Soru 1- Hocam, öğlen namazı kılıyorduk. Farza başladık, hoca efendi açıktan Fatiha’yı okudu, hatırlattık, sonra sehiv secdesi yaptırmadı. Gerekmez dedi. Ne dersiniz? Namazda bir eksik var mı? Açıklarmısınız?
Cevap 1- Hoca efendi hatırlattıktan sonra son oturuşta sehiv secdesi yaptırması gerekiyordu. Şayet unutmuş ve yapılmaz zannediyorsa namaz tamamdır. Yalnız vacibi terk ettiği için günahkar olur. Cemaat için bir şey olmaz.
Soru 2- Hocam, camide bizim hoca ilk rekatta tek secde yaptı, hatırlattık, sehiv secdesi de yaptırmadı. Namazı da iade etmedik. Bizim namazımız oldu mu? Yoksa kaza mı etmemiz lazım. Cevap bekliyoruz.
Cevap 2- Hoca efendi ikinci rekatın secdesini yaparken niyet edecekti. Birinci rekatın secdesini yapacaktır, yani ikinci rekatta üç secde yapması gerekirdi. Secdelerin ikisi de farzdır. Sonunda sehiv secdesi yapması lazımdır. Secde terk edilirse namazın iadesi lazımdır. Sehiv secdesi de kurtarmaz. Namazları kaza etmeniz gerekiyor.
Soru 3- Hocam, babamızın oruç borcu vardı. Kaza etmeden vefat etti. Onun yerine oruç tutabilirmiyiz? Ne yapmamız lazım? Açıklarmısınız?
Cevap 3- Hanefi ve Şafii mezhep imamlarının ictihadlarına göre ölen bir kimse adına oruç tutulmaz. Hazreti Ayşe (ra) buyuruyor: “Ölmüş bir kimse adına o kimsenin kaza oruçları tutulamaz. Ancak tutamadığı oruç sayısınca onun oruç borcuna mahsuben fakirlere fitre verilir. Bakara Suresi 182. ayette sizden birisi yolcu olursa, hasta olursa, tutamadığı günler sayısınca oruç tutsun, tutamazsa her bir gün için fakirlere fitre versin” Siz babanız adına kaç oruç borcu varsa her biri için bir fitre versin. Yani fakiri doyuracak kadar fakirlere para verilir. Oruç tutulmaz.
Soru 4- Hocam, ben Cuma namazına geç gittim. 2. rekatta namazda yetiştim. Sonra bir rekat da kendim kıldım. Benim namazım tamam olmuş mu? Açıklarmısınız?
Cevap 4- Hanefi mezhebine göre Cuma namazı henüz bitmeden 2. rekatta yetişirse bir rekat daha kılar, namaz tamamlanır. İmamı Muhammed ve Şafiye göre ikinci rekatın sonunda yetişirse Cuma namazı yerine öğlen namazı kılır.
Soru 5- Hocam, biz umredeydik, yolda cemaate uyduk. İmamın ayağı kanamıştı, biz namaza devam ettik. Namazımız oldu mu? Ne yapmamız lazım? Açıklarmısınız?
Cevap 5- Hanefi mezhebine göre kan çıkar etrafa dağılırsa abdest bozulur. Abdestsiz de namaz olmaz. İmamın ayağı kanayınca abdesti bozulur. Ama Şafiye göre bozulmaz. Sizin namazınızı yeniden kaza etmeniz lazım.
Soru 6- Hocam, biz ocak ayında umredeydik. Hanım ihramlı iken şampuanla banyo yapmış. Orda görevli hocalara sorduk, sadaka verin dediler. Sadaka verdik, burada bizim umremiz olmamış dediler. Siz ne dersiniz?
Cevap 6- İhramlıyken koku kullanmak, kokulu sabun kullanmak yasak. Bacımız ihramlıyken şampuanla yıkanmış, ceza olarak bir kurban kesecek. O kurban burada kesilmez. Onun yeri haram bölgesidir. Bir gidenle 120 veya 125 dolar gönderin, sizin adınıza orda kessinler. Umreniz olmuştur. Bundan bir endişeniz olmasın. Ancak ceza olarak bir kurban kesmeniz sizin üzerinize vacip olmuştur.
Soru 7- Hocam, Mekke’de farz namazı kılıyorduk. Yanımdaki arkadaşın telefonu çaldı. Namazdayım deyip kapattı. Senin namazın bozuldu dedik. Amma bizi dinlemedi. Bu kardeşin namazı oldu mu? Açıklarmısınız?
Cevap 7- Namaz kılarken sünnet olsun, farz olsun, değişmez, dünya kelamı konuşunca namaz bozulur. O kardeşin namazı olmamış şimdi o kıldığı namazı kaza etsin. Mekke’de 15 günden az kalmışlarsa burada kaza ederken 2 rekat olarak kılacak. Çünkü geçen namazda misafirlikte geçmiştir.
Soru 8- Hocam, biz Konya’dan umreye Medine’ye çıktık. Sonra uçağımız Cidde’ye indi. Cidde hava meydanında bize ihramları giydirdiler. Umremiz oldu mu? Açıklarmısınız?
Cevap 8- İhram giymek için mikat mahalleri vardır. Size uçakta mikat mahalini söylemediler mi? Birincisi sizi yeniden Medine yakınındaki mikat mahalline götüreceklerdi. O zaman bir şey olmazdı. İkincisi siz Cidde’de ihram giymişsiniz. Size ceza olarak bir koyun kurban kesmek vacip olmuştur. Mikat sınırını ihramsız geçmenin cezası bir koyun veya keçi. Kesilme yeri Haram’dır. Arafat’ta bile kesseniz olmaz. Mutlaka haram sınırları içinde kesilecek.
Soru 9- Hocam, bizde antik bir seccade var. Üzerinde ayet yazılı. Ara sıra üzerinde namaz kılıyoruz. Ben babamlara bunda namaz kılmayın, olmaz diyorum, ama beni dinlemiyorlar. Siz ne dersiniz?
Cevap 9- Hanefi ve Şafi mezheplerine göre üzerinde ayet yazılı bir bez veya seccade üzerinde namaz kılmak caiz değildir. Ayak altına sermek, üzerine oturmak doğru olmaz. Allah’ın ayetine saygı lazımdır.
Soru 10- Hocam, Mart ayında umreye gidecez. Ben babamın adına gidiyorum. Nasıl niyet edecez? İhrama nerde girecez, Açıklarmısınız?
Cevap 10- İhrama, eğer direk Cidde’ye, oradan da Mekke’ye gidecekseniz burada hava limanında giyeceksiniz. Uçakta ihram giymek sıkıntılı olur. Babanız adına umre yapacaksınız, ihram giyerken buradan itibaren babanıza niyet edeceksiniz. Şöyle niyet edilir: “Niyet ettim Allah rızası için babamın adına umre yapmaya. Allah’ım umremi kabul et ve kolay kıl” der, sonra üç defa lebbeyk diye telbiye getirirsiniz. Sakın ha, ihramı büyük valizlere koymayın, el çantanıza koyun. Aksi halde ihramsız Mekke’ye girerseniz ceza olarak bir koyun kurban etmeniz gerekir.
Selam ve dualar
Not: Sorularınızı facebook.com/aligalip.dogan.31 / aligalip-dogan@hotmail.com / aligalipdogan@gmail.com adreslerine sora bilirsiniz. Soru ve cevapları http://aligalipdogan.blogspot.com / adresinden takip ede bilirsiniz.
(Medine 21.01.2014 Umre Hatıraları)