Titizlik Hastalığının Kaynaklanma Nedenleri:
Titizlik hastalığının tam olarak bilinmese de titizliğin oluşmasında iki önemli sebebin olduğu düşünülmektedir. Bunlardan biri annenin titizliğini, çocuk eğitiminde de kullanması ikincisi ise yanlış tuvalet eğitimi.
Mükemmeliyetçi ve kuralcı bir anne babanın çocukları da bu hastalığa daha yatkın olmaktadır. Yani çocuk bu konuda anne babasını model alabilmektedir.“Lütfen”siz konuşturmama, “misiniz, musunuz” dışında cümle kurdurtmama. En küçük ıslaklıkta ve kirlenmede üzerini çıkartma, her şey için el yıkatma gibi davranışlarla sürekli karşı karşıya kalan çocuk, bu davranışları kendisi de farkında olmadan içselleştirecektir
Anne babaların, çocuklarının tuvalet eğitimine erken yaşta başlamaları; çocuğun tuvalet eğitiminde onlara katı davranmaları ve sık sık ceza uygulamaları bu hastalığa yol açar. Aileler çocuklara tuvalet eğitimini verirken uygun eğitimi uygun zamanda vermek yerine çocukla inatlaşmaya girerler.
Anne kendince uygun bir zamanda, çocuğu, tuvaletini yapması için tuvalete götürür. Fakat çocuk o anda ihtiyacı olmadığı için tuvaletini yapamaz. Tuvaletini yapmayan çocuğa anne kızar. Daha sonra ihtiyacı gelip de annesinden korkan çocuk bu sefer de altına yapar. Bunu gören anne çocuğa fena halde tekrar kızar. İkilem içinde kalan çocuk ne yapacağını şaşırır. İkilem içinde kalan ve bağımsızlık davranışlarını pekiştirmek bir yana cezalardan, aşırı kontrolcü aileler tarafından yetiştirilen bu çocuklar, ayrı bir kimlik geliştiremezler. Böyle aileler, çocuklarının yaptıkları her şeyin doğruluğundan da sürekli şüphelenirler. Yine mükemmeliyetçi anne babaların empoze ettiği katı düzen ve disiplin içinde çocuk kendisini ona göre değerlendirip ona göre yaşar.
Çocuklukta öğretilen ya da öğrenilen bu tür davranışlar daha çok ergenlikte ve gençlik çağında kendini göstermeye başlamaktadır.
Titizlik Hastalığı Nasıl Yenilebilir?
Çocukluktan itibaren öğrenilerek kazanılan bu olumsuz davranışlar, yine uzman gözetiminde ilaç ve terapi ile terk edilebilir.
Kişi olumsuz davranışı bırakma ve olumlu davranış kazanmak için öncelikle kişi kendisinde sıkıntı oluşturan düşünce ve davranışlarının bir listesini çıkarmalı. Bu liste, kişiyi en az rahatsız edenden başlayarak en çok rahatsız edene doğru sıralanır. Kişi, kendini en az rahatsız edenden başlayarak bırakma çalışmaları yapar. Belirli aralıklarla o davranışı bırakması sağlamak kişideki diğer rahatsızlıklar için hem bir geri bildirim hem de bir pekiştireç olur.
Elini her seferde yirmi kez yıkıyorsa zamanla on dokuz, on sekiz, on yedi, on altı… diyerek bu istenilen seviyeye getirilebilir. Bu davranış, kişinin titizlik hastalığıyla yüzleşebilmeyi öğrenmesidir. Kişi hastalığıyla neden olan davranışını yapmamayı veya bir kısmını yerine terk etmeyi öğrenir. Tetikleyici durumla defalarca yüz yüze gelen kişi buna karşı durmayı öğrenir. Kişi başına olumsuzluk gelmediğini ve anksiyetesinin azaldığını görünce bir rahatlama hisseder. Bu da kişide bir geribildirim oluşturmuş olur.
Bunun yanında bunaltının artmasını isteyerek daha çok o hareketi yapma çalışmaları yapılabilir. “Ocağı kapattım mı, kapıyı kilitledim mi? sorusu aklına gelen kişinin ocağın kapının kapalı olup olmadığına defalarca bakması istenerek bıktırma yöntemi uygulanabilir.
Sonuçta kişinin bu davranışı bırakma konusunda istekli olması gerekir. Bunun için de üzerine düşen görevi fazlasıyla yapmalıdır. Aşırılığı halinde uzmandan yardım alınmalıdır.