Türkiye'nin Tescilli Coğrafi İşaretlerinin Çoğu Gıda Ürünlerine Ait

Dünyanın en verimli toprakları olarak bilinen Türkiye'de, üretilen ve bu ürünlerden yapılan lezzetli yemekler, tescilli coğrafi işaretlere yansıyor. Türk Patent Enstitüsü'nün (TPE) tescil ettiği 172 coğrafi işaretten 120'si gıda ve yöresel tatlara ait. Geri kalan ürünler ise el sanatları, doğal zenginlikler ve bölgesel özelliklere sahip hayvanlardan oluşuyor.

TPE'nin yayınladığı tescilli coğrafik işaretler listesinde en dikkat çekici ürünleri kebap ve tatlılar alıyor. Doğu'dan Batı'ya birçok ilin kendine has kebap, pide ve etli yemekleri tescillenmiş durumda. Adana kebap, Akaçaabat köfte, Edirne tava ciğer, Oltu cağ kebap, İnegöl köfte, Kayseri mantı, Siirt büryan, Mardin kaburga dolma bunlardan bazıları. Yine pilav ve tatlılar tescilli ürünler arasında önemli bir yere sahip. Erzurum kadayıf dolması, İzmit pişmaniyesi, Antakya künefesi, Maraş dondurması, Mustafa Kemalpaşa peynir helvası tatlı grubunda, Konya etli pilavı, Siirt perde pilavı da yemek grubunda meşhurlar arasında bulunuyor.

Yöreye ve yapılışına göre değişen peynir çeşitleri de tescillenmiş durumda. Erzincan tulum peyniri, Erzurum civil peyniri, Diyarbakır örgü peyniri, Ezine peyniri öne çıkanlar arasında. Bunun dışında zeytin yağı, karpuz, üzüm, incir, ceviz, biber, kayısı, kiraz, kavun, yer fıstığı ve tütün tescil edilerek coğrafi işaret alan yöreye özel marka ürünler. Yine Afyon mermeri, İznik çinisi, Eskişehir lüle taşı, Martin taşı doğal zenginlik kaynakları olarak tescillendi.

DOKUMACILIK ÖNEMLİ YERE SAHİP

Coğrafi işaretli ürünler arasında en dikkat çekici ürünler arasında ise el sanatları geliyor. El sanatları içerisinde dokumacılık, yani halıcılık birinci sırada. Hemen hemen her bölgenin kendine ait halısı var. Bayat Türkmen kilimi, Bergama el halısı, Bünyan el halısı, Döşemealtı el halısı, Eşme Yörük kilimi, Hereke ipek halısı, Jirkan kilimi, Kars el halısı, Kula el halısı, Milas halısı, Pazırık el halısı, Siirt battaniyesi, Simev el halısı, Sivas el halısı, Sümer Kars el halısı, Taşpınar el halısı, Türkmen el halısı, Yahyalı el halısı ve Yuntdağı el halısı belli başlı tescilli dokumalardan.

50 MİLYAR DOLARLIK PAZAR

Türkiye'de 4'ü Avrupa Komisyonu'nda önemli aşamaya gelmiş TPE tescilli 172 ürün var. Yine tescil için TPE'ye 230 başvuru yapılmış durumda. Antalya Ticaret Borsası, bu yıl 4'ncüsü düzenlenen Yöresel ve Geleneksel Ürünler Fuarı ile yöresel ürünlere sahip çıkıyor.

Oda Başkanı Ali Çandır, bu fuarla Türkiye'nin dünyaya açılan penceresi konumunda olan Antalya'ya gelen turistlere Anadolu'nun değerlerini tanıtma fırsatı bulacaklarını söyledi. Çandır, dünyada coğrafi işaretlerle korunmuş 50 milyar dolarlık bir pazar olduğunu, bu piyasanın yüzde 60'ının Fransa, İtalya, İspanya ve Yunanistan'ın elinde olduğuna dikkat çekti. CİHAN