Halk mağdur edilmeyecek

KERİM ATICI-RÖPORTAJ

MERAM'IN GELECEĞİNE OYNADIK

Meram Belediye Başkanı Fatma Toru ile ilçedeki kentsel dönüşüm çalışmaları hakkında konuştuk. Toru, "Dönüşüm çalışmaları zorlu ve meşakkatli bir süreç olsa da, Meram’ın geleceği ve kalkınması için sevdalı olduğumuz bu şehirde zor olanı seçerek kendi siyasi kariyerimize değil Meram’ın geleceğine oynadık. Bizler, siyaseti insanımıza hizmet için yapan bir davanın neferleriyiz" dedi. 

HESAPLARI GÖZDEN GEÇİRİYORUZ

"Biz vatandaşımızı mağdur etmemek üzere tüm hesaplarımızı gözden geçiriyoruz" diyen ve Meramlılar'ın sürece katkı vermesini isteyen Fatma Toru, "Dönüşümde teklif edilen daireler 300-400 bin arasında ekonomik değere sahip. Yani dönüşüm öncesi ve dönüşüm sonrası ikiye katlayan bir değer artışı var. Kadim Selçuklu başkentini ranta kurban edemeyiz" sözlerini kullandı.

**Meram'daki kentsel dönüşüm çalışmaları hakkında bilgi verir misiniz?

-İlçenin gelişimini orta ve uzun vadede planlama yolu ile yapılan kentsel dönüşümlerle, kısa vadede ise bizatihi 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 73. madde ve 6306 sayılı Riskli Alanların Yenilenmesine Dair Kanun uygulaması ile yaklaşık 45 milyon metrekarelik alanda kentsel yenileme ve dönüşüm kararı verdik. Sorunlu bölgelerimizin, geleceğe yönelik olarak, planlı müdahalelerle yeniden üretim sürecini de olası tepkileri de göğüsleyerek başlatmış olduk. İlçemizin çoğu bölgesindeki çok parçalı mülkiyet yapısı, arsa yüzölçümlerinin küçük olması, teknik ve sosyo-ekonomik altyapıdaki eksiklikler, konut stokumuzun ekonomik ömrünü tamamlamış niteliksiz yapılardan oluşması, plansız, denetimsiz yerleşim alanlarımız; ‘neden kentsel dönüşüm’ sorusunun temel cevabıdır. Meram’daki dinamiklerin harekete geçirilmesinde, inanç turizmine yönelik çalışmalarımızla, mülkiyet ve imar sorunlarının çözümüne yönelik çalışmalarımızla en doğru adımı attığımız aşikârdır. Plan revizyonu ve kentsel dönüşüm çalışması yaptığımız bölgelerde; ıslah imar planı anlayışının hakim olması, belediye yönetimlerinin elini, kolunu hep bağlamış, çaresiz bırakmıştır. Zorlu ve meşakkatli bir süreç olsa da, Meram’ın geleceği ve kalkınması için sevdalı olduğumuz bu şehirde zor olanı seçerek kendi siyasi kariyerimize değil Meram’ın geleceğine oynadık. Bizler, siyaseti insanımıza hizmet için yapan bir davanın neferleriyiz.

**Kentsel dönüşüm alanı içerisinde yer alan mahallelerin sakinleri belediyenin arsalarına karşılık, verdiklerini az bulduklarını ifade ediyorlar. Siz bunu neye bağlıyorsunuz?

-Kentsel dönüşüm alanında kalan taşınmaz sahiplerine hak edişlerine karşılık tekliflerimizde iki temel etken vardır: Birincisi bölgede düşünülen inşaat yoğunluğu, ikincisi imar planının hayata geçirilmesinde uygulanacak olan 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 18. madde uygulaması gereği yapılan DOP kesintisidir. İmar planları ile belirlenen inşaat yoğunluğunu belirleme yetkisi Büyükşehir Belediye Meclisindedir. Büyükşehir ve İlçe Belediye Meclislerinde konu değerlendirilirken şehir bütününde bütüncül yaklaşımlar söz konusudur. Şehrimizin Selçuklu’ya başkentlik yapmış olması, Başbakanımızın medeniyet tasavvuru ve şehrimizdeki dikey yapılaşma ve yoğunlukla ilgili öneri ve talimatları bu süreçleri doğrudan etkilemektedir. Düzenleme Ortaklık Payı kesintisi dediğimiz kesinti, belediyeye alınan bir kesinti değildir. Bölgede yaşayacak nüfus projeksiyonlarının ihtiyacına göre planda ayrılan alanlardır. İmar uygulaması sırasında bölgenin ihtiyacı olan; yol, yeşil alan, otopark, çocuk parkı, cami, okul, sağlık, karakol ve benzeri umuma ayrılan alanlar için yine halkımızın kullanımına ayrılan alanların oluşumu nedeniyle yapılan yasal bir kesintidir. Özel sektörün teklif ettiği parsel bazındaki yapılaşma bugün revaçta değil. İnsanımız çocuğunun güvenle oynayabileceği, yeşil alanı, parkı, otoparkı, ticari alanları, sosyal yaşam alanları ile daha nitelikli bir yaşam alanını tercih ediyor. Hâlihazırda 80-100.000 TL değerindeki taşınmazına karşılık belediyenin teklif ettiği site içerisindeki konutun değeri 300 bin-400 bin TL arasında iken, özel sektörün apartman anlayışında teklif ettiği dairenin satış bedeli 150 bin-200 bin TL civarında kalmaktadır.

