Allah’ın vereceği sevaplar hakkında tefekkür etmek; Allah’ın (c.c) dünyada kendisine hakiki manada kulluk eden kullarına, ahirette hazırlamış olduğu cenneti düşünmektir. Bunlar hakkında tefekkür, insanı onları elde etmeye sevk eder. Amellerini gayretle ve muhabbetle yapıp, rabbine itaat halinde olur.
Allah’ın azabını tefekkür etmek; Allah’a (c.c) dünya hayatında iman etmeyen ve düşmanlık eden kimselerin, ahirette gireceği cehennemi düşünmesidir. Bu tür olayları tefekkür etmek, kişiyi günahtan uzaklaştırdığı gibi kalbine de korku düşürür.
Allah’ın ihsanları hakkında tefekkür; Allah’ın (c.c) kulun işlediği günahları örttüğünü bilmek, gizlediğini ve ne kötülük ederse etsin yüzüne vurmadığını ve nimetlerini vermeye devam ettiğini düşünmektir. İşlediği günahlar sebebiyle de hemen cezalandırılmaz. Allah, kulunun tövbe etmesini bekler. Kul, rabbine karşı çok nankör olduğunu ve günahlar içerisinde bocaladığını düşünmelidir. Bu konulardaki tefekkür, kişiye utanma duygusunu getirir ve kişi haya eder. İşte bu konularda tefekkür eden kişiler Hadis-i Şerif’te belirtilen,
“Bir saat tefekkür bazen bir sene ibadetten daha hayırlıdır.” (Suyuti, Camiu’s-Sagir, 2/127.) sözünü yerine getirmiş olur.
Hikmet ehli olan bir zat şöyle söylemiştir:
“Şu üç şey hakkında tefekkür etmeyiniz.
1. Fakirlik konusunda tefekkür etmeyiniz. Zira bu konudaki düşünce, sizde üzüntü ve keder duygusunu arttırır.
2. Kendinize yapılan haksızlık ve zulüm karşısında düşünmeyiniz. Bu tür düşünce kin ve nefretinizi arttırır.
3. Uzun bir hayat sürmeyi düşünmeyiniz. Böyle düşünmek kişiyi mal-mülk sevdasına götüreceği gibi hayırlı ameller yapmanıza da engel olur.”
Asıl takva, kişinin kendisini alakadar etmeyen konulardan uzaklaşmasıdır. Kalp ne zaman lüzumsuz şeylere meylederse ondan yüz çevirmeli ve faydalı işler yapmaya yönelmelidir. Bu hâl, cihadın en zoru ve faziletli olanıdır. Namaz dışında boş şeylerle meşgul olan kişiler, namaz kılarken de düşüncelerinde hep boş şeylerle meşgul olurlar. Onun içindir ki, insan namaz dışında da kendisini boş şeylerden korumalı ve zihnini temizleyip temiz tutmalıdır.
Düşüncelerimiz boş ve vesvese veren şeyler için olmamalıdır. Müslüman güzel düşünüp güzel görmeli, iyi hayırlı işlerde öncü, kötü şer işlerde engelleyici yani fren olmalıdır.
Gününüz bereketli olsun.