KERİM ATICI-RÖPORTAJ
MOBİLYADA MARKALAŞAMADIK
Konya Mobilyacılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Mehmet Günbaş ile sektördeki gelişmeleri ve esnafın sorunları konuştuk. Konya'nın mobilya üretiminde söz sahibi olmadığını belirten Günbaş, "Büro mobilyasında Konya birinci. Ev mobilyasında ise markalaşamadık. Bursa İnegöl ve Kayseri'nin gerisinde kaldık" diye konuştu.
MOBİLYACILAR SİTESİ TAŞINACAK
Açılan düğün sezonuyla birlikte mobilyacılarda ciddi bir hareketliliğin görülmediğini, mobilyacılar olarak yeni sezondan umutlu olmadıklarını belirten Günbaş, ahşap ürünlerin revaçta olduğunu, mobilya sektöründe modanın baş döndürücü hızda değiştiğini ifade etti. Günbaş, Mobilyacılar Sitesi'nin taşınacağını da belirtti.
**Öncelikle Mobilyacılar Odası'nın faaliyet ve projelerinden bahseder misiniz?
-Konya Mobilyacılar Odası, 1978 yılında Marangozlar Derneği’nden ayrılarak kendi bünyesinde mobilya imalatçılığı ve tamirciliği, üst yüzey işlemciliği, iskeletçi, mobilya döşemeciliği üyeleriyle faaliyete geçmiştir. Halı-kilim, dayanıklı tüketim malları meslek dallarını da oda bünyesine katmıştır. Odamızın bin 543 üyesi bulunup bu üyelerden 421’i faal olarak çalışmaktadır. Oda üyelerinin 398'i erkek, 23 tanesi de kadındır. Göreve gelir gelmez odanın amblemini değiştirdik. Mevcut amblem bizi tam temsil etmiyordu. Eşitsizlikleri ve adaletsizliği ortadan kaldırmak için oda fiyat tarifesi oluşturduk. Ölçüm şartnamesi hazırladık. Üyelerle birlikte yurt içi ve yurt dışı fuarlarına katılıyoruz. Zor durumdaki üyelerimize yardım ediyoruz. Resmi kurumlarla toplantılar yapıyoruz. Odamızda kurslar düzenliyoruz.
KONYA İSTENİLER SEVİYEDE DEĞİL
**Merdiven altı üretim yapan var mı?
-Merdiven altı üretim yapanlar da var. Kayıt dışı çalışan meslektaşlarımız hayli fazla. Merdiven altı üretim yapanlar kalitesiz ürün imal ediyor. Kalitesiz ürün kullandıkları için düşük fiyattan ürün satıyor. Konyalılar mağduriyet yaşıyor.
**Mobilya üretiminde Konya ne durumda?
-Mobilya sektörü kendi içinde branşlaştı. Günümüzde ev ve iş yerleri için ayrı, çocuk odaları için ayrı üretim yapılıyor. Büro mobilyasında Konya birinci diyebiliriz. Büyük büro mobilyacılarımız var. Bürotime, bu firmalardan bir tanesi. Ev mobilyasında ise markalaşamadık. Bursa İnegöl, Kayseri'nin gerisinde kaldık. Firmaların çoğu aile şirketi. Dolayısıyla profesyonelleşme çok yavaş. İnegöl'de mahalle aralarında, bahçelerde, bina altlarında bile mobilya üretiliyor. Ama Konya'da büyük imkanlar olmasına rağmen üretimde istenilen seviyede değiliz.
**Konya en çok hangi şehirlerden mobilya alıyor?
-Firmalar ürünlerinin yüzde 70'ini Bursa İnegöl'den alıyor. Bazı marka ürünler Kayseri'den geliyor. Bazı mobilyalar da Ankara'dan şehre giriyor. İstanbul'dan çok az mal alıyoruz. Ahşap mobilyalar daha çok Ankara'dan, fabrikasyon ürünler de daha çok İnegöl'den geliyor.
MODA BAŞ DÖNDÜRÜCÜ HIZLA DEĞİŞİYOR
**Mobilyanın da kıyafetlere göre bir modası var. Modayı kim belirliyor?
-Türkiye'de yılda 15 fuar düzenleniyor. Her fuarda da yeni modeller görücüye çıkıyor. Üreticiler kendini yenilemek zorunda. Mecbursunuz. İnegöl ve İstanbul yılda ikişer fuar organize ediyor. Mobilyada model ve renk değişimi baş döndürücü hızda ilerliyor. Eskiden mobilyaları 15-20 yıl kullanıyorduk. Ancak şu an ürünleri 4-5 yıl kullanabiliyoruz. Mobilyanın kullanım ömrü kısaldı.
Fabrikasyon ürünler pek dayanıklı değil. Perdenin ve duvarın rengine göre mobilya alan vatandaşlar var.
