İran ile nükleer anlaşma sağlandı

İran ile 5+1 ülkeleri arasında yürütülen nükleer müzakerelerde anlaşma sağlandığı bildirildi.

İsviçre’nin Lozan kentinde P5+1 (ABD, Rusya, Çin, İngiltere, Fransa ve Almanya) ülkeleri ile Tahran Yönetimi arasında sekiz gündür aralıksız süren müzakereler, dün akşam saatlerinde bir sonuca ulaştı.

Ve tarafların kendi kendilerine belirledikleri 31 Mart tarihi aşıldığı halde, 30 Haziran 2015’e kadar nihai bir anlaşmaya kavuşması beklenen mutabakat çerçevesi ortaya çıktı. İran, uranyum zenginleştirmede kullandığı santrifüjleri 3’te 2 azaltıp elindeki uranyum stokunu 300 kg’a indirmeye ve plütonyum üreten ağır su reaktörünü sökmeye razı olurken, uluslararası toplum da bu uygulamaları sonrası İran’a yönelik yaptırımları kaldırmayı kabul etti.

BAŞKOMUTAN OLARAK KONUŞTU

ABD Başkanı Barack Obama, anlaşmanın ardından Beyaz Saray’da düzenlediği basın toplantısında Lozan’da varılan varılan çerçeveyi dünyaya şu sözlerle duyurdu:

“Bugün ABD, müttefik ve ortaklarımızla birlikte, İran’la eğer tam olarak uygulanırsa onları nükleer bomba elde etmekten alıkoyacak tarihi bir uzlaşmaya vardı. Başkan ve Başkomutan olarak, Amerikan halkının güvenliğinden daha büyük bir sorumluluğum yok. Ve ben, eğer bu çerçeve bir nihayete, kapsamlı bir anlaşmaya ulaşırsa bunun ülkemizi, müttefiklerimizi ve dünyamızı daha güvenli hale getireceğine ikna oldum.”

İRANLILAR SOKAKLARA DÖKÜLDÜ

Anlaşmayı kutlamak isteyen İranlılar başkent Tahran'da sokaklara döküldü. Anlaşma, İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif ve AB’nin Dış Politika Temsilcisi Mogherini’nin ortak basın toplantısında duyuruldu.

İŞTE ANLAŞMANIN ŞARTLARI

* İran, elindeki santrifüjleri 3’te 2 azaltacak. Böylece sayı 19 binden 6104’e düşecek. Bunların da 10 yıl boyunca sadece 5060’ı zenginleştirme faaliyetinde bulunacak. * İran, 15 yıl boyunca elindeki uranyum stoklarını yüzde 3.67’den fazla zenginleştirmeyecek. * İran elindeki 10 bin kg düşük zenginleştirilmiş uranyumu azaltıp, 15 yıl boyunca sadece yüzde 3.67 zenginleştirilmiş olarak 300 kg uranyum bulunduracak. * İran 15 yıl boyunca yeni zenginleştirme tesisi kurmamayı da kabul etti. * İran’ın şu anda 2-3 ay olan, nükleer silah için malzeme edinme süresi bir yıla uzatılacak. Ve bu süre en az 10 yıl boyunca geçerli olacak. * İran, Fordo tesisinde en az 15 yıl uranyum zenginleştirmeyecek. İran, Fordo’yu araştırma merkezi, fizik, teknoloji gibi barışçıl alanlarda çalışan bir tesise dönüştürecek.

NETANYAHU’DAN OBAMA'YA: UZLAŞMA İSRAİL İÇİN TEHDİT

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İran'la varılan nükleer anlaşmayı kınadı. Netanyahu, ABD Başkanı Barack Obama'ya bu anlaşmanın İsrail'in varlığını sürdürmesini tehdit ettiğini belirtti. Uzlaşmanın İran'ın nükleer programını meşrulaştırdığını söyleyen İsrail lideri, daha iyi bir anlaşma elde edilene kadar dünya ülkelerini Tahran üzerindeki baskıyı devam ettirmeye çağırdı. Obama ile konuşan Netanyahu, anlaşmanın İran'ın "agresifliğini ve terörünü" artıracağını savundu. Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, Obama'nın Netanyahu'yu telefonla arayarak anlaşma konusunda bilgi verdiği kaydedildi. Beyaz Saray, telefon görüşmesinde, Obama'nın Netanyahu'ya "anlaşmanın İran'ın nükleer bir silah elde etmesine yönelik yolları kesecek devamlı bir çözüm için ciddi ilerleme anlamına geldiğini" söylediğini aktardı. Obama ayrıca, anlaşmanın "İran'ın terörü desteklemesi ve İsrail'e yönelik tehditleri" açısından endişeleri azaltmadığını da sözlerine ekledi.