Türkistan notlarının bu bölümünde güncel meseleleri başlıklar halinde aktarmaya çalışacağım.
Bilindiği üzere Türkiye’de ve dünya genelinde gündem oldukça hızlı değişiyor. Bir yandan savaş ve savaştan doğan gelişmeleri takip ederken bir yandan da diğer yaşananları görüyoruz. Tüm bu gelişmeler elbette ki ‘Ulu Türkistan’ coğrafyasını da etkiliyor. Geçtiğimiz günler, Kazakistan ve bölge ülkeleri açısından oldukça hareketliydi. Savaşla bağlantılı ekonomik gelişmeler, iç siyaset ve ikili ilişkileri içeren güncel hadiseler yaşadık.
Kısaca aktaracak olursak:
Öncelikle, Kazakistan’ın iktidar partisinin geçtiğimiz günlerde gerçekleşen kongresinde ‘Nur Otan’ (Nur Vatan) olan ismi ‘Amanat’ (Emanet) olarak değiştirildi. Partinin yeni ismini ve programını Genel Başkan ve Cumhurbaşkanı Kasım Jomart Tokayev duyurdu. Tokayev yaptığı açıklamada, adalet, güvenlik, birlik, beraberlik ve istikrar vurgusu yaptı. Halkın fikir, düşünce ve taleplerine öncelik tanıyacaklarını ifade eden Tokayev, Kazakistan’ın bağımsızlığı ve güvenliği için ellerinden gelen her şeyi yaptıklarını ve yapacaklarını söyledi. Ayrıca pek tabii kongreden sonra parti kadrolarında revizyonlar oldu.
**
Kazakistan, Rusya-Ukrayna savaşında Türkiye’nin tutumuna yakın bir tutum sergiledi. Geçtiğimiz günlerde Ukrayna’ya insani yardım gönderdi. Barış çağrısını yineledi. Tokayev, Minsk anlaşmasının kağıt üzerinde kalmasını üzüntüyle karşıladıklarını ifade etti.
**
Savaşa bağlı olarak kur hızlı bir yükseliş yaşadı. Şu günler itibariyle 1 ABD Doları yaklaşık 530 Kazak Tengesi ediyor. Ayrıca bir takım temel gıda maddelerinin fiyat artışları da gündemde. Özellikle toz şekerde arz sıkıntısı olacağı yönünde oluşan söylentiler ve haberler bizdekine benzer stokçuluk ve izdihamlara yol açtı.
**
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yardımcısı Sn. Fuat Oktay bir takım resmi ziyaretlerde bulunmak üzere Kazakistan’a geldi. Tokayev ile görüşme gerçekleştiren Oktay daha sonra Türkistan şehrine ve Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi’ne ziyaret gerçekleştirdi. Oktay’ın Tokayev ile görüşmesi, Kazakistan ve Türkiye arasındaki stratejik işbirliği, uluslararası gelişmeler ve ikili işbirliklerinin geliştirilmesi yönündeki temenniler şeklinde haberlere yansıdı.
**
Bunlardan birkaç gün sonra, Kazakistan’ın kurucu Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, Antalya Diploması Forumu’na katılmak üzere Türkiye’ye geldi. Türkiye ziyareti kapsamında Cumhurbaşkanı Erdoğan ile de görüşme gerçekleştirdi. Erdoğan’ın, Türk Dünyası’nın birliğine yönelik yaptığı çalışmalardan dolayı Nazarbayev’i takdir ettiği de haberlerde aktarılan bilgiler arasında.
**
Bu arada, Türkiye’nin Rusya-Ukrayna savaşına karşı aldığı tutum Kazakistan’da dikkatle takip ediliyor. Türkiye’nin ambargolara katılmaması haber bültenlerinde yer alan gelişmeler arasında. Bunun yanı sıra Kazakistan halkının bu savaş hakkındaki tutumu için bir şeyler söylemek çok zor. Ama karşılaştığımız kadarıyla Rus asıllı vatandaşlar dahil olmak üzere buradaki insanlar savaşı gereksiz ve yanlış buluyor.
**
Bir başka gelişme Türkmenistan’dan. Geçtiğimiz hafta sonu Türkmenistan’da cumhurbaşkanlığı seçimleri yapıldı. 9 adayın yarıştığı seçimlerde, Türkmenistan’ın mevcut Cumhurbaşkanı Gurbangulı Berdimuhamedov aday olmazken yerine oğlu Serdar Berdimuhamedov’da adaydı. Aktarılan bilgilere göre seçmenin %97’si seçimlere katılarak oy kullandı. Hülasa, başkanlık babadan oğula seçimler yoluyla geçmiş oldu.
**
Bölgeden bir başka gelişme; Özbekistan Sağlık Bakanı Bekzat Musaev’in Türkiye ziyareti. 2-4 Mart tarihleri arasında Türkiye’de Sağlık Bakanlığı, Çalışma Bakanlığı, TİKA, benzer kurumlar ve birkaç hastane ziyareti yapan Bakan, Türkiye ile Özbekistan arasında sağlık alanlarında işbirliğinin güçlendirilmesi gerektiğini ifade ediyor. Ayrıca Türkiye’deki pek çok kurumun bu alandaki tecrübelerini Özbekistan ile paylaşmaya hazır olduklarını söylediklerini de belirtmiş. Bu anlamda her iki ülke için sağlık turizmi ve ilgili ticaret sahası güçlenecek gibi. Bununla ilgili yol haritası hazırlığı içerisinde oldukları da haberde aktarılan bilgiler arasında.
Yaşanan gelişmelerden derleyebildiklerim şimdilik bu kadar. Yazıyı uzatmamak adına pek çok içeriği elemek durumunda kaldım. Yine de detaylara girip uzatmış olabilirim. Vakit ayırdığınız için teşekkürler.
Bu yazımızı da çok bilindik bir ‘Kazak Atasözü’ ile bitirelim.
‘’ Altı olsan, birlik olmasan ağzındaki gider; dört olsan, birlik olsan gökteki iner.’’
Bir sonraki yazımızda görüşmek dileğiyle hoş ve esen kalınız!