Suriye için gözler Cenevrede

Suriye sorunu yarın Cenevre’de aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 9 ülkenin dışişleri bakanı ile AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi ve BM Genel Sekreteri’nin katılacağı toplantıda ele alınacak. Toplantıda Suriye’de geçiş sürecini hızlandıracak formüllerin de gündeme gelmesi beklenirken, uzmanlar, Rusya’nın tavrının Suriye sorunda bundan sonraki sürecin temel belirleyicisi olacağına dikkat çekiyor.
Birleşmiş Milletler-Arap Birliği Suriye Özel Temsilcisi Kofi Annan’ın davetiyle gerçekleşecek Cenevre toplantısı, yaklaşık bir ay kadar önce Rusya’nın girişimiyle gündeme gelmişti. Moskova yönetiminin toplantıya İran’ı dahil etme isteği, ABD yönetiminin ise toplantıya katılmak için İran’ın dışarıda tutulmasını şart koşması nedeniyle, toplantının yapılıp yapılmayacağı son ana kadar netlik kazanmamıştı.
ABD ve Rusya arasındaki görüşmelerde, İran’ın davet edilmesinden vazgeçilmesi, bunun yerine Annan’ın toplantının hemen ardından İran yönetimine bilgi vermesi yönünde uzlaşmaya varılmasıyla, Cenevre toplantısının önündeki engel kalkmış oldu.
Toplantıya BM Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 5 daimi üyesi (ABD, Rusya, Çin, Fransa ve İngiltere), Türkiye, Arap Birliği Devletleri Zirvesi’nin Başkanı olarak Irak, Arap Birliği Devletleri Dışişleri Bakanları Konseyi Başkanı unvanıyla Kuveyt, Arap Birliği Devletleri’nin Suriye Takip Komitesi Başkanı olarak Katar’ın dışişleri bakanlarıyla, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun ve AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton katılacak.
Dışişleri bakanlarının görüşmeleri öncesinde, üst düzey dışişleri yetkililerinin katılımıyla bir hazırlık toplantısı yapılacak.
Toplantıda Türkiye’yi Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu temsil edecek.
Kofi Annan’ın sözcüsü toplantının gündemini 6 maddelik Annan Planı’nın uygulanması için atılacak adımların belirlenmesi olarak açıklarken, toplantıda Suriye’deki geçiş sürecinin hızlandırılmasını öngören bazı önerilerin de tartışılması bekleniyor. Bunlar arasında, muhalefetteki unsurların yönetime katılımını amaçlayan ulusal birlik hükümetinin kurulması ve Esed’in görevi yardımcısına bırakması gibi öneriler yer alıyor.  
Ancak bu önerilerin ittifakla kabul edilerek uygulanabilmesi için Rusya ve Çin’in tavrı belirleyici olacak. Rusya ve Çin yönetimleri ise resmi açıklamalarında, 6 maddelik Annan Planı’na bağlı olduklarını yineliyor. Buna karşılık Moskova yönetiminin “Esed’in geleceğine halk karar verir” söylemi, Rusya’nın “Esed’in iktidarı devri” konusunda tamamen kapıları kapatmadığı şeklinde de yorumlanıyor.
AA