Gelecek güneşte

KERİM ATICI-RÖPORTAJ

GÜNEŞ TARLALARI HIZLA ARTIYOR

Neva Solar Enerji Sistemleri Genel Müdürü Hüseyin Ateş ile güneş enerjisi yatırımları hakkında konuştuk. Güneş enerjisi yatırımlarında ciddi bir artışın sözkonusu olduğunu belirten Ateş, Karapınar, Çumra ve Akşehir'de güneş tarlalarının kurulduğunu söyledi. Yatırımcıların Karapınar'a göz diktiğini söyleyen Ateş, güneş enerjisi yatırımlarının 6-7 yılda kendisini amorti ettiğini ifade etti. 

YATIRIM İÇİN HİBELER VERİLİYOR

Konya'da 50 megawat kapasiteli kurulu güneş santrallerinin bulunduğunu belirten Ateş, "50 megawatlık bir tesis bir ilçenin, orta ölçekli bir sanayi sitesinin enerji ihtiyacını rahatlıkla karşılayabilir. Türkiye enerji konusunda en verimli ilk dört ülkeden bir tanesi. Daha çok güneş enerjisi yatırımı yapmalıyız. Birçok kişi verimsiz arazilerde güneş tarlaları kurmak için harekete geçti. Devlet teşvik ve hibe veriyor" diye konuştu.

Türkiye ne zaman güneş panelleriyle tanıştı? Güneş tarlalarına yapılan yatırımlar arttı mı? Yatırımlar noktasında sıkıntı yaşanıyor mu?

Türkiye daha çok 2005 yılında güneş enerjili panellerle tanıştı. Türkiye'nin güneş panellerinde 10-11 yıllık bir geçmişi var. Güneş enerjisinden faydalanma noktasında çok geç kaldık. Geç kalmamızın nedeni ise bürokrasi. Yasal prosedürler yatırımları engelledi. Çok prosedür var. Çok zaman kaybettik. Son 4 yılda bazı prosedürler ortadan kaldırdı. Yatırımlar arttı. Son 2 yılda güneş enerjisi yatırımları patlama yaptı. Birçok kişi verimsiz arazilerde güneş tarlaları kurmak için harekete geçti. Devlet teşvik ve hibe veriyor. Sektörde hareketlilik sözkonusu. Karapınar, Çumra ve Akşehir ile Karaman'da güneş enerjisi yatırımları var. 1-3-5 megawatlık güneş enerjisi tarlaları kuruluyor. Tarla kurmak için önce Meram Elektrik Dağıtım A.Ş. (MEDAŞ)'tan ön izin belgesi alınıyor. MEDAŞ onay verirse TEDAŞ kısmı başlıyor. Sahada mekanik altyapının üzerine paneller kuruluyor. Enerji transferi başlıyor. Yatırımcılar devlete elektrik satmaya başlıyor.

6 YILDA KENDİNİ AMORTİ EDİYOR

**Bir güneş tarlası yatırımı kendisini kaç yılda amorti ediyor?

-1 megawatlık bir tesis kendisini 6 buçuk yılda amorti ediyor. Panellerin 28 yıl performans garantisi var. Bilinçli bir yatırım. Ciddi bir talep var. Ama elektrik trafolarının yetersiz olması da yatırımları yavaşlatıyor. Bu nedenle bazı yatırımlar beklemeye alınıyor. Trafo merkezlerinin kapasitesi artırılmalı. Enerji Bakanlığı ve TEİAŞ trafoların kapasitesini artırmak için çalışmalara devam ediyor. Türkiye enerji ihtiyacının yüzde 80'ini dışardan karşılıyor, ithal ediyor. Bütçe açığının tamamı enerji kaynaklı. Yıllarca petrol aradık. Petrol artık yerde değil gökte, güneşte. Kalkınma ajansları hibeler veriyor. IPARD destekleri var. Yatırımcının işi kolaylaşırsa tarla sayısı hızla artar.

YATIRIMCININ GÖZÜ KARAPINAR'DA

**Karapınar'da güneş enerjisi noktasında ciddi bir atılım var. Yerlilerin yanı sıra yabancı yatırımcı da gözünü bölgeye dikti. Bununla ilgili neler söylemek istersiniz?

-İlçede hareketlilik var. Arazilerin birçoğu parsellendi. Firmalar arsaları aldı. Arsaların çoğu yatırımcının elinde. Firmalar, kapasitenin verilmesini bekliyor. Yani yasal prosedürlerin olgunlaşmasını bekliyor. Karapınar'da 15 megawata yakın tesis kuruldu. Aksaray yolu civarındaki Kızören'de 8.8 megawatlık bir tesis var. Yine aynı bölgede 12 megawatık bir tesis yapılıyor. Çumra'da 25 megawatlık bir tesise yakında başlanacak. Akşehir'de kurulu, devlete elektrik satan bir tesis var. Konya'da şu an toplamda 50 megawatlık kurulu güneş santralleri var. 50 megawatlık bir tesis bir ilçenin, orta ölçekli bir sanayi sitesinin enerji ihtiyacını rahatlıkla karşılayabilir. Gelecek güneş enerjisinde. Türkiye enerji konusunda en verimli ilk dört ülkeden bir tanesi. Daha çok güneş enerjisi yatırımı yapmalıyız. Büyük tesisleri hayata çıkarmalıyız.

AYDINLATMA SİSTEMİNE RAĞBET ARTTI

**Dış çevre aydınlatma sistemleri yaygınlaşıyor. Belediyeler güneş enerjisinden faydalanmak için harekete geçti. Güneş enerjili sistemin aydınlatmada ne gibi faydaları var?

