Uzlaşma Komisyonu, Anayasa'nın İlk Dört Maddesini Masaya Yatırdı

Anayasa Uzlaşma Komisyonu, bugünkü toplantısında Anayasa’nın ilk dört maddesi üzerinde genel görüşme yaptı. Toplantı sonunda gazetecilere açıklama yapan AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Şentop, “12 Eylül darbecileri bile ilk üç maddede bu kadar katı olmamıştır.” derken; CHP’li Atilla Kart, AK Parti’nin başkanlık önerisini ilk üç madde için pazarlık kozu haline getirdiğini söyledi. MHP’li Faruk Bal, komisyonun sert ama gergin olmayan bir toplantı yaptığını belirtti. BDP Eş Genel Başkan Yardımcısı Meral Daniş ise, “Maalesef talihsiz bir tartışma yaşadık.” değerlendirmesinde bulundu.

Anayasa Uzlaşma Komisyonu Toplantısı, yaklaşık beş saat sürdü. Toplantı sonrasında bazı komisyon üyeleri gazetecilere açıklamalarda bulundu. BDP Eş Genel Başkan Yardımcısı Meral Daniş, toplantıda esas olarak Anayasada değiştirilemez hükümlerin olup olmaması konusunun ele alındığını belirterek, “Maalesef sıkıntılı bir tartışma oldu. Bize göre 4. madde kesinlikle kaldırılmalı. İktidar partisi de böyle düşünüyor. Tartışma buradan Kürt sorununa, Cumhuriyet tarihine kaydı. Maalesef talihsiz bir tartışma yaşadık.” diye konuştu. Devletin dilinin olamayacağını, resmi dilin Türkçe olduğunu söyleyen Daniş, “CHP ve MHP’nin önerisi devletin dili Türkçe şeklinde. Bizim önerimizde resmi dil meselesi var. Dünyanın hiçbir yerinde devletin dili diye bir şey yok.” ifadesini kullandı. AK Parti’nin de devletin resmi dilinin Türkçe olması gerektiğini savunduğunu aktaran Daniş, BDP olarak Atatürk milliyetçiliğinin Anayasada yer almasını da doğru bulmadıklarını vurguladı.

MHP’Lİ BAL: SERT AMA GERGİN OLMAYAN BİR TOPLANTI YAPTIK

Komisyonun MHP’li Üyesi Faruk Bal, sert ama gergin olmayan bir toplantı olduğunu ifade ederek, “İlk üç madde ve dördüncü madde üzerinde genel bir görüşme yaptık. Düşüncelerin bir hayli birbirinden uzak olduğu anlaşılıyor.” şeklinde konuştu. Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nun yeni kurulacak bir devlete anayasa yapmak gibi bir misyonu bulunmadığını kaydeden Bal, “Kurulmuş bir devlet var. Kuruluş felsefesine uygun olarak anayasa yapmamız gerekir.” dedi. Bal, anayasanın ilk üç maddesinin değiştirilemez olduğunu savundu.

CHP’Lİ KART: AK PARTİ BAŞKANLIK SİSTEMİ ÜZERİNDEN PAZARLIK KOZU OLUŞTURUYOR

CHP Konya Milletvekili Atilla Kart, toplantıda başlangıç bölümünü de kapsayacak şekilde ilk dört maddenin müzakerisinin yapıldığını dile getirdi. Partilerin bu konular hakkında genel görüşlerini aktardığını belirten Kart, “İlk üç maddedeki değerler moral değerlerdir. O yüzden bunların değiştirilebilirliği üzerinden bir tartışmaya girmiyoruz.” diye konuştu. Bugünkü toplantıda madde metinlerinin ayrıca müzakerelerine geçilmediğini söyledi.
Kart, AK Parti’nin Başkanlık önerisi ile ilgili de, “Başkanlık önerisini çekeriz ama sizin değiştirilemez maddeler konusundaki, vatandaşlık konusundaki, ana dil konusundaki görüşlerinizi bir görelim noktasına gelindiğini görüyoruz. Ne kadar anlamsız bir süreçtir bu. Başkanlık taslağı ile bu maddeler arasında ne ilgi var? Birisi diğerinin alternatifi olabilir mi?” değerlendirmesinde bulundu.
AK Parti’nin başkanlık taslağını başlangıç bölümü, vatandaşlık ve ana dil için bir alternatif öneri, pazarlık kozu haline getirdiğini ileri sürdü.

