Türkiye'nin Ürettiği Dijital Takograflar, 2006 Öncesi Araçlara Takılamıyor

Avrupa Birliği'nin, (AB) yük ve yolcu taşıması yapan araçlarda 10 yıl önce kullanmaya başladığı dijital takografta milli üretimi hedefleyen Türkiye, cihazların entegresinde yaşanan sıkıntıdan dolayı 2006 öncesi üretilen araçlara geçiş yapamıyor. Firmaların, üstesinden gelmeye çalıştığı problem, 1 Ocak 2014’te uygulamaya konulması düşünülen yeni sistemin tarihini Haziran 2014’e sarkıttı.

Çalışmalar hakkında Cihan Haber Ajansı (Cihan) muhabirine bilgi veren Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürü Bayram Tek, Türkiye’de üretilen cihazların eski model araçlara entegre edilememesinin ‘ciddi bir açmaz’ olduğunu vurguladı. Tek, “Avrupa, bu sıkıntıyı açmış durumda. Aslında böyle bir üretimin zorluğunun en temel nedenlerinden biri eski araçlara dijital takografların entegre edilememesi.” dedi.

Avrupa Birliği, yük ve yolcu taşıma yapan araçlarda sürücü ve araç ile ilgili sağlıklı veriler elde etmek amacıyla, yaklaşık 10 yıldır ‘dijital tokograf’ kullanıyor. Sistem sayesinde, birçok taşıtı denetlemek daha kolay. Yeni sistem, eski takograflar üzerindeki verilerde bir değişiklik yapılmasının önüne geçtiği gibi, elde edilen verilerin de dijital ortamda sağlanmasının önünü açıyor. Avrupa’da takograf kullanan bir araç, kontağı çevrildiği andan itibaren sürüş ile ilgili bir çok veriyi kayıt altına alıyor. Sistem, şoförün aracı ne zaman çalıştırdığını, durduğunu, hangi saat aralığında araç kullandığını, mola süreleri gibi verileri kaydediyor.

ÇALIŞMALAR 2009’DA BAŞLADI

Dijital takograf sisteminin sağladığı avantajlar, Türkiye’nin de dikkatinden kaçmadı. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ve Bilim Sanayi Teknoloji Bakanlığı, fiyatları 800-1200 Euro arasında değişen cihazların Türkiye’de üretilmesi için harekete geçti. Bakanlıkların 2009 yılında aldığı kararla 5 yıl içinde Türkiye’nin dijital takograf üretmesi ve 1 Ocak 2014’de taşıtlarda bu cihazların kullanılması hedeflendi.

Bu kapsamda, 2012 yılında TOBB iştiraki TOBB UND Lojistik Yatırım AŞ, Türktrust ve ASELSAN arasında imzalanan işbirliği sözleşmesiyle dijital takografın Türkiye’de üretileceğini duyurdu. Kocaeli merkezli Pars ARGE ile Başarı ve Norm Eletroniğin de cihazla ilgili çalışmaları bulunuyor. Bu firmalar, üretim konusunda ciddi mesafeler aldı. Fakat, Türkiye’de satılacak tüm araçlara üretimi esnasında monte edilecek dijital takografların, eski model araçlara nasıl adapte edileceği noktasında firmaların yeni çözümler geliştirmeleri gerekiyor.

“YÖNETMELİĞİN YÜRÜRLÜK TARİHİ HAZİRAN 2014’E UZATILDI”

Çalışmalar hakkında bilgi veren Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürü Bayram Tek, dijital takograf zorunluluğunun başlayacağı 1 Ocak 2014 tarihinde sektörün böyle bir üretimi sağlayamayacağını kendilerine ifade ettiklerini, bunun üzerine söz konusu geçiş tarihini Haziran 2014’e kadar uzatmak için çalışma başlattıklarını söyledi.