-Dış çevre aydınlatması noktasında birçok proje ürettik. Konya'daki otobüs ve tramvay duraklarına Renk Grup ile bin adet aydınlatma paneli kurduk. Büyükşehir Belediyesi, önemli bir atılım gerçekleştirdi. Durakları aydınlatan projemiz diğer belediyelere referans olurken, yılın en iyi off grid projesi seçildi. Off grid güneş enerjili aydınlatma işi olarak biliniyor. Güneş enerjili aydınlatma ürünleri 8 yıl önce tercih edilmeye başlandı. Kurumlar maliyetleri düşürmek için aydınlatma ürünlerini seçiyor. Hazine dış çevre aydınlatma bedellerini belediyelere yıktı. Belediyeler de yeni arayışlara girdi. Belediyeler maliyetleri düşürmek için güneş enerjisine yöneldi. Konya'da Selçuklu Belediyesi ilk bu sistemi kullandı. Yenilenebilir enerji noktasında üniversitelerde bölümler açılıyor. Bu önemli bir gelişme. Güneş enerjisinden elektrik üretimini off grid ve on grid şeklinde iki sistemimiz var. On-grid solar fotovoltaik sistem, şebekeye bağlı (paralel) bir sistem anlamına gelir. Güneş enerjisi kullanılabilir olduğu zaman, sistem şebekeye güneş tarafından üretilen enerjiyi geri satacaktır. Off-grid ise, bağımsız solar fotovoltaik sistem, şebekeye bağlı olmayan bir sistem anlamına gelir. Tüketilen elektrik sadece PV’ler aracılığıyla üretilen enerjiden gelir. Bu tip sistemler üretilen fazla enerjiyi akülerde depolar. Cadde, sokak, park yerleri, sanayi tesisleri, akaryakıt istasyonları gibi alanlarda kullanılan dış mekan aydınlatma sistemleridir. Dış mekan aydınlatmasına ciddi bir rağbet var.

ÇATILARIMIZ BOMBOŞ

**Konutta panel kullanan var mı? Ev sahipleri kendi elektriğini üretebilir mi? Bununla ilgili ne yapılabilir?

-Binaların, evlerin çatıları bomboş. Yasal prosedürler kolaylaşırsa ev sahipleri ve bina sakinleri çatılarında kuracakları panellerle kendi elektrik ihtiyacını karşılayabilir. Vatandaş devlete elektrik bile satabilir. Meskenler güneşe yatırım yapmalı. Japonya enerjisinin önemli bir kısmını evlere kurduğu sistemle güneşten karşılıyor. AR-GE çok yapıyoruz. Büyük santraller de inşa ediyoruz, ev ve tarlalara da enerji sistemi kuruyoruz. Renk Grup ile birlikte güneş enerjisi fabrikası kuruyoruz. Güneş panellerini Konya'da üreteceğiz. Makina alımlarını yaptık. Yerli üretim artacak. Haziran ayında RN Solar markası altında üretime başlayacağız.

ÇİFTÇİ ELEKTRİK ÜRETİYOR

**Bölge çiftçisi güneş enerjisinden nasıl faydalanabilir? Çiftçilerde güneşe doğru bir yönelim var mı?

-Konya bir tarım şehri. Binlerce kuyu var. Çok sayıda dalgıç pompa var. Su sıkıntısı da var. Göksu'dan su getiriliyor. Ama gelen su her bölgeye verilmiyor. Yer altı suyunu çok kullanıyoruz. Suyu yer altından çekmek de hayli masraflı. MEDAŞ ile başı dertte olan birçok çiftçi var. Elektrik faturaları kabarık geliyor. Enerji maliyetleri yüksek. Ama güneş enerjisi paneli sayesinde maliyetler çok düşüyor. Bütün pompaları güneş enerjisiyle çalıştırmak mümkün. Birçok çitfçi kuyusuna panel kurdu. Çiftçi orada elektriği üretiyor. Tarlasını o enerjiyle suluyor. Bu sayede hem bölge çiftçisinin kazancı artıyor hem de ülke ekonomisi kazanıyor.

GÜNEŞİ BOŞA HARCAMAMALIYIZ

**Güneş enerjisi yatırımlarıyla dışa bağımlılığa son verilebilir mi?

-Avrupa nükleer santrallere karşı çıkıyor. Almanya bir çok nükleer santralini kapattı. Nükleer santrale 'hayır' diyorlar. Yeşil enerjiye, güneşe döndü. Avrupa enerjisinin yüzde 40'ını güneşten üretiyor. Güneşte sıfır karbon var. Bizdeki kadar güneş yok Avrupa'da. Güneşimiz bol. Bundan yararlanmalıyız. Enerjide dışa bağımlılığa bu şekilde son verebiliriz. Güneşi boşa harcamamalıyız. Evde güneş enerjisi kullanalım. Belediyeler güneş yatırımlarını artırmalı. Birçok belediye sisteme döndü ama hala güneşi kullanmayan belediyeler var. Sanayiciler de güneş enerjisine yönelmeli. Çatılar müsait.

Hüseyin Ateş kimdir?

Hüseyin Ateş, 1985 yılında Meram'da doğdu. Selçuk Üniversitesi İşletme Bölümü'nden mezun oldu. 12 yıldır enerji sektöründe faaliyet gösteriyor. Sektöre Alman ortaklı bir firmada adım attı. Daha sonra Neva Solar'ı kurdu. Ateş, daha çok kamu kurumu ve firmalar için proje hazırlıyor, güneş tarlaları oluşturuyor.