Bütçe 'açık' veriyor

Ekonominin yumuşak karnı olan cari açıktaki son durum sanayi ve ticaret dünyasını tedirgin ediyor. Gelişen ülkeler arasında en fazla cari açık veren Türkiye, cari açığın finansman kalitesinde de sıkıntı yaşıyor. 17 Aralık'ta başlayan yolsuzluk operasyonu, siyasette olduğu gibi ekonomideki dengeleri de alt üst etti. Operasyonun ardından döviz kurlarında rekor artışlar yaşandı. Cari açık rekor seviyelere ulaştı. Cari açık, özellikle 2008 küresel krizinden bu yana büyük ölçüde sıcak parayla finanse ediliyor. Bu konuda Konya, Türkiye ortalamasından daha pozitif bir yöne doğru ayrışıyor. Ekonomi Bakanlığı verilerine göre Konya, 2013 yılında 120 milyon dolar civarında dış ticaret fazlası verdi. Ayrıca Türkiye, sadece enerji sektöründe 50 milyar doların üzerinde ithalat yapıyor. Enerjideki büyük ithalat, bütçenin açık vermesine neden oluyor.

65 MİLYARLIK CARİ AÇIK VAR

Cari açık ile ilgili konuşan Konya Ticaret Odası (KTO) Başkanı ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Yönetim Kurulu Üyesi Selçuk Öztürk, “Dünya ekonomisinde ülkemizin en kırılgan ülkeler sınıfına sokan cari açık ocak ayında beklentilerden hızlı düştü. Geçen yılın ilk ayında 5,8 milyar dolar olan açık yaklaşık yüzde 16’lık bir düşüşle 4,9 milyar dolar seviyesine geriledi. Böylece 2013 sonunda 65 milyar dolar olan yıllık cari açık, son 12 ayda 64 milyara geriledi. Döviz kurlarında görülen dalgalanma sonrasında azalan ithalat ve artan ihracat Ocak ayında cari açıkta görülen düşüşün en önemli faktörü döviz kurlarında görülen dalgalanma sonrasında azalan ithalat ve artan ihracat olmuştur. TL’nin 1 Mayıs’tan itibaren dolar karşısında değer kaybı yüzde 20’ye yakın değer kaybı sonrası Merkez Bankası’nın faizde iki kat artış gerçekleştiği bir ortamda cari açık frenlenecektir fakat diğer taraftan da reel sektörde durgunluğun ve tahribatın yolu açılacaktır” dedi.

RİSKLER SU YÜZÜNE ÇIKTI

Öztürk, “Geçtiğimiz yıllarda yüksek cari açığa rağmen ülkemize giren sıcak parayla merkez bankamızın döviz rezervleri yükselmiştir. Bu dönemde faizler düşmüştü. 2013 yılının ikinci yarısından itibaren ABD Merkez Bankası kaynaklı finansal hareketler sonrası sıcak para gelişmekte olan ülkelerden daha emniyetli ülkelere yönelmeye başlamıştır. Bu durum Türkiye ekonomisindeki riskleri su yüzüne çıkarmıştır. Ülkemiz cari açık verdiği müddetçe dünyadaki dalgalanmalardan olumsuz etkilenmeye devam edecektir. 2014 Ocak ayında yıllık bazda her ne kadar cari açıkta düşüş görülmüşse de 64 milyar dolarlık cari açık risk oluşturmaya devam edecektir. Türkiye’nin sıcak para girişine dayalı büyümesi sürdürülebilir değildir. Ülkemizde üretimin ve yatırımı artırıcı politikalara ağırlık vermeliyiz. Özellikle ithalatımızda geniş yer tutan ara malı üretimine ağırlık verilmelidir. Ayrıca nitelikli ürün üretimine geçmek de cari açığı düşürecektir. Türkiye üretim yapısı açısından büyük bir potansiyele sahiptir. Bu potansiyeli değerlendirebilirsek ülkemizin en büyük sorunu olan cari açığı ortadan kaldırabiliriz. Konya olarak değerlendirdiğimizde şehrimiz dış ticaret fazlası veren bir şehirdir ve ihracata dayalı üretimini sürekli artırmaktadır. Konya gibi üretim üssü şehirlerin ülke ekonomisine katkısını artırılması da cari açık sorununun ortadan kalkması için çözüm oluşturacaktır” ifadelerini kullandı.

KALKINMANIN ÖNÜNDE ENGEL

Konya Sanayi Odası (KSO) Başkanı ve TOBB Yönetim Kurulu Üyesi Memiş Kütükcü de, cari açığın Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınmasının önünde engel olduğunu açıkladı. Türkiye’nin 2013 yılında 65.4 milyar dolar olarak gerçekleşen cari açığı bugüne kadar dış finansman katkısıyla finanse ettiğini söyleyen Kütükcü, ancak küresel likiditede yaşanan daralma ile birlikte artık kendi kaynaklarıyla finanse etmek zorunda olduğunu, bunu da kısa-orta ve uzun vadeli stratejilerle yapabileceğini belirtti. Konya’nın bu konuda, Türkiye ortalamasından daha pozitif bir yöne doğru ayrıştığının altını çizen Kütükcü, Ekonomi Bakanlığı verilerine göre Konya’nın 2013 yılında 120 milyon dolar civarında dış ticaret fazlası verdiğini vurguladı. Kütükcü, Türkiye’nin sadece enerji sektöründe 50 milyar doların üzerinde ithalat yaptığını, yerli enerji kaynaklarını devreye alarak enerjinin Türkiye’ye maliyetini düşürmek için çalışmaların da yapıldığını da ifade etti. Kütükcü, enerji ile ilgili Ar-Ge çalışmalarına hız verilmesi gerektiğini, Sanayi Odası’nın Konya’ya kazandıracağı Türkiye’nin ilk Bölgesel İnovasyon Merkezi’ndeki Yenilenebilir Enerji Merkezi’nin bu çalışmalara imkan tanıyacağını kaydetti. Türkiye için diğer önemli bir konunun da ara malı ithalatı olduğunu belirten Kütükcü, sözlerini şöyle tamamladı: “2013 yılındaki 251.7 milyar dolarlık ithalatımız içerisinde ara malı ithalatının tutarı 183.8 milyar dolar. Bu çok ciddi bir rakam. Dolayısıyla ülkemizin bu konuda adımlar atarak, ara malı üreten sanayi tesisleri kurmaya öncelik vermesi gerekmektedir.”

KERİM ATICI merhabahaber.com