Tek, dijital takografların yeni üretilen araçların elektronik sistemine entegre edildiğini anlattı. Eski araçlara ise cihazların entegre edilmesi konusunun yerli üretici için ciddi bir iş yükü ve çalışma gerektirdiğini ifade eden Tek, yerli firmaların ürettiği cihazların 2006 model bir araca takılabilmesi için takograf cihazı yazılımının araç yapısına uygun olması gerektiğini dile getirdi.

Tek, şu bilgileri verdi: “Bu ayrı bir sıkıntı bizim üreticimiz için. Avrupa’daki cihaz üreticileri bu uyum konusunu çoktan aşmış durumda. Örneğin, bir Alman menşeli takograf üreticisi firma, Mercedes’in yapısına uygun olarak bu cihazı tasarlıyor ve araç ile cihaz birbiri ile uyumlu çalışabiliyor. Aslında böyle bir cihaz üretiminin zorluğunun en temel nedenlerinden biri araç ile cihaz uyumu. Bizim üreticimizin, eski araçların ve yeni üretilen araçların elektronik sistemlerini ve yazılım durumlarını da dikkate alarak cihaz ve yazılım üzerindeki çalışmalarını yürütmesi gerekir. Üreticimizin üreteceği cihazlar, araçların yazılımı ile uyumlu olmalı ki araca entegre olabilsin cihaz.”

“YERLİ ÜRETİM OLMADAN DİJİTAL TAKOGRAF ZORUNLULUĞU OLMAYACAK”

Tek, yerli üretim olmadığı müddetçe dijital takografa geçme zorunluluğunu araçlara getirmeyeceklerini vurguladı. Yerli üreticinin dijital takograf ürettikten sonra, piyasanın rekabete açılacağını bildiren Tek, “Avrupa’da dijital takograf üretiminde çok iyi olan firmalar var. Bu firmalarla bizim firmalarımızın rekabet etmesi için cihaz fiyatının onlara göre daha uygun olması gerekiyor. Burada politikayı belirleyecek olan yerli üreticimizin koyacağı üretim maliyeti ve son kullanıcıya yansıtılacak fiyatlandırma olacak.” diye konuştu.

Bayram Tek, yerli üretim olmaksızın böyle bir cihazın kullanılmasını iç pazarda zorunlu tutmaları durumda, ithalatın önünün açılacağını belirtti. Türkiye’nin zaten cari açığının fazla olduğunu, bu cihazların ithal edilmesiyle ülke ekonomisine daha da zarar verileceğini kaydeden Tek, şunları söyledi: “Burada bizim şartımız şu: Dijital takograf uygulamasına evet geçelim. Güvenilir cihazları araçlarımıza takalım ve yol güvenliğini arttırma konusunda yol kat edelim, ama bunu kendi yerli üretimimizle sağlayalım. Türkiye’de takograf kullanan araç sayısının 900 bin olduğu istatistiki verilerden tahmin ediliyor. Bu araçlara dijital takograf takıldığını düşündüğünüzde yaklaşık 3-4 milyonluk bir pazar var Türkiye’de. Bizim, koşulumuz bu pazarı ithal mallara kaptırmamak. ”

“DİJİTAL TAKOGRAF, TRAFİK POLİSİNİN GÖREVİNİ ÜSTLENECEK”

Dijital takograflar hakkında bilgi de veren Tek, bu cihazların dışarıdan müdahale edilemeyecek şekilde güvenli çalıştığını söyledi. Bu cihazlara bir takım ek özellikler eklendiğini söyleyen Bayram Tek, şöyle devam etti: “Cihazlar, araçlar hızı aştığı zaman otomatik olarak durumu merkeze bildirebilir veya başka hatalar yapıldığında merkez bilgilendirilebilir. Yazılımla ilgili bir durum bu. Ek donanımla bu bilgelerin denetleyici organlar tarafından görülmesi artık çok kolay. Artık ilerleyen yıllarda trafik polisinin belirlediği kusurlar, bu cihazlar vasıtası ile öğrenilecek. Hem tüm araçlar denetlenecek hem de zamandan tasarruf edilecek.”

CİHAN