Bayanlar 'Ehliyet'imiz

RÖPORTAJ: MEHMET AKİF SÜTÇÜ

Zirve Sürücü Kursu Sahibi Tevfik Dündar, bayanların trafiğin sigortası olduğunu belirterek, “Bayanların kaza yapma oranı 1.8 iken, erkeklerin oranı 86.7 şeklinde. Bayanlar sınavı çok zor geçiyor ama bütün kurallara uyuyor” dedi

EHLİYET ALMAK ZORLAŞTI

1990'lı yıllarda bir telefon ve kebapla ehliyet alındığını belirten Dündar, “Son 3 yıldır ehliyet almak çok zorlaştırıldı. Direksiyon sınavı artık 35 dakika sürüyor. Araç park yaptırılıyor. Yokuşta geriye gitmeden kaldırılıyor ve 30 metre düz çizgide gidiliyor. Bunları yapamayan sınavdan geçemiyor” dedi.

PARASI OLAN AÇABİLİYOR

Konya merkezde 68, ilçelerle birlikte 106 tane kurs merkezinin olduğunu ifade eden Dündar, “Sürücü kursu açmak oldukça kolay. Berber, terzi ya da farklı bir kurs açmak için ustalık belgesi gerekiyor ama bizim sektörde 200-300 bin lira yatırım yapan sürücü kursu açabiliyor” diye konuştu.

*Havaların ısınmasıyla birlikte kış dönemine göre ehliyet almak isteyenlerin oranı arttı. Bu durum sektörünüzü nasıl etkiliyor?

-Kış dönemine göre trafiğe çıkan araç sayısı artıyor. Bu hareketlilik birinci derecede bizim sektörü etkiliyor. Özellikle motosikletler sokağa iki katına çıkıyor. Bu da vatandaşın ehliyet alma oranını artırıyor. Ehliyet almadaki yönetmelikler de her geçen yıl daha kapsamlı bir hale geliyor.

1990 öncesi direksiyon ve teorik kursları verilmiyordu. Sınav zamanı da Murat marka otomobil ile tanıdık sayesinde ehliyet alınırdı. Daha sonra Milli Eğitim Bakanlığı'na devredildi ve 3 farklı ders verilmeye başlandı. Motor, sağlık ve direksiyon şeklinde. Sınavlar da kurs merkezinde yapılırdı. Kimse kursiyerinin kalmasını istemezdi. Bu da sağlıklı olmazdı.

2000 yılından sonra ise kazaların artmasıyla birlikte yeni düzenlemeler getirildi. Son haline gelinceye kadar birçok olumlu gelişme yapıldı. Artık teorik kurslar yapıldıktan sonra, 12 saat de direksiyon uygulaması yapılıyor. Direksiyonu çok iyi olanlara 12 saat mecburiyeti koymuyoruz. Hiç bilmeyenlere en temel eğitimden başlıyoruz.

BİLİNÇLENME ARTIK ARTIYOR

*Ehliyet almadaki yapılan değişikliklerden bahsettiniz. Bu değişiklikler  kursiyerleri nasıl etkiledi?

-Türkiye şuan Avrupa sisteminin de üzerinde yenilikler getirdi. Avrupa'nın çok fazla üstünde yeni kural ve uygulamalar getirildi. Motor soruları azaltıldı ve trafik ve çevre bilinci soruları artırıldı. Böylece 50 soru getirildi. Önceden 3 dersten girilirdi. Hangisinden kaldıysa o dersten sınav harcını yatırıp tekrar girerdi. Şimdi 50 sorudan 36 net yapan sınavı geçiyor. Yani geçme puanı en düşük 70 olarak belirlendi. Eskiden tamirci yapacak gibi motor bilgisi verilirdi. Buna bu kadar gerek olmadığı sonradan anlaşıldı. Şimdi ise bir kişi araca oturduğu zaman araçla ilgili ne lazımsa onu öğretiyoruz. Aracın motoruyla ilgili bütün ayrıntılar verilirdi ama araç içeresindeki cihazların, görsellerin ne işe yaradığı bilinmezdi. Yakıtın bittiğini bile anlamayanlar çıkardı. Araca oturan birinin çok iyi bir şekilde gösterge panelini çok iyi bilmesi gerektiği çok sonradan anlaşıldı. Biz şarj lambası, hararet göstergesi ve yakıt lambasının üzerine çok düşüyoruz. Gösterge paneli bir araç için her şeydir. Gündüz bile uzun farları yakıyorlar. Farkına varmadan bu şekilde ilerliyorlar. Bilinçli araç kullanmaktan öte aracın dizaynını bilmek önemli.

