Tefekkür uzletin kapısıdır. Tefekkür edenin gönlüne sırlar açılır.
***
Tefekkür etmek her şeyden sıyrılıp Allah’ı tanımak için adım atmaktır. Dünyanın bir yaratılmış olduğunu bilmek ve dünyaya meyletmemek uzlet, asıl sahibini düşünmek vuslattır.
**
Dünya geçici bir mesken. Bize hizmet için Allah’ın bize verdiği bir mekan. Kendini perdeleyerek bizi bebek olarak yarattığı, büyüttüğü, yaşlandırıp yanına aldığı belli bir müddet görevimizi yapmamız için gönderildiğimiz bir yaşam yeri. Beden emanet. Mal mülk emanet. Ruh emanet. Nefis emanet. O halde bize ait bir şey yok.
***
Tabi bizi dünyaya göndermesinin bir nedeni var. Halifelik. Biz Allah’ın halifesiyiz. Görevimiz ona hizmet etmek.
***
Bir padişah düşünün. Tüm kainat onun. Her şey herkes onu hizmetinde. Padişah isterse sizin karnınız doyar, istemezse doymaz. Tamamen padişaha bağlısınız. Böyle bir padişaha hizmet etmek vazifemiz. Her şeyimizi hizmetimizin karşılığını padişah veriyor. Tüm varlıklar ondan habersiz hiçbir şey yapamıyor. Her şey onun isteğini yerine getiriyor. Böyle bir padişaha mı hizmet edersiniz? Yoksa her şeyin rızkının bağlı olduğu ve hiçbir şeyin onun emrinden çıkmadığı varlıklara mı hizmet edersiniz? Hiçbir varlık padişahtan izinsiz size bir zerre fayda sağlamaz. Ondan habersin hiçbir varlık size zarar veremez. Böyle bir padişaha asi olmak halifeye zarar verir. Hiçbir şey elde edemez.
***
Ancak en güzel şekilde halifelik yapan hem ödüllendirilir hem de hiçbir eksiklik hissetmez. Her şeyini padişahı karşılar. Asi olan padişahı kızdırır. Halifelikten alınır. Ödülleri kaybeder. Padişahın nimetlerinden ayrı kalır. Hiçbir varlık ona padişahtan izinsiz zerre bir şey veremez. Kime halifelik yapmak istiyorsanız onun emrine girin.
***
Padişahtan daha alim kişi yok. Her şeyi bilen gören o. Kandırılamaz. Arkasından iş çevrilemez. Her şeyden haberdar. Görmediği yer yok. Gizli saklı iş yapılamaz. Kimin kapısını çalsa padişahın haberi olur. Kapısını çaldığı kişi bile padişahtan ayrı bir şey yapamaz. Onun rızkı bile padişaha ait. İsyan etse emrine karşı gelse o da mağdur olur. Ne ararsanız padişahın hazinelerinin içinde. Emrine uyarsanız o hazineleri size açar. Siz isteklerinizi o hazineden alırsınız.
***
Allah’ın emirlerini böyle görmek ve ona hizmet etmekte bir an bile tereddüt etmemek gerekir. Öyle bir padişaha isyan etmek değil, son gücüne kadar onun emrine girmek gerekir. O halde padişahın emrinde olanlara değil padişaha dönün. Onun adına çalışın. Onu tanıyın. Emirlerini yerine getirin.
***
Ondan uzak kalmayın. Her an yanında ona hizmetle geçirin vaktinizi. Ondan uzaklaşan her şeyden mahrum kalır. Dertler, kederler, musibetler başından eksik olmaz. Padişahın yanında duran tüm dünyanın kendisine hizmet ettiğini görür. Padişahın emrinde olanlardan uzlete çekilin, padişahla olun. İşte bir anlık tefekkür tüm ibadetlerden hayırlıdır.
***
Siz sahibinizi tanıdığınız kadar isteklerinize kavuşursunuz, hazineleriniz çoğalır, ödülleriniz çoğalır, merhamet üstünüzden eksik olmaz. Dünyalık varlıklara takılmayın. Şunu asla unutmayın. Her şey padişaha ait.