Yemen Valisi ile başlayan Türk kahvesinin 500 yıllık serüveni

Anadolu coğrafyasında başlayan medeniyetlerin kültürü, günümüze kadar ulaşarak tarihe ışık tutuyor. Geçmişten günümüze kadar uzanan kadim gelenekler, günümüzde hâlâ yaşanıyor. Türk kahvesi, bu gelenekler arasında en dikkat çekeni olarak karşımıza çıkıyor. Çoğu zaman Anadolu coğrafyasında yaşamış insanlar misafir gelindiğinde, kız isteme merasiminde pişirilen Türk kahvesi, günümüzde de oldukça tüketiliyor. Kız isteme adetinde damat adayı, aile büyüklerine sunulan Türk kahvesi eşliğinde kendisini ifade eder ve gelecekteki eşiyle olan niyetini dile getirir. Bu ritüel, aileler arasındaki ilişkilerin güçlenmesine ve birlikteliğin pekişmesine yardımcı olur. Günümüzde tuzlu kahvenin damat adayına içirilmesi ise Osmanlı Devleti döneminde gelin adayı istemediği talibine ‘Ben seni istemiyorum. Sevdiğim var’ anlamı taşıyordu. Günümüzde ise her damat adayına içiriliyor ve gelenek olarak kullanılmaya devam ediliyor.

TÜRK KAHVESİ KÜLTÜR HALİNE GELDİ

Türk kahvesi, adını Türkler tarafından bulunan özgün pişirme yönteminden alarak günümüze kadar ulaştığı görülüyor. Bu keşfin yapılması ve Türk kahvesinin yaygınlaşması ise 16’ıncı yüzyıla dayanıyor. Yemen Valisi Özdemir Paşa, görev yerinde keşfettiği kahvenin tadına hayran kalarak ve bu eşsiz lezzetin Osmanlı hanedanı tarafından da keşfedilmesi için 1543 yılında İstanbul’a kahve çekirdeklerini getiriyor. Yemen kahve çekirdeklerinin İstanbul’da güğüm (su kabı) ve fincanlarda pişirilmesiyle de asırlara meydan okuyan eşsiz Türk kahvesi efsanesi tarih yolculuğu başlayarak neredeyse 500 yıl geçmesine rağmen sevilerek tüketilmeye devam ediyor.

Bedesten Çarşısında bulunan Adnan Efendi Kahvecisi sorumlusu İsmail Kayretli, Türk geleneğinde kahvenin farklı anlamlar taşıdığını söyleyerek, “Bunun en büyük örneği kahve üzerine edilmiş sözler. Bu mesele insanların huzur bulduğu veya özel anlarının paylaşılmasında yardımcı oluyor. Onun için Türk kahvesi artık kültür haline geldi” diye konuştu.

GELENEKSEL OLARAK TÜKETİLİYOR

Kayretli şu bilgileri verdi: “Günümüzde Türk kahvesi, modern kahve kültürü içinde önemli bir yere sahip olmasının yanı sıra, geleneksel olarak da tüketiliyor. Hem yerel kahve dükkanlarında hem de evlerde, özenle hazırlanıp servis edilen Türk kahvesi, geçmişten günümüze kadar olan kültürel bağları canlı tutuyor. Ayrıca, Türk kahvesinin demlenme süreci, sunumu ve içilme biçimi de birçok kişi için ayrı bir ritüel haline geliyor. Türk kahvesinin kadim geleneği, Anadolu'nun zengin kültürel mirasının bir parçası olarak değerlendirilerek gelecek nesillere aktarılmasında önem taşıyor. Bu geleneğin günümüzde de yaşatılması, Anadolu'nun ve Türk kültürünün köklerine olan bağlılığın bir ifadesi olma yolunda ilerliyor.”