Ne yani anam babam bana doğruyu eğriyi öğretmediyse bu benim suçum mu ? Tabii ki de senin suçun değil. Sadece senin sorumluluğundur. Çünkü suç geçmiş zamandır, sorumluluk şimdiki zamandır. Geçmiş geçmişte kalmıştır. Hatalar ya da doğrular olmuştur. Bunu telafi etmek ise sorumluluktur.
Bir yazarın güzel bir eser kaleme alamamış olduğunu düşünmeniz yazarın suçu olabilir fakat o yazıları okuyup sahip olduğunuz düşünceler sizin sorumluluğunuzdur. Okumak ya da okumamakta sizin sorumluluğunuzdur.
Suç ve sorumluluk kavramları savunma mekanizması haline dönüştüğünde çok tehlikeli boyuta ulaşmaktadır. Birini öldüren katilin mutlaka kendine göre mantıklı bir sebebi vardır. Bu benim suçum değil. Sürekli öfke atakları geçiriyorum, fevriyim, hastayım diyebilir. Kendisinin her ne kadar suçsuz olduğunu düşünse de öfkesinin ve fevriliğinin sorumlusu kendisidir.
Pedofili bir hastalık mıdır, yoksa suç mudur ? Bilimsel olarak pedofili bir hastalıktır. Büyük ölçüde biyolojik olsa da çevresel etmenlerden de etkilenmektedir. Pastada ki büyük pay biyolojik faktörlerdir yani hasta olmak o kişinin seçimi değildir. Aynı zamanda pedofili tam tedavisi olmayan bir hastalıktır. Bu durumda pedofili hastasını tümüyle suçlayamasak da bunun sorumluluğu hastanındır.
Çok çirkin bir beden görüntüsüne sahip olmak sizin suçunuz değildir fakat sizin sorumluluğunuzdur. Savaş ortasında dünyaya gelmek sizin suçunuz değildir, parçalanmış bir ailede dünyaya gelmekte. Eğitimi yetersiz bir ortamda mecburen sınava hazırlanmak sizin suçunuz değildir, sınava giderken yolda kaza yapmakta. Bindiğiniz trenin kaza yapması da sizin suçunuz değildir. Engelli doğmak, zeka kapasitenizin düşük olması, hızlı koşamamak sizin suçunuz değildir. Tam durağa geldiğinizde otobüsün hareket etmesi sizin de randevuya geç kalmanız sizin suçunuz değildir. Yukarıda saydıklarımın hiç biri suç değilken hepsi sorumluluktur. Ve sorumluluktan kaçmak imkansızdır. Raundun sonunda canlı kalan ya avdır ya da avcıdır. Burada av mı avcı mı olacağınız sizin sorumluluğunuzdur.
Bu aralar seçimler gündemde. İpi göğüslemeye çok az kala takım arkadaşlarından birinin hatası, adaya seçim kaybettirebilir. Aday benim suçum yok diye itiraz etse de sorumluluk adayın üzerinden kalkar mı ? Tabii ki hayır. Hayatımızda buna benzer bir süreçtir. Suçu bedava verseler kimse almaz ama sorumluluğu sahiplenmek zorundayız. Ondan kaçsak da mutlaka bizi bulur. Onunla yaşamak zorundayız.
Sizin mutsuz olmanızın bir çok suçlusu olabilir. Patron, eş, çocuk, ebeveyn bir çok kişi suçlu olabilir. Netice de mutsuzluk sizin sorumluluğunuzdur. Mutlu olmanın da sorumluluğu sizindir.
Yerde bir çöp gördüğünüzde, onun suçlusu siz değilsinizdir. Alıp çöpe atıp atmamak kısmında sorumluluk başlar.
Sorumluluk, en önemli ahlaki değerlerdendir. Bu erdemin insana getirisi de çok büyüktür. Sorumluluğunuzu hissettiğiniz andan itibaren harekete geçmeye başlarsınız. Eğer sorumluluk hissetmiyorsanız asla harekete geçemezsiniz.
Bu çerçevede işlevsel olan, suç ve sorumluluğun ince bir çizgiyle ayrıldığını ve bu ayrılığın insanın kendini savunacağı bir yer olmadığını bilmektir.