Yerli üreticinin elinde bulunmasına rağmen, ısrarla Çin'den ithal edilen siyah çekirdeğin fiyatı cep yakıyor. Çerez türü arasında en ucuz olan siyah çekirdeğe bile son 5 ay içinde yüzde 47 zam geldi. Türkiye, her sektörde olduğu gibi kuruyemiş sektöründe de ithalatı tercih ediyor. Yerli çiftçinin deposunda beyaz çekirdek bulunmasına rağmen, siyah çekirdeğin ithalatının tercih ediliyor olması, yerli üreticiye darbe vuruyor. Çin'den ithal edilen siyah çekirdek, yerli ürün olan beyaz çekirdek satışlarını olumsuz etkiledi. Bu yıl beyaz çekirdek, yerli üreticinin elinde kaldı ve üretici zarar etti. Çin'den gelen ithal siyah çekirdeğin kilogram fiyatının, yerli beyaz çekirdeğe göre pahalı olması da vatandaşın tercihini değiştirmedi. Vatandaş, en çok Çin'den gelen ithal çekirdeği tercih ediyor. 5 ay önce kilogram fiyatı 15 TL olan siyah çekirdek, bugün itibari ile tezgâhlarda 22 liradan satışa sunuluyor. Son 5 ay içinde ise çekirdeğe yüzde 47 zam geldi.
İTHAL VE YERLİ ÇEREZE ZAM FURYASI!
Çerez türleri arasında en ucuz olan çekirdeğin dışında yerli olsun ithal olsun, bütün çerez türüne zam geldi. Afrika'dan ithal edilen kaju son 5 ay içinde 70 liradan 95 TL'ye, ABD'den ithal edilen badem 55 liradan 75 TL'ye, Ukrayna'dan ithal edilen ceviz ise 60 liradan 80 TL'ye çıktı. Bu zamlar ile birlikte kuruyemiş, lüks olma özelliğini de kaybetmedi. Kilogram fiyatı 45-50 olan fındığın fiyatı 60 TL'ye yükseldi. Sarı ve beyaz leblebi fiyatları da arttı. Önceki yıllarda kilosu 12-13 lira olan leblebi en düşük 20 TL'den satılıyor. Diğer çerez türlerinde de gözle görülür bir artış dikkatlerden kaçmadı.
“YEMESEM DE OLUR NE OLACAK?”
Dar gelirliler için kuruyemişin lüks olduğunu söyleyen Cadde Kuruyemiş İşletme Sahibi Soner Barıştıran, “Son zamanlarda yaşanan olumsuz ekonomik gelişmelerin fiyat artışı olarak yansımasından kuruyemiş de nasibini aldı” dedi. Birçok kuruyemiş imalatçısının mahsül alımında zorluklar yaşadığını belirten Barıştıran, sıkıntılar ister istemez fiyatlara da doğrudan etki ettiğini belirtti. İthal ceviz ve badem gibi ürünlerin kur artışlarından etkilenmesinin yanı sıra yerli ürünlerin de bu artışlardan nasibini aldığını sıklıkla vurgulayan Barıştıran, şunları kaydetti: “Kuruyemişlerde en az yüzde 30 civarında bir artış var. Bazı ürünlerde bu artışlar yüzde 50'leri buluyor. Çerez parası lafı tarihe karışıyor. İnsanlar, birkaç yıl önce rahat çerez alabiliyorlardı hem de çeşit çeşit. Şimdi çekirdeği alırken bile insanlar düşünüyor. Hali ile bizim de satışlarımız azaldı. Vatandaşın da alım gücü azaldı. Zaten bir de ithalat var. Cevizin yüzde 72'sini, bademin de yüzde 80'ini ithal ediyoruz. Önceden haftada bir kuruyemiş alıp evine götüren insanlar vardı şimdi ayda bir alıyorlar. İnsanlar 'yemesem de olur ne olacak' diyor.”
EMRE ÖZGÜL