Her yıl Kasım ayının sonunda düzenlenen, Türkiye'de de son dönemlerde moda olan ve 1932'den bu yana Noel alışveriş sezonunun başlangıcı kabul edilen "Kara Cuma" rezaleti büyüyerek, devam ediyor. İslam dünyası için haftanın en mübarek günü olan Cuma günü Türkiye'deki kapital şirketlerin inatla "Kara Cuma" kampanyası yapması dikkatlerden kaçmıyor. Bir İngiliz ve ABD kültürü olan ve özellikle Cuma günü seçilerek uygulanan Black Friday (Kara Cuma) indirim günleri, Müslümanların inancını hedefe koymaya devam ediyor. İslam inancı ile bağdaşmayan bu kültür, şehrin çoğu noktasındaki AVM ve mağazalarda uygulanıyor. Vatandaşın bu kültüre karşı çıkmayıp destek vermesi, indirimli ürünlerden faydalanması ve algıya düşmesi de yürekleri sızlatıyor. Onlıne alışveriş siteleri de büyük indirimlere girerek, tüketim çılgınlığını körükledi.
İNDİRİM İNANCIN ÖNÜNE GEÇİYOR
Bu kampanyayı uygulayan çoğu mağazanın önünde uzun kuyruklar oluşuyor ve vatandaş büyük bir tüketim çılgınlığı içine giriyor. İndirimli ürünleri kapabilmek için vatandaş adeta birbiri ile yarış içine giriyor. Özellikle Cuma günleri, çoğu üründe yüzde 50'ye varan indirimler uygulanıyor. Bazı iddialara göre ise fiyatlarda bir indirim olmadığı, büyük mağazaların sürümden kazandığı belirtiliyor. Sonuç itibari ile bizden olmayan bir kültürün toplumun azımsanmayacak bir kesmi tarafından İslam hedef alınsa da kabul görmesi, hoş karşılanmıyor. Bu saçmalığa karşı çıkan bir kesim olsa da çoğunluğun sessizlik içinde olması "pes artık" dedirtiyor. Türkiye'de bu duruma tepkisini gösteren bazı yerli AVM'ler ise daha hassas davranarak, 'Süper Cuma, Muhteşem Cuma' gibi isimlerle kampanyalarını düzenliyor.
VATANDAŞI PSİKOLOJİK ALIŞVERİŞE HAZIRLIYORLAR
Tüketiciler Birliği Başkanı Mustafa Dinç, 'Kara Cuma'nın iki noktadan olumsuz olduğunu ifade etti.
Cuma gününün Müslümanlar için mübarek bir gün olduğuna dikkat çeken Dinç, şunları kaydetti: "Böyle bir günün kara diye nitelendirilmesini doğru bulmuyoruz. Bazı ticari kuruluşlar, gelen tepkilerin farkına vardı ve Kara Cuma'nın ismini değişmeye kalktı. Efsane veya Muhteşem Cuma gibi isimler kullanılsa da, hepsi aynı amaca hizmet ediyor. Bu kampanyaları yapanların niyeti hala ortada. Kara Cuma, üreticiler tarafından planlanmış, eldekilerini satma konusunda bir çalışma türü. İşe yarayan ürünlerde indirim göremezsiniz. Modası veya sezonu geçmiş ürünlerde çoğunlukla indirim var. Biz, bu tarz günlerde tamamen alışveriş yapılmasına karşıyız. Kapitalist sistemde önemli günler ortaya çıkarılmaya çalışılıyor. İhtiyacımız olmadığı halde bu tarz alışveriş ve yükün altına girmemeliyiz. Tüketiciler konu mankeni haline getiriliyor. Kampanyanın bir diğer amacı da mağazanın toplam satışını artırmak. Vitrine 10 tane dikkat çekici ürün, ucuz fiyata konuluyor. İlk 10 kişi alacak zaten bu ürünü. Geri kalan yüzlerce veya binlerce kişi boş kalmamak için başka ürünler alacak. Psikolojik olarak insanlar alışverişe hazırlandırılıyor. Planlanmış bir tüketim yolu bu."
ONLARA BENZEMEMEK GEREKİYOR
İslam inancına göre de Cuma günü, İslam’ın aydınlık günlerinin müjdecisi ve bir bayram günü olarak görülüyor. İlahiyatçılar tarafından bu mübarek günü kara olarak nitelemek "Ruhu, vicdanı, hayatı kara olanların had bilmezliğidir" diye tanımlanıyor. Müslümanların bu karanlık zihinlere, düşüncelere ve hayatlara uymaması gerektiğini dile getiren İlahiyatçılar, Cuma’nın aydınlığının ön plana çıkarılmasının önemine vurgu yapıyor. Yine ilahiyatçılar, "Bizlere düşen görev, onlara benzemeyerek aziz İslam davasının o nurlu yolunda sancağı burçlara dikme gayretidir. Yürekleri ve toprakları yangın yerine çevrilmiş, açlıkla boğuşan milyonlarca insanın hayatta kalma mücadelesi verdiği şu zaman dilimlerinde Müslüman halkımızın bu çılgınlığa katılmaları kabul edilebilir değildir. Bir yerde insanlar yaprak yiyerek, hayatını devam ettirmeye çalışırken; bir yandan da böyle tüketim çılgınlığı içine giriliyor. Kutsiyetimiz hedef alınıyor. Cuma müminin bayramıdır” diyor.
EMRE ÖZGÜL