AK PARTİLİ ŞENTOP: BAZI ARKADAŞLAR YENİ ANAYASA DEĞİL, ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ YAPMAK İSTİYOR

AK Parti İstanbul Milletvekili Mustafa Şentop, “Bana dün de bazı arkadaşlar sordu, kritik gün falan diye. Aslında öyle bir gün değil. Anayasa’da 110 civarında anlaşılamamış maddeler var. Bunlar da o maddeler arasında.” dedi. Şentop, komisyonun bazı üyelerinin yeni anayasadan değil anayasa değişikliği yapmaktan yana olduğunu belirterek, “CHP’den Süheyl Batum, biz asli kurucu iktidar yetkisine sahip değiliz, yeni anayasa yapamayız, dolayısı ile ilk üç maddeye ve onları koruyan dördüncü maddeye dokunamayız, diyor.” ifadesini kullandı.
Şentop şöyle devam etti: “CHP kendi içinde birbirinden oldukça farklı görüşlere sahip, iki ekol gibi hareket ediyor. Daha önce konuşulmuş, anlaşılmış maddeler ile ilgili CHP’den üç üye birden katılıyor. Kendi aralarında anlaşamıyorlar. Daha önce CHP yetkililerinin evet dediği maddelere itiraz ederek, anlaşılmayan maddeler arasına koyuyor… Anayasa yapılmasına taraftar olmayanların buraya gelmemesi lazım. Siyasi partiler de Anayasa yapma konusunda ciddi ve samimi olanları buraya temsilci olarak göndermeleri lazım. Bir taraftan kamuoyuna anayasa yapıyoruz gibi bir hava verip iki üye ile, bir başka üye ile de yeni anayasayı engellemeye çalışmak, toplantıları provoke etmek çok yanlıştır.”

“12 EYLÜL DARBECİLERİ BİLE İLK ÜÇ MADDE İLE İLGİLİ BU KADAR KATI OLMAMIŞTIR”

İlk dört maddenin üzerinde anlaşıması zor maddeler olduğunu ifade eden Şentop, “CHP ve MHP kırmızı çizgi olarak bu maddeleri deklare etti. Bir şey çok önemli. Anayasa’nın bugünkü dördüncü maddesi birinci madde, ikinci madde ve üçüncü madde ile ilgili farklı bir düzenleme getiriyor. Birinci madde hükmü, ikinci maddedeki Cumhuriyetin nitelikleri, üçüncü madde hükümler diyor. Bu maddelerde en azından hükümler muhafaza edilmek kaydıyla kelime, virgül, cümle, ifade değişiklikleri mümkün gözüküyor. Dördüncü madde, ilk üç maddenin noktasına, virgülüne dokunamazsınız demiyor. Yani ilk üç maddeyi dokunulmaz hale getiren, bu kararı veren Milli Güvenlik Konseyi’dir, darbeyi yapan beş generaldir. 12 Eylül darbecileri bile ilk üç madde ile ilgili bu kadar katı olmamışlar. En azından hüküm ve ilke bazında koruma altına almışlar ama metinde, üslupta, ifadede değişiklik yapılabileceğini kabul etmişler. Ama bugün CHP ve MHP’nin tutumu ile görüyoruz ki onlar bu maddeleri koruma altına alan 12 Eylül’ün beş generalinden daha katı bir tutum ve daha katı bir dokunulmazlık anlayışı içindeler.” dedi.

“CHP, KIRMIZI ÇİZGİLERİNİ ARTIRIYOR”

Şentop, CHP’li Kart’ın başkanlık önerisi ile ilgili sözlerinin hatırlatılması üzerine ise, sadece bir partiden adım atmasını beklemenin yanlış olacağını aktardı. Şentop, “Biz uzlaşma konusundaki iyi niyetimizi, ciddiyetimizi gösterdik; yüksek mahkemelerin birleştirilmesine dair bir önerimiz vardı. Yargıtay ve Danıştay’ın birleştirilmesi sureti ile bir temyiz mahkemesi önerdik. Tartışıldı, ama gördük ki bir uzlaşma imkanı sağlayamıyoruz, o zaman bu önerimizden vazgeçtik… Bir adım attık, bir fedakarlık yaptık. Peki diğer partiler, kırmızı çizgilerini peşinen ilan etmişler. CHP, MHP ilk üç madde değişmez diyor. Böyle bir tablo karşısında zaten anlaşma imkanımız yok… CHP, son iki haftadır, özellikle Süheyl Batum’un katılması ile birlikte kırmızı çizgilerini artırıyor.” şeklinde konuştu. Şentop, her partinin kendi durumunu yeniden gözden geçirmesi gerektiğini aktardı. CİHAN