AHŞAP MOBİLYALAR REVAÇTA
**Eski mobilyalara ilgi var mı?
-Bugün üretilen mobilyalar, kayın ve gürgen ağacından yapılanların yerini tutmuyor. Eski mobilyaları yeniden elden geçirip modern hale getiren meslektaşlarımız da var. Eski dönüş sözkonusu. Ahşap mobilyalar revaçta.
MOBİLYACIYA ÜVEY EVLAT MUAMELESİ
**Esnafın sıkıntıları neler?
-Kurumlarla uyum içinde çalışamıyoruz. Bir çok kurum bize destek olmak yerine köstek oluyor. Türkiye'de en fazla yurt içi ve yurt dışı fuarlarına katılan bir odayız. Ama Konya KOSGEB bize fuar desteği vermiyor. Ankara KOSGEB veriyor, Konya vermiyor. Çelişki var. Mevlana Kalkınma Ajansı da kuruluş amacına uygun hareket etmiyor. Başvurularımız onaylanmıyor. MEVKA'dan da destek alamıyoruz, projelerimiz red ediliyor. MEVKA'dan üvey evlat muamelesi görüyoruz. Bizi engelliyorlar. 100. Yıl Çıraklık Okulu'nun da odamızla bir ilişkisi yok. Çıraklık Okulu oda ile sıkı ilişkiler içinde olmalı. Ama uyumu sağlayamadık. Çıraklık her türlü bilgiyi ve genelgeyi bizimle paylaşmalı. 3 okul müdürü bizi ziyaret etti. Mobilya bölümü açmak istiyorlar. Kabul ettik. Bu bölümde okuyan öğrencilere burs verecektik. Ancak burs ücretini düşük gören Milli Eğitim teklifimizi reddetti. Çalışan kesim ile beyaz yakalılar arasında uyum olmuyor. Bürokratlar bıkkın, işini iyi yapmıyor. Uluslararası Konya Tarım Fuarı, şehir için önemli. Ancak diğer sektörler için de fuar organizasyonu yapılmalı. Bu kadar hol sadece tarım için mi yapılıyor. Konya'da mobilya fuarı düzenlenmiyor. Biz fuar istiyoruz. Geçmişte yaptığımız fuarda 2 holi tam doldurmuştuk. Konya TÜYAP Fuarı, şehir merkezine uzak olduğu için mobilyacı esnafı için de uygun değil. Aileler oraya kadar gitmez.
ESNAF KİRA ÖDEMEKTE ZORLANIYOR
**Kepenk indiren çok sayıda mobilyacı var. Bununla ilgili neler söylemek istersiniz?
-Çok zor bir meslek icra etmiyoruz. Kolay bir meslek mobilyacılık. Mobilya imalatı biraz zor. Ama makineler işi kolaylaştırıyor. Eskiden bir zanaatkar 20 yılda yetişiyordu, şimdi dört beş yılda ustalaşıyor çıraklar. İnsanlar 1 yıl vadeyle mobilya alıp mağaza açabiliyor. Üyelerimizi defalarca uyardık. Konya'da konut ve işyeri furyası başladı. Bina altları ya market oluyor ya da mobilyacı oluyor. Dev mağazalar açılıyor. Mobilyacılar daha sonra kirayı ödemekte zorlanıyor. Mobilyacıların kar marjı yüzde 20. Kimse 30-40 bin kira ödeyemez. Bizim yaptığımız sosyete hammallığı. Mobilyacılık zor iş. 7. veya 8. kata kadar mobilya çıkarıyoruz. Bazı vatandaşlar bayramdan veya özel günden sonra mobilyayı iade ediyor. Ben beğenmedim diyor. Kurulan mobilyayı toplayıp yeniden 8. kattan indirmek kolay değil. O ürünü satmak da bir hayli zorlaşıyor. Mağazaya gelenler teşhir ürünü de almak istemiyor. Oysa giyim mağazalarında teşhir ürünlerini insanlar sürekli deniyor ve satın alıyor. Bir de insanlar düğün alışverişi yaptıktan ve evini aldıktan sonra mobilyacıya geliyor. Mobilya hep ikinci plana atılıyor. Mobilyayı vadeyle alırız diye düşünüyor. Sektör sıkıntılı bir süreçten geçiyor. Mobilya zaruri bir ihtiyaç değil, zevktir. Ekonomik darboğaz nedeniyle halk mobilya alımını, evini yenileme fikrini erteliyor.
SEZONDAN UMUTLU DEĞİLİZ
**Düğün sezonu başladı. Sezondan umutlu musunuz?
-Sezondan umutlu değiliz. Mobilyacılar Sitesi'ndeki mağazalarda in cin top oynuyor. Müşteri yok. İnsanlar kemer sıkma politikasına göre hareket ediyor. Yatak alan, yemek takımı almıyor. Bütçeyi kısıyorlar. Satışlar istenilen seviyede değil. Esnaf sıkıntı çekiyor. Mobilyacı esnafı devletine bağlıdır. Sabrediyor. Türkiye'nin daha iyi yerlere gelmesi için bekliyor. Esnaf dükkan kiralarını ödemekte zorlanıyor.