PUAN SİSTEMİ TAMAMEN KALKTI

*Ehliyette çok sık düzenleme ve değişiklik oluyor. Son yapılan düzenleme ile ehliyet almak zorlaştı diyebilir miyiz?

- Evet, oldukça zor hale geldi. Teorik sınav eskisi kadar karışık değil ve oldukça kolaylaştırıldı. Ancak direksiyon sınavı zorlaştırıldı. 35 dakika süren bir sınavdan bahsediyoruz. 3 yıl öncesine kadar maksimum 10 dakika sürüyordu. Şimdi; her 3 ilçede de tespit edilen belli bölgeler var. Sınav başladıktan sonra 10 kilometre sonra park yapma zorunluluğu var. Dubalar arasına 1 defada aracı park ettirmek gerekiyor. Kaldırım arasına uzaklığın maksimum 50 santimetre olması gerekiyor. Dubalara da çarpmamak gerekiyor. Eğer bu kurallara uyulmazsa sınav başarısız olarak belirleniyor. Sınav orada iptal ediliyor. Eğer başarılı bir şekilde parkı yapmışsa, düz bir şekilde sarı çizgiyi takip etmesi gerekiyor. O sarı çizginin dışına hiçbir şekilde çıkmaması gerekiyor. Daha sonra ise yokuşta 30 saniye bekledikten sonra, aracı geriye kaçırmadan kaldırması gerekiyor. Aynı şekilde aracı stop ettirmemesi gerekiyor. Bunu da geçtikten sonra şehir trafiğinde 10 kilometre daha devam edip, parkuru tamamlaması gerekiyor. Güzergahta yaz dönemi olduğu için düğün konvoyları oluyor. Trafikte bu konvoyun arasında aracı kullanması gerekiyor. Zor şartlarda artık ehliyet veriliyor. Puan sistemi artık kalktı. Tamamen başarılı, başarısız oluşuna bakılıyor. Komisyonun elinde 30'a yakın madde var. Bu maddelere göre kursiyerin başarı oranına bakılıyor.

*Bu değişiklikler sürücü kurslarını nasıl etkiledi. Bunun avantaj ya da dezavantajları nelerdir?

-Bu değişiklik bizi başlangıçta zorladı ama sonradan olumlu yönde etkiledi. Eskiden vatandaş ehliyet almasına rağmen trafiğe çıkamıyordu. Çünkü trafiğe çıkacak bilinç ve güven yoktu. Artık sınavı geçen biri çok rahat bir şekilde trafiğe çıkabiliyor. Kursiyerler zorlandıklarını söylüyor ama kendine de güveniyor. İlk başlarda başvuru oranı düşmüştü. İnsanlar sınavdan kalacağını düşünerek başvuru yapmıyordu. Daha sonra ise insanlar başvuru yapmaya başladı. Değişikliklerin bize çok fazla bir zararı ya da olumsuz bir yönü olmadı. Ehliyet almak için başvuranların oranı aynı şekilde devam ediyor. Vatandaş, ehliyet almak için başvurularını artırıyor.

SÜRÜCÜ KURSU AÇMAK ÇOK BASİT

*Konya'da sürücü kursları ne gibi sorunlarla karşı karşıya kalıyor? Sürücü kursu açabilmek için neler yapmak gerekiyor?

-Konya merkezde 68, ilçelerle birlikte 106 tane kurs merkezi var. Sürücü kursu açmak oldukça kolay. Biz bu durumdan da şikayetçiyiz. Berber, terzi ya da farklı bir kurs açmak için ustalık belgesi gerekiyor ama bizim sektörde 200-300 bin lira yatırım yapan sürücü kursu açabiliyor. Bu bizi memnun etmiyor ve oldukça yanlış bir uygulama. Burası resmi bir kurum ve Valilik ile Milli Eğitime bağlıyız. Böyle bir kurumun açılması bu kadar kolay olmamalı. İşle ilgili bilgisi olmayan zarar ediyor. Ardından da fiyat düşürüyor. Bunun sonucunda da kalite ve hizmet düşüyor. Düzgün eğitim verilmezse kursiyer hiçbir şekilde sınavı geçemez. Şuan B ehliyetinin fiyatı 800 lira. Bu taban fiyattır. E ehliyet de bin 200 liradan başlıyor. A2 600 lira olarak belirleniyor. Fiyatlar artık oturdu. Ehliyetsiz araç kullanmak oldukça tehlikeli. Araç size çarpsa bile ehliyet olmadığı için ceza size kesiliyor. İnsanlar ise binlerce liraya telefon alıyor ama ehliyet fiyatını çok fazla buluyor. Şimdi fiyatlar çok fazla arttı gibi şeyler söyleniyor. Artık düzenlemelerle sorumluluk arttı. Maliyeti oldukça arttı. İnsanın burada sonuç olarak canı söz konusu. Ehliyetsiz olan birinin trafiğe çıkması çok yanlış.