**İnşaat firmalarının bölge sakinlerine yönelik ‘arsanıza karşılık biz daha çok daire veririz’ söylemlerini nasıl değerlendiriyorsunuz?

-Özel sektördeki bazı inşaat firmalarının bölge sakinlerine 'Biz daha çok daire veririz' söylemleri ütopiktir, reel değildir. DOP kesintisini sıfır kabul ederek, bölge imarını, inşaat yoğunluğunu E:2,5 olmuş varsayarak, hayali emsaller üzerinden anlaşma yapmak, insanımızı provoke etmek kadar yanlış bir iş olamaz. Her inşaat firması bilir ki, İmar Kanunu’ndan bölge düzenleme ortaklık payı ve bölge emsal inşaat yoğunluğu dikkate alınmadan hesap yapılmaz. İmarı veren, imarla ilgili şehir genelinde değerlendirme yapan yetkili ilçe Belediye ve nihai kararı veren Büyükşehir Belediye Meclisi’dir. Her inşaat yapacak olan aklına esen imarı verse, bu şehir yaşanmaz hale gelir. Ülkemizde mevcut imara göre değil, hayallerindeki imara göre anlaşma yapıp, vatandaşı ortada bırakıp, mağdur eden pek çok inşaat firması vardır. Bölge sakinlerinin olaya bu bakış açısı ve sağduyuyla yaklaşması, provokasyonlara kapılmaması daha sağlıklı olacaktır. Kanun gereği 1/5000’lik dediğimiz üst ölçekli planlar var. 1/5000’lik planları yapmaya yetkili idare Büyükşehir Belediyesi'dir. Karar mercii Büyükşehir Belediye Meclisi'dir.

**Uluırmak Mahallesi sakinlerinin sitemleri hakkında neler söylemek istersiniz?

-O bölgemizde yaklaşık 1 yıllık yoğun bir çalışmamız var. Bu çalışmalarımız kapsamında tek tek her bir parsel, köşe başı parsel, ara parsel, ana caddeye cephe olanlar, imarlı ve imarsız olanlar, üzerindeki yapı ruhsatlı ve ruhsatsız olanlar ayrı ayrı değerlendirildi. Kriterler çıkarıldı ve hassas bir değerlendirme sürecinden geçtik. Daha önceki uygulamaların hiçbirinde bu kadar detaya girilmemişti. Özel sektör arsalar üzerinde yapıları hiçe sayıyor ve sadece arsa üzerinden işlem gerçekleştiriyor. Belediye olarak bölge sakinlerinin mağdur olmaması için binaları da değerlendirmek durumundayız. Özel sektörden bazı firmalar belediye ile görüşme yapmadan ve plan kararlarını hiçe sayıp, kendilerini planlayıcı idare görerek hayali imar yoğunluk oranlarından bölgedeki bazı vatandaşlarla görüşmüş ve hayali bir emsal üzerinden rant elde etmeye çalışmaktadır. Meram’da böyle bir emsal çalışması bu dönemde yok. Biz vatandaşımızı mağdur etmemek üzere tüm hesaplarımızı gözden geçiriyoruz. Dönüşümde teklif edilen daireler 300-400 bin arasında ekonomik değere sahip. Yani dönüşüm öncesi ve dönüşüm sonrası ikiye katlayan bir değer artışı var. Kadim Selçuklu başkentini ranta kurban edemeyiz.