SELÇUKLU BELEDİYESİ'NE TEŞEKKÜR
**Üyelerinize ne gibi eğitimler veriyorsunuz?
-Meslekte hep kara kalem çalıştık. Kalemle gardırop resmi çiziyorduk. Ama artık bu yetmiyor. Müşteri ürünleri bilgisayarda üç boyutlu olarak görmek istiyor. Vatandaş nerede cam ve kapak var görmek istiyor. Esnafa bu yönde bir eğitim vermeye karar verdik. MEVKA destek vermedi, ama Selçuklu Belediyesi bize destek verdi. Mobilya Tasarımında Selçuklu Motifleri Projesi sayesinde oda seminer salonun üyelerimize bilgisayarla eğitim vereceğiz. Çizim programları çok pahalı. Selçuklu Belediyesi'ne teşekkür ederim. Mobilyalarda Selçuklu motifleri işleyeceğiz. 300 kişiye çizim programı öğreteceğiz. Programın sonunda belediye ile birlikte üyelere sertifika vereceğiz. İyi bir hizmet. Oda olarak üyelerimize en iyi hizmeti vermek için gayret sarf ediyoruz.
UCUZ MALIN KALİTESİ DÜŞÜK OLUR
**Fazla satış yapmak isteyenler vitrinlerine veya tabelalarına 'bitiriyoruz, kapatıyoruz' yazıları yazarak müşteri çekmeye çalışıyor. Bununla ilgili neler söylemek istersiniz?
-Vatandaşımız bu tür söylemlere inanmasın. Paravan şirketler var. Tüketici buna aldanmasın.
Bir düşünür, 'Ben ucuz mal alacak kadar zengin değilim' der. Dolayısıyla ucuz malın kalitesi düşük olur. İnsanlar nerede ve nasıl bir ürün aldıklarını iyice incelesin. Mobilya hassas bir ürün. Kapatıyoruz ve bitiriyoruz diyenlere aldanmayın. Oralarda satılan ürünler eve ulaşmadan dağılır. Oradan alışveriş yapanlar bir ay sonra muhatap bulamıyor. Belediyelerle bir çok konuda uyum içinde çalışıyoruz.
MAĞAZANIN BÜYÜKLÜĞÜNE ALDANMAYIN
**Eski Sanayi ve Karatay Sanayi taşınıyor. Mobilyacılar Sitesi de taşınacak mı?
-Siteyle alakalı büyük bir projemiz var. Ankara'da Toplu Konut İdaresi (TOKİ) ile görüştük. Uzun vadeli bir proje. Yeni bir site yeri tespit ettik. Görüşmeler devam ediyor. Rant oluşmasın diye yeri açıklamıyoruz. Mevcut site eskidi. İhtiyaca cevap vermiyor. Yeni bir site elzem oldu. Sitemiz 1980'li yıllarda kuruldu. Yeni siteyle mobilyacı esnafı daha ferah bir ortamda üretim yapacak. Eski Sanayi, Karatay Sanayi ve Marangozcular ile Mobilyacılar Sitesi için bir kentsel dönüşüm projesi var. Mağazaların büyüklüğüne aldanmayın. Üyelerimiz çok zengin değil. TOKİ ile ortak bir proje hazırlayacağız. Üyelerimiz taksitle dükkan sahibi olacak.
**Son olarak mobilyacılık mesleğini neden seçtiniz?
1982 yılında mobilyacılık mesleğine adım attım. Mecburiyetten bu mesleği seçtim. Abim bu işi yapıyordu. Babam da duvar ustasıydı. İmkanları kısıtlıydı, düşük bir geliri vardı. Bana, 'İki dükkan açamam, ikinize mobilya üzerine bir dükkan açalım' dedi. Askerden döndükten sonra abimle birlikte bir dükkan açtık. Çekirdekten geldik. Çıraklık, kalfalık ve ustalık yaptım. Mobilyacılık mesleğinin her kademesinde bulunduk. Mesleğimi seviyorum.
MOBİLYACILIK ZEVKLİ BİR İŞ
**Gençler mobilyacılık yapmak istiyor mu?
-Gençler bu işi yapmak istiyor, ama hemen usta olmak istiyor. Çıraklık yapmayı istemiyorlar. Mobilyacılık zevkli bir iş. İç mimari önem kazanıyor. Mobilyacılık da bir bakıma iç mimaridir. Gençler mutlaka mobilyacılığı seçmeli. Geleceği parlak bir meslek.
Mehmet Günbaş kimdir?
1967 yılında Konya'da dünyaya gelen Günbaş, ilk, orta ve lise öğrenimini yine aynı şehirde tamamladı. 1982 yılında mobilya mesleğine adım attı. 1988 yılında kendi işyerini açtı. Halen mobilya sektöründe faaliyet gösteriyor. Günbaş, 2006 yılında Konya Mobilyacılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanlığı'na seçildi. 3 dönemdir oda başkanlığı görevini yürütüyor. Konya takımlarında yöneticilik de yapan Günbaş, evli ve 3 çocuk babası.