Türkiye kendi ilacını bu merkezde üretecek

Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) bünyesinde Kalkınma Bakanlığı desteğiyle oluşturulan İleri Biyomedikal Ar-Ge Merkezi, gelişmiş laboratuvarları, ilaç üretim alanları, biyobankası ve deney hayvanı yetiştirme bölümleriyle Orta Doğu ve Doğu Avrupa'nın en büyük biyomedikal araştırma merkezi olacak.

DEÜ İleri Biyomedikal Ar-Ge Merkezi Müdürü Prof. Dr. Kemal Baysal, AA muhabirine yaptığı açıklamada, tıp fakülteleri bünyesinde devam eden temel tıp ve klinik alanındaki çalışmaların mühendislik fakültelerinin desteğiyle ileri tıbbi ürünlerin geliştirilmesini içeren "translasyonel çalışmalar" için Türkiye'nin ilk merkezini 2014 yılında hayata geçireceklerini belirtti.

Üniversite'nin İnciraltı'ndaki Sağlık Kampüsü içinde 21 bin metrekare alanda kurulacak merkezde gelişmiş cihazlarla donatılmış laboratuvarların bulunacağını anlatan Baysal, merkezde Ege Bölgesi'ndeki üniversite ve hastanelerden araştırmacıların hastalıklara ilişkin yeni tanı ve tedavi yöntemleri geliştirmek üzere çalışacağını kaydetti.

Gelişmiş Ar-Ge merkezleriyle yarışacak kapasitede geliştirilen merkezin Türkiye'de bir çok ilke imza atacağına dikkati çeken Baysal, laboratuvarların araştırmacılara en gelişmiş cihazlarla araştırma yapma imkanı vermenin yanı sıra ilaç üretimi, insan hastalıklarının deney hayvanlarında modellenmesi, biyobanka gibi modüllerle de hizmet vereceğini kaydetti.

Baysal, merkezde çalışma yapılmak üzere 11 tema belirlediklerini, öncelikle hücresel tedaviler ve doku mühendisliği alanlarında projelerin başlatılacağını belirterek, şöyle konuştu:

"Büyüklük bakımından Avrupa'daki araştırma merkezleriyle rahatlıkla boy ölçüşebilecek durumdayız. Translasyonel araştırmalarda ülkemizi uluslararası arenada temsil edecek bir merkeziz. Merkezin fiziki olarak inşaatı devam etse de DEÜ Tıp Fakültesi bünyesinde kurulan uydu laboratuvarlarda projelere başladık. Karaciğer ve gözde kök hücrelerinin incelendiği iki TÜBİTAK projesini yürütüyoruz. Hücresel tedavilerle ilgili bir kaç proje daha başlatacağız. Merkez kurulduğunda proje sayısı hızla artacak. Türkiye'de aldığı bütçe ve toplam laboratuvar alanı bakımından yaşam bilimleri ve sağlık alanındaki en büyük merkez olacağız.

Sağlık alanındaki araştırmaların tıp fakültelerinde bugüne kadar başarıyla sürmekte olduğunu anımsatan Baysal, merkezin hastaların hayatlarını değiştirebilecek somut ürünleri geliştirebilecekleri, bu sayede sağlıkta dışa bağımlılığın azaltılmasına katkı yapan bir merkez olacağını vurguladı.

Prof. Dr. Baysal "Bu Türkiye'nin 2023 vizyonunda yer alan milli ilaç, aşı ve tanı kitlerinin geliştirilmesi hedeflerimize uyan bir çalışma olacak. Çok miktarda döviz ödediğimiz ilaç, aşı ve diğer tıbbi malzemelerin önemli kısmının Türkiye'de geliştirildiği ve üretilebileceği bir araştırma merkezi olacağız" dedi.

-Türkiye'nin ilkleri-

İleri Biyoteknoloji Ar-Ge Merkezi'nde kurulacak Deney Hayvanları Birimi'nde Türkiye'nin ilk genetiği değiştirilmiş hastalıklı hayvan modelleri oluşturulacak. 4 bin 450 metrekarelik alanda normal deney hayvanlarının yanı sıra araştırmacıların talebine göre parkinson, kalp damar, diyabet, kanser gibi insan hastalıklarının modellendiği hayvanlar yetiştirilebilecek.

Merkezdeki biyobanka birimi ise Türkiye'nin en büyük doku ve hücre bankası olacak. Çeşitli hastalıklara yönelik kan, hücre ve tümör örneklerinin, eksi 146 derecede saklama imkanına sahip cihazlarda depolanacağı merkezin ilk etapta kanser hastalıklarına ilişkin örnekleri depolaması planlanıyor. Depolanan örnekler ilaç geliştirme ve geliştirilen ilaçların yan etkilerinin belirlenmesi konusunda önemli bir işlev göreceği belirtiliyor.

Merkezin en iddialı alanlarından olan İyi Üretim Uygulamaları (GMP) bölümü ise uzay araştırmalarına benzeyen bir donanıma sahip olacak. Hastaya verilebilecek temizlikte ilaç, hücre ve diğer biyo malzemelerin üretilebileceği 5 laboratuvarın bulunacağı GMP bölümü, Türkiye'de aynı anda 5 çalışmanın yapılabileceği ilk üretim alanı olacak.

İnşaat çalışmaları tamamlanan merkez, cihaz alımının tamamlanması ve enerji binasının da yapılmasıyla 2014 yılı ikinci yarısında hizmete girecek.