SON 12 YILDA RESMEN BORCA BATMIŞIZ

2002 yılından bu yana hem kamu hem özel sektör hem de vatandaşın borç yükü katlandı. Kamunun borcu 41’den 111 milyar dolara çıkarken, vatandaşın borcu 6.3 milyar liradan 333.6 milyar liraya ulaştı. Yaklaşık 3 milyon kişi borcunu ödemediği için kara listeye girdi.

Bugün'ün haberine göre; Tür­ki­ye son 10 yıl­da ade­ta borç­lan­ma re­ko­ru kır­dı. Halk bu dö­nem­de ade­ta borç­la tü­ket­me­ye teş­vik edil­di. Ban­ka­cı­lık sek­tö­rü­nün yurt­dı­şın­dan borç ola­rak sağ­la­dı­ğı kay­nak­lar, tü­ke­ti­ci kre­di­le­ri­ne dö­nüş­tü. Tü­ke­ti­ci kre­di­si ve kre­di kart­la­rıy­la va­tan­daş he­nüz ka­za­nıl­ma­mış ge­lir­ler üze­rin­den borç­la­na­rak ge­le­cek­le­ri ipo­tek al­tı­na alın­dı. Ban­ka­cı­lık sek­tö­rü­nün sü­rek­li tü­ke­ti­ci kre­di­le­ri ve kre­di kart­la­rı ile fon­la­ya­rak kay­nak bom­bar­dı­ma­nı­na tut­tu­ğu iç tü­ke­tim can­lan­dık­ça, it­ha­lat, dış ti­ca­ret açı­ğı ve bu­na bağ­lı ola­rak ca­ri açık bü­yü­dük­çe bü­yü­dü. 2013 so­nu iti­ba­riy­le ca­ri açık 65 mil­yar do­la­ra fır­lar­ken ca­ri açı­ğın mil­li ge­li­re ora­nı ise yüz­de 8’e ulaş­tı. Ge­li­nen aşa­ma­da va­tan­daş ban­ka­la­ra; ban­ka­lar ve şir­ket­ler ise yurt­dı­şı kre­di­tör­le­re borç­lu ha­le gel­di.

Yü­k 125 kat art­tı

Ül­ke­de­ki borç se­vi­ye­si­ni de­ğer­len­di­ren CHP Ge­nel Baş­kan Yar­dım­cı­sı Umut Oran, son 10 yıl­da borç re­kor­la­rı kı­rıl­dı­ğı­nı be­lir­te­rek, AK­P’­nin ken­di is­tik­ra­rı için hal­kı bor­ca mah­kum et­ti­ği­ni vur­gu­la­dı. Bu­na gö­re AK­P’­nin ik­ti­da­ra gel­di­ği 2002 yı­lı­nın so­nun­da 2 mil­yar li­ra­nın al­tın­da bu­lu­nan top­lam tü­ke­ti­ci kre­di­le­ri, ara­dan ge­çen sü­re­de tam 125 kat ar­ta­rak bu yı­lın ocak so­nu iti­ba­riy­le 249.5 mil­yar li­ra­ya ulaş­tı. Tü­ke­ti­ci kre­di­le­ri­nin 111 mil­ya­rı­nı ko­nut, 8.4 mil­ya­rı­nı ta­şıt kre­di­le­ri, yak­la­şık 130 mil­ya­rı­nı ise di­ğer kre­di­ler oluş­tu­ru­yor. 2002 so­nun­dan bu ya­na tü­ke­ti­ci kre­di­le­ri için­de en hız­lı ar­tış yak­la­şık 417 kat­la ko­nut kre­di­le­rin­de ya­şan­dı.

Va­tan­da­ş 333,6 mil­yar do­lar borçlu

Ora­n, bi­rey­sel kre­di kar­tı bor­cun­da­ki ar­tı­şa da dik­kat çek­ti. Bu­na gö­re ay­nı dö­nem­de bi­rey­sel kre­di kar­tı borç­la­rı 4.3 mil­yar li­ra­dan 84.1 mil­yar li­ra­ya yük­sel­di. Oran, “Böy­le­ce tü­ke­ti­ci kre­di­le­ri ile bi­rey­sel kre­di kar­tı borç­la­rı­nın top­la­mın­dan olu­şan ha­ne hal­kı top­lam borç yü­kü, AKP dö­ne­min­de 52 kat bü­yü­ye­rek 6.3 mil­yar li­ra­dan 333.6 mil­yar li­ra­ya ulaş­tı­” de­di.