“SAĞ BACAĞIMI HİSSETMİYORUM”

*Ehliyet sınavından ilk seferde geçenlerin oranı ne durumda?

-İlk girişte sınavı geçme oranı erkeklerde yüzde 92, bayanlarda ise yüzde 67 şeklinde. Bayanlar erkeklere oranla çok fazla heyecan yapıyor. Kurs esnasında sıfır hata yapan bayanlar, sınav günü bildikleri her şeyi unutuyor. Çok riskli beyin ameliyatlarına giren bayan doktorlar, sınavda soğuk kanlı olamıyor. Sağ bacağını hissetmediğini söyleyenler bile oluyor. Hissetmediği için gaz pedalına basamıyor. Bu kadar heyecan yapmamaları konusunda saatlerce uyarıyoruz ama birçok bayan 4. girişinde sınavı zorla geçiriyor. Bayanlar evinde hem örgü örüyor, hem televizyoh izliyor, hem de yanındaki kişiyle konuşuyor ama sınav esnasında aracı kaldıramıyor. Öncelikle rahat olmaları gerekiyor. Bunun tek çözümü bu. Rahat olan bayanlar ilk seferde sınavı geçiyor. Sonuç olarak toplam 4 hak var. Bunu iyi değerlendirmek gerekiyor.

15 MAYIS SON GÜN

*Bütün ehliyet sınavını geçen bir kişinin bu süreçten sonra hangi adımları izlemesi gerekiyor?

-Teorik ve uygulamalı sınavı geçtikten sonra hemen vergi dairesine müracaat etmek gerekiyor. Ehliyet harcı yatırılıyor. A2: 127 TL, B: 382 TL, E: 636 TL yatırıldıktan sonra kursiyer dekontu bize getiriyor. Dosyanın içine koyulduktan sonra İl Emniyetin Trafik Tescili'ne bırakılıyor. 119 TL trafik tescil verildikten sonra 1 saat içerisinde ehliyet alınabiliyor. Geçmiş yıllarda ehliyet almaya hak kazanmışlar da Mayıs'ın 15'ine kadar ehliyetini alması gerekiyor. Yeni alanlar için ise 2 yıl içerisinde alması gerekiyor. Eğer 2 yıl içeresinde ehliyetini almazsa en baştan bütün sınavlara girmesi gerekiyor. Daha önceden 10 yıldı. 5 yıla indi. Şimdi ise 2 yıla indirildi. Çünkü 10 yıl boyunca dosyalar saklanamıyordu. Şimdi bunlar ortadan kalktı. Çeşitli mağduriyetler yaşanmıyor.

*Son olarak neler eklemek istersiniz?

-Direksiyon sınavı sırasında. Sınavda olan kişinin ailesi hiçbir şekilde aracı takip etmesin. Bu aşırı kaygı veriyor ve kursiyer heyecanlanıyor. Direksiyon sınavına mutlaka kimlik getirilmeli ve randevu saatine mutlaka uyulmalı. 5 dakika bile geciken sınava giremiyor. Geçmiş yıllarda Sabahtan akşama kadar kişi beklerdi. Şimdi hem kuyruk olmuyor hem de kişi saatlerce beklemek zorunda kalmıyor. Bu kurula herkes uymak zorunda. 

Tevfik Dündar kimdir?

1958 yılında İçeri Çumra'da doğan Dündar, ilk ve orta öğretimini burada tamamladıktan sonra 1976 yılında Konya Sanat Enstitüsü'nden mezun oldu. 2004 yılında eğitim sektörüne atılan Dündar, dershane ve kurs işletmeciliği yaptı. Geçmiş dönemde 3 dönem Konyaspor Yönetim Kurulu üyeliği, İl genel Meclis Üyeliği yaptı. Şuan İçeri Çumralılar Derneği Genel Başkanlığı görevini yürütmektedir.