Kitabelerinden Osmanlı döneminde yapıldığı anlaşılan çeşmeler asırlardır buz gibi sularıyla hizmete vermeye devam etmelerine rağmen bugün maalesef yeterli ilgiyi göremiyor. Kitabelerinde neler yazıldığının vatandaşlarca merak konusu olması üzerine harekete geçen araştırmacı Kasım Kocabaş ve belediye yazı işleri müdürü Musa Zeybek, kitabelerin kısmen yıpranmasına rağmen büyük oranda okumayı başardıklarını belirterek, Selçuklu dönemi eseri olan Pir Hüseyin Cami avlusu kenarında bulunan tarihi çeşmenin miladi 1682 yılında yapıldığını tespit etmişler. Kitabesinde ise
“Şehzade uzun kâni büniye kim, Hazreti Ahmet Paşa,
Fî sebilillah edip hayrat kıldı bu çeşmeyi bunda icra,
Der bir eksiğin ânın tamiri için, oldu bu çeşme bî misal a’lâ” yazıyor.
BU ÇEŞMELER RESTORE EDİLMELİ
Bu çeşmeden 100 metre aşağıda yan yana duran Hatıp Çeşme ile Çatal Çeşme ise daha sonraki dönemlerde yapılmış. Her ikisinin de miladi 1834 yılında yapıldığı anlaşılan çeşmeleri ise Sarayönü’nde ikamet eden yazar Yaşar Atçeken, kitabelerinde isimleri geçen Muhammed ve Halil ağaların büyük dedeleri olduğunu ifade ediyor.
Bunlardan Çatal Çeşme kitabesinde:“Hatıplara Sarayini Hanedanı Muhammed’e muhtar
Ne güzel sarf eyledi Hacı Muhammed’e yazı
İki testin doldur, tam olur şem’i geda tarih
Bu suyu iç, şehid-i kerbela aşkına doya doya” yazıyor.
Bu çeşmelerin asıllarına uygun olarak restore edilip günümüz Türkçesi ile okunuşlarının da yanlarına yazılmasının gereğini ifade eden Kocabaş, ecdadımızın sadaka-i cariye cinsinden yaparak bizlere miras bıraktığı bu nadide eserlere sahip çıkılmasının önemini vurgulayarak bu konuda devlet büyüklerinden ilgi beklediklerini ifade etti.
İBRAHİM BÜYÜKEKEN