Soru: Kredi kartı kullanmak caizimidir, kredi kartıyla alış veriş caizimidir.
Cevap: Kredi kartı piyasaya hâkim olmuştur, piyasayı tıkayamayız. Ancak bunun ehven olan yanına bakmalıyız. Kredi kartıyla alış veriş yapıldığında mutlaka gününde ödeme yapmalıyız, gününde ödeme yapılmayınca faiz biner bu caiz değildir.
Soru: Bazı kitapların ıslama aykırı konuları var veya helale harama aynı yaklaşan eserler var. Bunları alıp satmak caiz midir?
Cevap: Hanefi ve Şafi mezheplerine göre İslam’a aykırı, İslam hükümlerini hiçe sayan kitapların alınıp satılması caiz değildir, haramdır. Menfaat için yapılırsa, yapan firma, şirket, basım evi ve şahıslar günahkâr olurlar. Bu tip kitapların içeriğine inana insanların dini tehlikededir.
Soru: Ayet, hadis yazılı bir kağıda paket sarmak doğru mudur?
Cevap: Üzerinde ayet, hadis Allah (cc) ismi yazılı peygamber (S:A:V) ismi yazılı olan bir kağıtla paket yapmak, ayak altına almak, üzerine oturmak doğru değildir. Bir gurup âlimler tahrimen mekruh, Bir gurup âlimler ise haramdır demektedir.
Soru: Bir arkadaşım bana bakkal dükkanında stok mallar var diye sen ihtikarcısın dedi ve alış verişi kesti. İhtikâr ne demektir. Stokta malı olmak ihtikârcımı olur. Açıklar mısınız?
Cevap: İhtikâr; Gıda maddelerine şiddetle ihtiyaç duyulduğu bir zamanda, o malı stok edip, piyasanın daralmasına sebep olarak fahiş fiyatla mal satışına denir. İnsanların sıkıntılı olduğu bir dönemde malını kara borsa satmaya çalışmak haramdır. Bu konuda Peygamberimiz (S:A:V) Şöyle buyurmuştur. “Günahkâr kimseden başkası ihtikâr yapmaz.” Diğer bir hadiste “Malını piyasaya arz eden bol rızka kovuşur. Halkın zaruri ihtiyaçlarını ihtikâr yapan da Allahın rahmetinden uzak kalır.
Not: Piyasa da mal darlığı yokken malı stok etmek ihtikâr değildir. Cifçinin malını yazın ucuz zamanda satmayıp sonra değerlendirmeye bırakması ihtikâr değildir.
Soru: Ben bir arkadaşa borç para verdim, bir kısmını da alamadım. Hoca efendinin biride şöyle dedi adam iyi niyetli ödeyemiyor zekâtına sayıver olur dedi. Bu konuyu açıklar mısınız?
Cevap: Zekât farz olan bir ibadettir. Kalbi niyet şarttır. Verirken borç niyetle vermişseniz o parayı harcamış sanız şimdi siz onu zekata mahsup eder misiniz? Olur diyen ya konuyu bilmiyor ya da arada bir menfaatlanma var. Kaynak: Ömer Nashu, fıkhi kamusiye Diyanet ilmihal Fetevayihindiye.
Soru: Paranın değerini korumak için enflasyon kadar faiz uygulamak caizmiş, Musul kanalda öyle söyleniyor kafamız karıştı bunu açıklar mısınız?
Cevap: Bil ittifak az bile olsa faiz faizdir böyle faizli muameleye girmek caiz değildir. Ama; alacağını borçluyla oturup altın, gümüş, demir vb. fiyatlarını baz alarak ortak noktasını bulup tekrar onların değerlerine göre borçlandırılabilir.
Soru: Biz karamanın köylerindeniz üzüm çıkarıyoruz. Piyasada bizim üzümün fiyatı düşük gidiyor. İzmir’den şarap fabrikası gelip değerinde alıyor. Şarap fabrikasına üzümü vermek caiz midir?
Cevap: Hanifi mezhebine göre alıcı Müslüman ise satmak haramdır. Alıcı Gayri Müslim ise caizdir. Bu görüş İmamı Azamın görüşüdür. Diğer mezhepler ve imamların görüşü ise alıcı ister Müslüman ister gayri Müslim olsun satmak haramdır. Bir Müslüman Gayri Müslime şarap taşıması İmamı Azama göre caiz, diğer üç mezhebe göre caiz değildir.
Soru: Bize devlet çok düşük faizle sanayi kredisi veriyor. Bazı ulusal kanallardaki hocalar devletin verdiği bu tür krediler caizdir deniyor. Açıklar mısınız?
Cevap: Kim verirse versin kimden gelirse gelsin faizli muamele caiz değildir. Faizsiz teşvik kredisi veriyorsa caizdir.
Soru: Son günlerde camilerde sandalye koymak adet haline geldi. Adam secdeye gidebiliyor ama pantolonun ütüsü bozulacak diye sandalye üzerinde namaz kılıyor. Açıklar mısınız?
Cevap: Bende sizin fikrinize katılıyorum Kâbe’de teravih kılıyoruz Yarısını sandalyede yarısını da bizimle beraber secde ederek kıldı. Secdeler farzdır, secde etmesi mümkünken etmiyorsa namazı olmaz. Sandalye son çaredir, secdeye gidemiyorsa secdeye gittiğinde hayati tehlike varsa o zaman sandalye ile namaz kılabilirsiniz. Aksi halde Farz olan secde terk edilirse namaz olmaz.
