Zeytinyağı diye aldı pamuk yağı çıktı!

Gıda Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Hulusi Ada, ‘açık ürünlerden uzak durun’ çağrısı yaptı. Konya’da bir vatandaş, internet üzerinden ‘doğal’ adı altında satılan zeytinyağı siparişi verdi. Kilosu 170 TL olan zeytinyağı Hatay’dan kargo ile Konya’ya gönderildi. Zeytinyağının tadına bakmak isteyen vatandaş yağı kokusundan ve tadının değişikliğinden şüphelendi. Konyalı vatandaş ilk etapta kendince ‘tuz ruhu’ ile yapılan testi yaptı. Test sonucunda vatandaş ‘bu yağda bir sıkıntı var’ düşüncesine kapıldı. Bunun üzerine Tarım ve Orman Bakanlığına ücretli test yaptırıldı. Bakanlığın mühendisleri pamuk yağı ihtimali üzerinde durdu. Ayrıca analiz raporlarında birçok usulsüzlük tespit edildi.

LİMİT AŞILMIŞ BU ÜRÜN SATILAMAZ

Konu ile ilgili gazetemize konuşan Gıda Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Hulusi Ada, zeytinyağı analiz raporunu yorumladı. Ada, zeytinyağında Linoleic asit miktarının en yüksek 21 olması gerekirken 55 çıkmasının tehlikeli olduğunu ifade etti. Ada, zeytinyağı analizinde linolenik asit miktarının yasal limitlerin üzerinde çıkmasının genellikle zeytinyağının orijin, kalite veya saflığı ile ilgili bazı olası sorunlara işaret ettiğini dile getirdi. Ada, “Zeytinyağına, genellikle daha ucuz olan diğer bitkisel yağlar (örneğin soya yağı, kanola yağı veya ayçiçek yağı) karıştırılmış olabilir. Bu yağlar linolenik asit oranı açısından zeytinyağına göre daha yüksektir. Zeytinyağındaki linolenik asit oranı, kullanılan zeytin çeşidine bağlı olarak değişebilir. Ancak, genellikle yüksek linolenik asit, zeytinyağı dışında bir kaynaktan kaynaklanır. Saf ve doğal zeytinyağı üretiminde bu değer genellikle yasal sınırların içinde kalır. Limitlerin aşılması, yağın standart dışı veya sahte olabileceğini gösterebilir. Türkiye’de ve Avrupa Birliği’nde zeytinyağındaki linolenik asit oranı sınırlandırılmıştır. Limitlerin aşılması durumunda ürün pazarlanamaz veya ‘zeytinyağı’ olarak etiketlenemez. Gıda otoriteleri tarafından incelemeye alınabilir ve üreticiye yaptırımlar uygulanabilir. Yasal limitlerin üzerinde linolenik asit, zeytinyağının düşük kaliteye işaret edebileceğini gösterir. Bu durum tüketici güvenini sarsabilir ve üretici açısından itibar kaybına yol açabilir. Eğer analizde bu tür bir durum ortaya çıkarsa, zeytinyağının kaynağı ve işlenme süreci ayrıntılı şekilde incelenmelidir. Bu analizler, ürünün gerçekliğini ve kalitesini doğrulamak için son derece önemlidir” şeklinde konuştu.

ZEYTİNİN YETİŞTİRİLDİĞİ ORTAM ÇOK ÖNEMLİ

Başkan Ada, zeytinyağındaki Oleic asit miktarının ise en az 55 olması gerekirken 17 çıktığını söyledi. Ada, Zeytinyağında oleik asit miktarının çok düşük çıkmasının birkaç olası nedeninin olabileceğini belirten Ada, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Oleik asit, zeytinyağının ana yağ asitlerinden biridir ve genellikle yüzde 55-83 arasında bir orana sahiptir. Bazı zeytin türleri, doğal olarak daha düşük oleik asit içeriğine sahiptir. Örneğin, yerel çeşitlerin yağ asidi kompozisyonu bölgesel farklılık gösterebilir. Sıcaklık ve nem gibi çevresel faktörler, zeytinin yağ asidi profilini etkiler. Düşük sıcaklık ve yüksek nem, oleik asit oranını düşürebilir. Topraktaki mineral eksiklikleri veya dengesiz beslenme, yağ asidi dengesini etkileyebilir. Zeytinlerin erken hasat edilmesi durumunda oleik asit oranı düşük olabilir. Tam olgunlaşmamış zeytinler, oleik asit bakımından zayıf olabilir. Zeytinlerin kötü koşullarda saklanması (örneğin, uzun süre bekletilmesi) veya yüksek sıcaklıklarda işlenmesi yağın kalitesini ve oleik asit oranını olumsuz etkileyebilir. Fermentasyon veya oksidasyona uğramış zeytinler, oleik asit oranının düşmesine yol açabilir. Laboratuvar hataları, yanlış numune hazırlığı veya analiz yöntemindeki sapmalar oleik asit oranının düşük ölçülmesine neden olabilir. Zeytinlerin çürümesi veya mikroorganizmalar tarafından bozulması, yağ asidi profilinde değişikliklere yol açabilir. Bu, oleik asidin parçalanmasına neden olabilir. Zeytinyağına başka düşük oleik asit içeren yağların (örneğin, ayçiçek yağı) karıştırılması durumunda oleik asit oranı düşebilir. Eğer bir üretici olarak bu sorunla karşılaşıyorsanız, sürecin her aşamasını dikkatlice incelemek ve analizleri doğrulamak önemlidir. Aynı zamanda, zeytinlerin yetiştirildiği ortamın ve kullanılan zeytin çeşidinin oleik asit oranını doğal olarak etkileyebileceğini unutmayın.”

PİYASA FİYATLARININ ALTINDA OLAN ÜRÜNLERİ ALMAYIN

Gıda Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Hulusi Ada, son olarak vatandaşlara çağrıda bulundu. Başkan Ada ambalajlı etiketli ürünleri tercih etmenin doğru yöntem olduğunu vurguladı. Konyalılara, ‘açık ürün tercih etmeyin’ uyarısında bulunan Ada, şu cümlelerle konuşmasını noktaladı: “Güvenilir ürünler tercih edilmelidir. Bir de fiyatı piyasa fiyatlarının çok altında olan ürünleri alınmamalıdır.”