Yıllardır zararına üretim yapan Türk çiftçisi borç batağından kurtulamıyor. Türkiye’deki ipotekli tarlaların büyüklüğü 42 milyar metrekareyi geçti. Konya ise tarım arazileri üzerinde en fazla ipotek bulunan şehir oldu. Tarım sektöründe her geçen gün büyüyen icra kıskacı çiftçinin elini kolunu bağlıyor. Yıllardır zararına üretim yapan çiftçilerin tarlaları bir bir elinden çıkmaya devam ediyor. Binlerce çiftçinin tarlası icradan satılığa çıkıyor. Bu tarlaların önemli bir kısmını ise uluslararası şirketler ya da onların Türkiye’deki aracıları satın alıyor. Bankalardan çekmek zorunda kaldıkları kredileri ödeyemez hale gelen çiftçiler hem tarlasından oluyor hem de köyden göç etmek zorunda kalıyor. Köyden şehre düzensiz göç ise sosyal bir sorun haline geliyor. Köylerde üretim düşüyor ve şehirlerde nüfus patlaması yaşanıyor. Türk tarımında yaşanan ipotek ve icra krizi sadece çiftçileri ve köyleri değil tüm ülkeyi olumsuz yönde etkiliyor.
YANLIŞ TARIM POLİTİKALARININ BEDELİ
Türkiye'deki tarım arazilerinin toplam büyüklüğü 2024 yılı itibarıyla 269 milyar 770 milyon 933 bin 345 metrekareye ulaştı. İktidarın çiftçiyi topraktan koparan politikaları, tarım arazilerini icralık hale getirdi. İpotekli tarım arazilerine yönelik Tapu Kayıt Bilgi Sistemi (TAKBİS) verileri, tarım ve tarımla uğraşanların içinde bulunduğu dramatik tabloyu gözler önüne serdi. Hemen her kentte milyonlarca metrekarelik tarım arazisinin ipotekli olduğu Türkiye'de, tarım arazisine bankalar tarafından ipotek konulan yurttaş sayısı ise 2 milyon 230 bin 758 oldu.
İPOTEKLİ TARLADA KONYA İLK SIRADA
TAKBİS verilerine göre, Türkiye'de ipotek konulan tarım arazilerinin büyüklüğü 42 milyar 360 milyon 879 bin 659 metrekare ile ifade edildi. Toplam 4 milyar 653 milyon 740 bin 983 metrekare büyüklüğündeki ipotekli tarım arazisi ile Konya'nın, tarım arazileri üzerinde en fazla ipotek bulunan kent olduğu bildirildi. Konya’nın ardından Şanlıurfa, 2 milyar 715 milyon 863 bin 851 metrekarelik ipotekli tarım arazisi ile ikinci sırada geldi.
ANKARA, MANİSA, ESKİŞEHİR DE İPOTEKLİ
Konya ve Şanlıurfa’nın ardından en fazla ipotekli tarım arazisi bulunan kentler, şöyle sıralandı: Ankara, 1 milyar 690 milyon 979 bin 597 metrekare, Manisa 1 milyar 638 milyon 174 bin 490 metrekare, Eskişehir 1 milyar 228 milyon 326 bin 93 metrekare ve Aydın 1 milyar 77 milyon 917 bin 862 metrekare. Manisa ve Aydın’ın ardından ipotekli tarım arazilerinin toplam tarım arazilerine oranının en yüksek olduğu kentler şöyle kaydedildi: Aksaray: Yüzde 24,6, Konya: Yüzde 24,2, Adana: Yüzde 23,6, Hatay: Yüzde 23,3 ve Tekirdağ: Yüzde 22,7.
TRİLYONLUK ARAZİLER YABANCILARA GİDİYOR
Tarım arazisi tapularına bankalar tarafından konulan ipoteklerin parasal değeri de hesaplandı. İpoteklerin parasal değeri, TKGM’nin, “TAKBİS’te yer alan ipotek bedelleri ile ilgili değerlendirme yapmak doğru sonuç vermeyebilir” notuyla paylaşıldı. Verilere göre, bankaların ipoteklediği tarım arazilerinin toplam parasal değer, 154 trilyon 544 milyar 54 milyon TL olarak gerçekleşti. Yüksek enflasyon kaynaklı girdi ve finansman maliyetlerindeki yüksek artış, reel sektördeki sorunları da derinleştirdi. İmalat sanayiinde kapasite kullanım oranı, temmuzda son 15 ayın en düşük seviyesine indi. Türkiye'de son 20 ayın, çalışan sayısında da son 21 ayın en sert daralması yaşandı. 2024’ün ilk yarısında yeni açılan her beş şirkete karşın bir şirket kepenk indirdi. Yalnızca Temmuz 2024’te 183 firma konkordato başvurusunda bulundu.
İBRAHİM BÜYÜKEKEN