Konya’nın bir kasabası iken, 1989 yılında Karaman’ın il olması ile ilçe statüsü kazanarak Karaman’a bağlanan Kazım Karabekir ilçesi, Konya-Karaman yolunun 76. kilometresinde bulunuyor. Adını, Şark Cephesi Komutanı Kazım Karabekir Paşa’dan alan ilçe aynı zamanda Paşa’nın da memleketi. İlçe tarihi ve doğal mimari yapısıyla dikkati çekiyor. Anadolu’daki birçok şehir gibi binlerce yıllık geçmişe sahip bu beldeyi farklı kılan asıl husus ise, bölgede çıkarılan ve sadece bu bölgeye has taşlarla yapılan şehir mimarisi. İlçenin yakın bölgelerindeki taş ocaklarından yerin birkaç metre altından tabaka halinde çıkan yassı ve düz taşlar (Kasaba taşı) mimaride kullanılmak için oldukça elverişli. Tarihi kalıntılardan anlaşılacağı üzere taşın yoğun olarak kullanımı Selçuklu ve Karamanoğulları dönemine kadar uzanıyor. İlçedeki Ulu Cami (Karamanoğulları dönemi), Nalbastı Camii (Osmanlı dönemi) gibi birçok eser bu taşlardan inşa edildi. Sokak duvar taşları, çeşmeler, camiler, hamam ve daha birçok mimari eser taştan yapıldı.
TARİHİ MİRAS DEVLETİN DESTEĞİNİ BEKLİYOR
Kasaba taşında yapılan evler tıpkı kerpiç evlerde olduğu gibi kışın sıcak, yazın ise içerisinin serin olması özelliği ile de biliniyor. Son derece doğal ögelerden yapılan evler, sağlık açısından da oldukça faydalı. Çok eski dönemlerden beri ilçesinin mimari dokusunu bu taşlardan yapılmış eserler oluştururken, artık günümüzde mimaride yoğun olarak betonarme kullanılıyor. Şehrin bu ilginç taş mimari yapısı ise gün geçtikçe kayboluyor. Eğer gerekli önlemler alınmazsa yakın bir gelecekte bir kaç sokak çeşmesinden başka taş yapı kalmayacak. 3 bin nüfuslu küçük bir ilçe olan Kazım Karabekir, maddi kaynakların yetersizliği sebebiyle bu tarihi mirasa sahip çıkamıyor. Bu konuda devlet yetkililerimizin ilgisini ve desteğini bekliyor. Hiç olmazsa belli mahallelerde ve bazı mimari eserlerin aslına uygun restorasyonu ile bu kültürel mirasın gelecek nesillere aktarılması mümkün olabilir. Aksi halde, bu ilginç mimari yapıları gelecek kuşaklar ancak fotoğraf karelerinden öğrenmek durumunda kalacak.
KASABA TAŞI BUGÜN DEKORATİF AMAÇLI KULLANILIYOR
Kazım Karabekir ilçesi civarındaki taş ocaklarından yerin birkaç metre altından çıkarılan yassı düz taşlara halk arasında bu isim veriliyor. Taş işçileri tarafından yerin altından tabaka tabaka sökülen taşlar daha sonra taş ustaları tarafından uygun büyüklükte parçalanarak kullanılıyor. Topraktan yassı ve düz bir şekilde çıkan taşlar genelde 5-10 santimetre kalınlığında bulunuyor. Kasaba taşı katmanlarına ve çıkan taşın cinsine göre değişik adlarla anılıyor. Taş ocağın en üst seviyesinden başlayarak alt kısma doğru 32 kat olarak tespit edilmiş. Günümüzde artık sadece turizm amaçlı ve dekoratif ögeler de kullanılıyor.
HAMDİ BUĞUR