Vatandaşı prosedürlerle boğan ve Türkiye'nin en karmaşık kurumlarından biri olan Sosyal Güvenlik Kurumu değişen mevzuatlar nedeniyle vatandaşın kafasını karıştırıyor. Ali Tezel Sosyal Güvenlik Müşavirliği Konya Şubesi Temsilcisi Onur Önal, SGK'daki mevzuatlar hakkında gazetemize bilgi verdi.
AYLIK BAĞLAMA SİSTEMİ
SGK'da 3 farklı sosyal güvenlik kolunun olduğunu belirten Önal, “Bunlar SSK'lı 4A'ya bağlı işçi kesim, Bağkurlu 4B'ye bağlı esnaf-çiftçi kesim ve memur olarak çalışan 4C'li emekli sandığı üyeleri. Bu 3 farklı sigorta kollarının mevzuatları, emeklilik şartları birbirinden tamamen bağımsız ve farklı. İnsanlar çalışma hayatı boyunca SSK'lı, Bağkurlu ve memur olabiliyorlar. Sosyal Güvenlik Mevzuatı çok karmaşık olduğu için ve genelgelerle sürekli değiştiği için takip etmesi çok zor oluyor. Sonuç olarak da vatandaşımız sosyal güvenlik haklarını bilmiyor” dedi. SGK'nın nicelik ve nitelik bakımından vatandaşa yeterli gelmediğini ifade eden Önal, “Örneğin SGK'da çalışan bir memur başka servise geçtiği zaman, mevzuat tamamen farklı olduğu için vatandaşın sorularına cevap veremiyor” diye konuştu.
ASGARİ ÜCRETTEN GÖSTERİYORLAR
Birçok iş yerinin çalışanın maaşını asgari ücretten gösterdiğini hatırlatan Önal, “Çalışan asgari ücretten fazla alıyorsa ve iş yeri kanunsuz olmasına rağmen SSK'yı asgari ücretten gösteriyorsa emekli olunca aylık bağlama oranı düşüyor. Çalışanların bunu bir şekilde takip etmeleri gerekiyor. Aksi takdirde emekli maaşları düşük olur. Şu anda 18 yaşında olan bir genç, asgari ücretten gösterilirse 60 yaşına geldiğinde 420 lira gibi bir ücret alacak. Bunu maalesef gençlerimiz bilmiyor mutlaka haklarını arasınlar bu işin takipçisi olsunlar” ifadelerine yer verdi.
İŞSİZ EVLAT VERGİSİ
Gençlerin aynı şekilde Genel Sağlık Sigortası hakkında da çok fazla bilgisinin olmadığını söyleyen Önal, “Biz buna işsiz evlat vergisi diyoruz. Erkek genç 18 yaşına kadar ailesinden faydalanabiliyor. 18 yaşından sonra da üniversite okuyorsa 24 yaşına kadar bakınabiliyor. Gençler üniversiteyi bitirince iş bulamadıkları zaman yeni bir işe girinceye kadar o süre içerisinde otomatik olarak Genel Sağlık Sigortası'na bağlanıyor. Bu da 2-3 yıl işsiz gezen bir genç için 8 bin liralık bir borç demek. Dünyanın hiçbir yerinde vatandaştan işsiz olduğu için vergi alınmaz. Genç işsiz yüzde 25'e ulaştığı bir ülkede bu gençlerden nasıl vergi alınır. Ya çalış ya da çalışma ama bana vergi ver gibi bir şey ortaya çıkıyor. Avrupa'da işsizlere para veriyorlar. Biz de ise işsizlerden para alınıyor” dedi. Önal, SGK'nın mevzuat değişikliği ve genelgelerinin iyi bir şekilde takip edilmesi gerektiğini sözlerine ekledi.
MEHMET AKİF SÜTÇÜ