARTIRDI"

Dünya Bankası Türkiye Ülke Direktörü Martine Raiser ise Gümrük Birliği’nin AB ile Türkiye ticaretini 4 kat artırdığını bildirdi. Birliğin önemli bir kavşakta olduğundan söz eden Raiser, “Şu an birliğe yeni kan katmak gerekiyor. Başarıya, Gümrük Birliği anlaşmasına yeni şeyler eklemek gerekiyor. Her iki tarafın menfaatine olacak adımlar atmak gerekiyor.” önerilerinde bulundu.

AB Türkiye Delegasyonu Temsilci Yardımcısı Bela Szombati de Gümrük Birliği’nin katkıları ile Türkiye ve Avrupa’nın bir birine 100 milyar Euro tutarında mal alıp sattığını açıkladı. Szombati, ayrıca Türkiye’nin Avrupa’ya ihracatının ve yatırımlarının arttığını aktardı. Türkiye’nin STA ile ilgili; Avrupa’nın ruhsatlandırma, denetim, tarif kotalarının uygulaması ile ilgili kaygıları olduğuna değindi.

Szombati, Gümrük Birliği’nin yeni bir ivmeye ihtiyaç duyduğunu, bunun sanayi malları ile sınırlı kalmaması gerektiğini sözlerine ekledi.

Gümrük Birliği ile ilgili saptamalarda bulunan raporu Dünya Bankası Kıdemli Ekonomisti Kamer Karakurum Özdemir tanıttı. Raporun temel bulgularından bir bölümü şöyle:

-Gümrük Birliği bir STA’dan daha çok fayda sunmuştur.
-Anlaşmanın temel tarımı kapsayacak şekilde genişletilmesi her iki taraf için de yararlı olacaktır.
-Hizmetlerin Gümrük Birliği’ne dahil edilmesi ticareti artıracaktır.
-Türkiye’de kamu ihalelerinde hukuki ortam açık olsa da uygulamada sorunlar vardır.
-STA ile ilgili paralel görüşmeler resmi hale getirilmelidir.
-Türkiye’nin AB muktesebatını aktarımında şeffaf olunması için resmi bir mekanizma gereklidir.
CİHAN