Cevap: Kredi kartı piyasaya hâkim olmuştur, piyasayı tıkayamayız. Ancak bunun ehven olan yanına bakmalıyız. Kredi kartıyla alış veriş yapıldığında mutlaka gününde ödeme yapmalıyız, gününde ödeme yapılmayınca faiz biner bu caiz değildir.
Soru: Bazı kitapların ıslama aykırı konuları var veya helale harama aynı yaklaşan eserler var. Bunları alıp satmak caiz midir?
Cevap: Hanefi ve Şafi mezheplerine göre İslam’a aykırı, İslam hükümlerini hiçe sayan kitapların alınıp satılması caiz değildir, haramdır. Menfaat için yapılırsa, yapan firma, şirket, basım evi ve şahıslar günahkâr olurlar. Bu tip kitapların içeriğine inana insanların dini tehlikededir.
Soru: Ayet, hadis yazılı bir kağıda paket sarmak doğru mudur?
Cevap: Üzerinde ayet, hadis Allah (cc) ismi yazılı peygamber (S:A:V) ismi yazılı olan bir kağıtla paket yapmak, ayak altına almak, üzerine oturmak doğru değildir. Bir gurup âlimler tahrimen mekruh, Bir gurup âlimler ise haramdır demektedir.
Soru: Bir arkadaşım bana bakkal dükkanında stok mallar var diye sen ihtikarcısın dedi ve alış verişi kesti. İhtikâr ne demektir. Stokta malı olmak ihtikârcımı olur. Açıklar mısınız?
Cevap: İhtikâr; Gıda maddelerine şiddetle ihtiyaç duyulduğu bir zamanda, o malı stok edip, piyasanın daralmasına sebep olarak fahiş fiyatla mal satışına denir. İnsanların sıkıntılı olduğu bir dönemde malını kara borsa satmaya çalışmak haramdır. Bu konuda Peygamberimiz (S:A:V) Şöyle buyurmuştur. “Günahkâr kimseden başkası ihtikâr yapmaz.” Diğer bir hadiste “Malını piyasaya arz eden bol rızka kovuşur. Halkın zaruri ihtiyaçlarını ihtikâr yapan da Allahın rahmetinden uzak kalır.
Not: Piyasa da mal darlığı yokken malı stok etmek ihtikâr değildir. Cifçinin malını yazın ucuz zamanda satmayıp sonra değerlendirmeye bırakması ihtikâr değildir.
Soru: Ben bir arkadaşa borç para verdim, bir kısmını da alamadım. Hoca efendinin biride şöyle dedi adam iyi niyetli ödeyemiyor zekâtına sayıver olur dedi. Bu konuyu açıklar mısınız?
Cevap: Zekât farz olan bir ibadettir. Kalbi niyet şarttır. Verirken borç niyetle vermişseniz o parayı harcamış sanız şimdi siz onu zekata mahsup eder misiniz? Olur diyen ya konuyu bilmiyor ya da arada bir menfaatlanma var. Kaynak: Ömer Nashu, fıkhi kamusiye Diyanet ilmihal Fetevayihindiye.
Soru: Paranın değerini korumak için enflasyon kadar faiz uygulamak caizmiş, Musul kanalda öyle söyleniyor kafamız karıştı bunu açıklar mısınız?
Cevap: Bil ittifak az bile olsa faiz faizdir böyle faizli muameleye girmek caiz değildir. Ama; alacağını borçluyla oturup altın, gümüş, demir vb. fiyatlarını baz alarak ortak noktasını bulup tekrar onların değerlerine göre borçlandırılabilir.
Soru: Biz karamanın köylerindeniz üzüm çıkarıyoruz. Piyasada bizim üzümün fiyatı düşük gidiyor. İzmir’den şarap fabrikası gelip değerinde alıyor. Şarap fabrikasına üzümü vermek caiz midir?
Cevap: Hanifi mezhebine göre alıcı Müslüman ise satmak haramdır. Alıcı Gayri Müslim ise caizdir. Bu görüş İmamı Azamın görüşüdür. Diğer mezhepler ve imamların görüşü ise alıcı ister Müslüman ister gayri Müslim olsun satmak haramdır. Bir Müslüman Gayri Müslime şarap taşıması İmamı Azama göre caiz, diğer üç mezhebe göre caiz değildir.
Soru: Bize devlet çok düşük faizle sanayi kredisi veriyor. Bazı ulusal kanallardaki hocalar devletin verdiği bu tür krediler caizdir deniyor. Açıklar mısınız?
Cevap: Kim verirse versin kimden gelirse gelsin faizli muamele caiz değildir. Faizsiz teşvik kredisi veriyorsa caizdir.
Soru: Son günlerde camilerde sandalye koymak adet haline geldi. Adam secdeye gidebiliyor ama pantolonun ütüsü bozulacak diye sandalye üzerinde namaz kılıyor. Açıklar mısınız?
Cevap: Bende sizin fikrinize katılıyorum Kâbe’de teravih kılıyoruz Yarısını sandalyede yarısını da bizimle beraber secde ederek kıldı. Secdeler farzdır, secde etmesi mümkünken etmiyorsa namazı olmaz. Sandalye son çaredir, secdeye gidemiyorsa secdeye gittiğinde hayati tehlike varsa o zaman sandalye ile namaz kılabilirsiniz. Aksi halde Farz olan secde terk edilirse namaz olmaz.