Fındıkta dışa satış arttıkça, elde edilen gelir düşüyor!
Dünya Gazetesi Yazarı Ali Ekber Yıldırım, bugünkü yazısında Karadeniz insanının alın teri ve temel geçim kaynaklarından olan fındık hakkında çarpıcı bir yazı kaleme aldı.
Dünyada fındık ihracatının yüzde 71’ini Türkiye'nin gerçekleştirdiğini belirten Yıldırım, "İhracatla ilgili en çarpıcı olanı ise, Türkiye’nin fındık ihracatı arttıkça gelirinin azalması. Daha çok fındık ihraç edip daha az gelir elde ediyoruz. Bu da aslında fındık üretimi ve ihracatı ile ilgili Türkiye’nin bir politikası olmadığını, fındık ihracatını başkalarının yönlendirdiğini, parayı da başkalarının kazandığını gösteriyor. Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği’nin son 5 yıllık ihracat verilerine bakıldığında bu gerçek çok net görülüyor." değerlendirmesinde bulundu.
İşte Yıldırım'ın dikkat çeken o yazısı;
İhracat arttıkça gelir azalıyor
Dünyada son 5 yılda gerçekleştirilen fındık ve mamulleri ihracatına konu olan ürünlerin kabuklu fındık olarak karşılığı ortalama 711 bin ton. Bu ihracatın yüzde 71’ini Türkiye gerçekleştirdi.
Türkiye’nin 2018-19 üretim sezonunda yaptığı fındık ihracatının yüzde 56’sı iç fındık, yüzde 19’u işlenmiş iç fındık, yüzde 25’i ileri işlenmiş iç fındık ve yüzde 0,15’i kabuklu fındık oluşturuyor.
İhracatla ilgili en çarpıcı olanı ise, Türkiye’nin fındık ihracatı arttıkça gelirinin azalması. Daha çok fındık ihraç edip daha az gelir elde ediyoruz. Bu da aslında fındık üretimi ve ihracatı ile ilgili Türkiye’nin bir politikası olmadığını, fındık ihracatını başkalarının yönlendirdiğini, parayı da başkalarının kazandığını gösteriyor. Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği’nin son 5 yıllık ihracat verilerine bakıldığında bu gerçek çok net görülüyor.
Türkiye, 2015 yılında 240 bin 137 ton iç fındık ihraç ederek 2 milyar 827 milyon dolar döviz girdisi sağladı. Fındığın kilosunu ortalama 11 dolar 77 sente ihraç etti. 2016 yılında ihracat 227 bin 556 ton, ihracat geliri 1 milyar 981 milyon dolar oldu. Kilo başına ihracat 8 dolar 71 sent. 2017 yılında ihracat 269 bin 623 tona yükseldi, ama ihracat geliri bir önceki yıla göre gerileyerek, 1 milyar 876 milyon dolara düştü. Kilo başına fındık ihracat değeri 6 dolar 96 sente düştü. 2018 yılında ihracat miktarı bu kez 279 bin 251 tona yükseldi. İhracat geliri yine düştü ve 1 milyar 635 milyon dolara geriledi. Türkiye 2015’te fındığın kilosunu 11 dolar 77 sente ihraç ederken, 2018’de 5 dolar 86 sentten satabildi. 2019 yılında ise 319 bin 772 ton iç fındık ihraç edildi. İhracat geliri 2 milyar 28 milyon dolar oldu. Fındığın kilosu ortalama 6 dolar 35 sentten ihraç edildi.
Türkiye’nin fındıkta rekolteyi değil, ihracatı tartışması gerekiyor. İhracat miktarı artmasına rağmen elde edilen gelir neden düşüyor? Kilo başına ihracat geliri ortalama 11.77 dolardan 6.35 dolara neden gerilediğini tartışmak gerekiyor.