80 yılı üçe kat­la­dı

AK Par­ti dö­ne­min­de Tür­ki­ye­’nin dış bor­cu da 3’e kat­lan­dı. Bu­na gö­re 2002 so­nun­da 129.6 mil­yar do­lar olan top­lam dış borç, Ey­lül 2013 ve­ri­le­ri­ne gö­re 373 mil­yar do­lar ola­rak açık­lan­dı. Cum­hu­ri­ye­t’in ilk 80 yı­lın­da olu­şan sto­kun iki ka­tı ka­dar net dış borç­lan­ma­ya gi­dil­di. Ya­ni 80 yı­lın so­nun­da­ki dış borç ba­ki­ye­si, 11 yıl­da üçe kat­lan­dı. 373 mil­yar do­lar­lık dış bor­cun 111.7 mil­yar do­la­rı ka­mu­nun, 5.6 mil­yar do­la­rı Mer­kez Ban­ka­sı­’nın, 255.3 mil­yar do­la­rı ise özel sek­tö­rün. 129,6 mil­yar do­lar­lık bor­cun 64,5 mil­yar do­la­rı ka­mu, 22 mil­yar do­la­rı Mer­kez Ban­ka­sı­’nın ve 43,1 mil­yar do­la­rı ise özel sek­tör bor­cun­dan olu­şu­yor. Dış bor­cun bü­yük bö­lü­mü­nün özel sek­tö­re ait ol­ma­sı do­la­yı­sıy­la AK­P’­nin so­rum­lu­luk­tan ka­ça­ma­ya­ca­ğı­nı ifa­de eden Umut Oran, “Çün­kü özel sek­tö­rün bor­cu da ül­ke­nin bor­cu­du­r” de­di.

Özelleştirme geliri 51 milyar

AK Par­ti ik­ti­da­rı dö­ne­min­de ya­pı­lan özel­leş­tir­me­le­rin top­lam tu­ta­rı IM­F’­ye ya­pı­lan öde­me­nin katbekat üze­rin­de. 1986 yı­lın­dan 2003 yı­lı­na ka­dar 8 mil­yar do­lar­lık özel­leş­tir­me ya­pı­lır­ken bun­dan son­ra­ki yıl­lar­da özel­leş­tir­me fa­ali­yet­le­ri­ne ağır­lık ve­ril­di ve ne­re­dey­se bu dö­nem­de sa­tıl­ma­dık de­ğer­li ka­mu te­şeb­bü­sü bı­ra­kıl­ma­dı. ÖİB ve­ri­le­ri­ne gö­re 2004’ten bu ya­na 51 mil­yar do­lar top­lam özel­leş­tir­me ge­li­ri sağ­lan­dı.

Telekom ve Tüpraş satıldı

AK Parti hükümetleri döneminde başta en stratejik kurumlardan Türk Telekom olmak üzere, Erdemir ve İsdemir, TÜPRAŞ, PETKİM, Seydişehir Eti Alüminyum, TEKEL, Telsim, Avea, TÜMOSAN, HAVELSAN, SEKA, Sümer Holding, THY’ye ait USAŞ, İGSAŞ, Kıbrıs  Hava Yolları, Petrol Ofisi, Başak Sigorta, Araç Muayene İstasyonları,  limanlar, kombinalar, depolar ve milyon dolarlık arazili tesisler satıldı.

3 milyon kişi ‘kara liste’de

Ge­lir gi­der den­ge­si bo­zu­lan ve bu yüz­den bor­cu­nu öde­ye­me­di­ği için ka­ra lis­te­ye alı­nan­lar­da son yıl­lar­da ade­ta pat­la­ma ya­şan­dı. 2009 so­nun­da tü­ke­ti­ci kre­di­si­ni öde­ye­me­di­ği için ka­ra lis­te­de yer alan­la­rın sa­yı­sı 169 bin­den, 2013 so­nun­da 1 mil­yon 215 bi­ne ulaş­tı. Kre­di kar­tı bor­cu­nu öde­ye­me­yen­le­rin sa­yı­sı da 272 bin­den 1 mil­yon 738 bi­ne yük­sel­di. Böy­le­ce ka­ra lis­te­de yer alan­la­rın top­lam sa­yı­sı 441 bin 608’den 2 mil­yon 954 bi­ne yük­se­le­rek 7’ye kat­lan­dı.

Memurların yüzde 97’si borçlu

Ocak ayın­da Tür­ki­ye Ka­mu-Sen Ar-Ge Mer­ke­zi­’nin yap­tı­ğı araş­tır­ma, ka­mu gö­rev­li­le­ri­nin mes­lek ha­yat­la­rı­nın borç öde­ye­rek geç­ti­ği­ni or­ta­ya koy­du. Araş­tır­ma­ya gö­re; yüz­de 97’si borç­lu olan me­mur­la­rın yüz­de 60,2’si bor­cu­nu öde­ye­me­di, yüz­de 21,5’i ce­za fai­zi öde­di.

AK Parti de IMF’den para aldı

Hazine Müsteşarlığı’nın verilerine göre AK Parti iktidarları döneminde de Türkiye IMF’ten borçlanmış. 2003 yılının Mart ayında 13 milyar 963 milyon dolar olan IMF borcu 2004’ün sonunda 18 milyar 445 milyon dolara fırlamış. Daha sonraki yıllarda uluslararası para fonunun borcu adeta borçla kapatılmış. Yani IMF’nin borcu azalırken diğer uluslararası kuruluşlara olan borçlar artmış. Diğer kuruluşlara olan borç 2003’te 8 milyar dolar civarında iken 2013 sonunda bu rakam 22 milyar 700 milyon dolara fırlamış. Uluslararası kuruluşlara olan toplam borcumuz ise değişmemiş. 31 Mart 2013’te uluslararası kuruluşlara olan toplam borç 21 milyar 867 milyon dolar iken 30 Haziran 2013’te bu kuruluşlara olan toplam borç yine 21 milyar 221 milyar dolar seviyesinde bulunuyor.

Bugün