**Dönüşüm için yapılan eylemler ile ilgili ne düşündünüz? İptal kararı aklınızdan geçti mi? 

-2014 yerel seçimlerinde ve sonrasında yaptığımız saha çalışmasında vatandaşların talepleri kentsel dönüşüm istedikleri yönündeydi. Biz de bundan yola çıkarak çalışmalarımızı başlattık. Sadece bu bölgeler değil; şu an 20-25 civarında mahallemiz hâlâ dönüşüm talep ediyor. ‘Neden o mahallelere dönüşüm yapılıyor da bizim mahallemizde yapılmıyor?’ şeklinde bize istekler geliyor. Ancak bizim her yerde aynı anda dönüşüm gerçekleştirme imkânımız yok. Uluırmak örneğinde görüldüğü gibi kentsel dönüşüm süreçleri kolay değil. Geriye dönüp bakıldığında bizim bölgedeki dönüşümü iptal etme gibi bir imkânımız bulunmuyor. Kaldı ki böyle bir düşüncemiz de yok. Bu bölgenin bir an evvel yenilenmesi lazım ve bunu mahalleli de biliyor. Zaten oradaki vatandaşlarımızın da dönüşümü iptal edin gibi bir talepleri de yok. Sadece daha fazlasını verin diyorlar. Benim vatandaşlarımıza tavsiyem provokasyonlara kapılmamalarıdır. Çünkü provoke edilenler yarın hiçbir sonuç alamayacaklar ve mağdur olan vatandaşımız olacaktır. 3 yıllık süreçte binaların yıkılarak yenilerinin yapılmasını hedefliyoruz. Bakanlığın 3 yıllık kira yardımı olacak ve eğer 3 yılda bitirilemezse kiralar belediye tarafından ödenecek.

**Dönüşüm sürecinde bölgelerdeki anlaşmalar ne düzeyde? Hedeflediğiniz noktada mısınız?

-Dönüşüm süreçlerindeki tecrübelerimize baktığımızda, tümünde başlangıçta biraz daha durağan, süreç ilerledikçe dinamik bir yapı vardır. Son 2 yıllık zaman diliminde ülkemizin, coğrafyamızın siyasi ve ekonomik açıdan içinde bulunduğu durumu düşünecek olursak farklı bir süreçten geçiyoruz. Bunların hepsi birbirine bağlı etkenler. Şükran Mahallemizdeki anlaşmalar konusunda gayet başarılı bir süreç var.  Uluırmak’ta ise muhtarlarımız ve vatandaşlarımız bizlere gelerek yerlerini vermek istediklerini ve kendilerinin başkalarının oyununa geldiklerini ifade ediyorlar. Anlaşma süreçlerimiz devam ediyor. Özellikle Uluırmak Saka Mahallemizde anlaşmalarımız çoğalıyor. Kentsel dönüşüm siyaseten riskli bir konu. Çünkü kısa vadede sonuç alınabilecek yatırımlar değil. Sizin 18 yıllık bir tecrübeniz olduğunu biliyoruz ancak ülke genelinde bu kadar imar revizyonuna giden belediye parmakla sayılacak kadar azdır.

**Son olarak neler söylemek istersiniz?

-Bizim medeniyet anlayışımızda her şey insan içindir. Şehirlerimiz, insanları ile vardır. Dünü, bugünü ve geleceği inşa edeceğimiz bölgelerde harmanlayarak sevgi, saygı, hoşgörü çerçevesinde birbirimizi önemseyen bir şehircilik anlayışı gayemizdir. 15-20 katlı beton bloklar dikmek bizim kültürümüz de değil yaşam tarzımız da değil. Bu şehre hep beraber sahip çıkalım, yaşanabilir mekânlar inşa edelim. Vizyon sahibi olabilmek, geleceğe bugünden bakabilmeyi gerektirir. Kentsel dönüşüm tarihi bir fırsattır. Vatandaşlarımızın bu fırsatı iyi değerlendirmelerini, sürece katkı sağlamalarını ve projeyi sahiplenerek hızla adım atmalarını bekliyoruz.

Fatma Toru kimdir?

1972 Konya doğumlu olan Fatma Toru, ilk, orta ve lise tahsilini bu şehirde tamamladı. 1994 yılında Selçuk Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Harita ve Kadastro Mühendisliği Bölümü'nden mezun oldu. Büyükşehir Belediyesi'nde Harita ve Kadastro Mühendisi olarak göreve başlayan Toru, 1999 yılından itibaren Meram Belediyesi'nde Kontrol Mühendisi, Emlak İstimlak Müdürü ve Kentsel Dönüşüm Proje Sorumlusu olarak çalıştı. 2010-2013 yılları arasında Aksaray Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Harita Mühendisliği Anabilim Dalı'nda yüksek lisans eğitimi aldı. Sermaye Piyasası Kurulu'ndan lisanslı gayrimenkul değerleme uzmanlığı bulunuyor. 30 Mart 2014 yerel seçimlerinde Meram Belediye Başkanı seçildi. 2014’te Türkiye Belediyeler Birliği Encümen Üyeliğine seçildi. Evli ve 2 çocuk annesi olan Fatma Toru, İngilizce biliyor.