“Şeyhülislam ve Müftülenam” - 73
Muhammed Salih Efendi
Muhammed Salih Efendi, Şeyh Hüsamettin Uşşak sülalesindedir. Babası Karimi Abdah Efendi zade Yahya Efendi’dir. Muhammed Salih Efendi, Şeyhülislam Yeni Şehirli Abdah Efendi’nin ilim, irfan halkasında yetişti. Bilahare kendisine damat oldu. Bu tarihten itibaren sırasıyla rütbeler kat ederek Haremeyn (1) Müfettişliği’nde, Halep, Şam ve Medine-i Münevvere Kadılıkları’nda bulundu. Hicri 1159’da İstanbul Kadılığı, Anadolu Kaz askerliği (h.1163), tekrar İstanbul Kadılığını, Anadolu Kazaskerliği’ni (Hicri 1167) kazandı. O sene sonra Rumeli Kazaskerliği’ni (h. 1171), aynı senede Makamı Meşihata / Şeyhülislamlık Makamı’na yükseldi. Bir sene sonra azledilerek Kanlıca’da bulunan hanesinde kendi isteğiyle ikamet etti. Vefatı 1150’dedir. Kabri Razıya kadın damadı Kazasker Muhammed Efendi Medresesi civarındadır. Fetva müddeti Sultan III. Mustafa devrinde üç aydır.
“Şeyhülislam ve Müftülenam” - 74
İsmail Efendi
Reisu’l –Küttap (2) Küçük Çelebi Muhammed Efendi’nin oğludur. Şeyhülislam Ebe Zade Abdah Efendi’nin Medresesi Ruusu’na (3) nail oldu (h. 1120). Şeyhülislam İsmail Efendi’ye damat olduktan sonra Yeni şehir gazasıyla mükâfatlandırıldı. Bu tarihten itibaren süratle mertebeler kat ederek Bursa (h.1152) Medine-i Münevvere (h.1157), İstanbul (h.1161) kazalarıyla mesrur oldu. Dokuz sene sonra Anadolu ve Rumeli Kazaskerliği’ni kazanarak Meşihat Makam’ına yükseldi (h.1172).
Koca Ragıp Paşa zamanında fetva vazifesini hakkıyla yerine getirdi. Sekiz ay kadar vazifeyi yerine getirdikten sonra vefat etti (h.1173). Yüksek kaldırımda Molla Gürani Mahallesindeki medresesinde metfundur. Fetva müddeti sekiz aydır. İsmail Efendi şiir yazmada ve şiir okumada usta idi. “Asım İsmail Efendi kıldı Firdevs’i
Mekân” vefatına tarihtir.
-------------------
DİPNOTLAR:
1.Harameyn: Mekke ve Medine; Osmanlı sultanlarının her birinin Haremeyn'e pek çok hizmetleri olmuştur. Bu sebeple onlar kendilerine Hâkim-ül-haremeyn (Haremeyn'in hâkimi) yerine Hâdim-ül-Haremeyn (Haremeyn'in hizmetçisi) denilmesini istemişlerdir. Yavuz Sultan Selîm Han, Mısır'ı feth ettiği zaman hutbede kendi ismini Hâkim-ül-haremeyn olarak okuyan hatibe itiraz ederek; "Biz Haremeyn'in (bu iki mübarek şehrin) hâkimi olamayız. Ancak Hâdim-ül-Haremeyn yani Haremeyn'in hizmetçisi oluruz" dedi. Kâbe'nin içini süpürmeye mahsus olan süpürgelerden birisi kendisine getirilince, süpürgeyi bir taç gibi kaldırarak başına koydu. Kendilerinden sonra gelen sultanların taçlarına koydukları süpürge şeklindeki sorguç buradan gelmektedir. (İslâm Tarihi Ansiklopedisi)
Ey bâd-ı sabâ uğrarsa yolun semt-i Haremeyn'e
Benden selâm söyle Resûlüs Sekaleyn'e
2. Reisu’l –Küttap, Eskiden Osmanlı Hariciye vekilinin unvanı
3. RUUS, Medresede akademik kariyer
Muhammed Salih Efendi, Şeyh Hüsamettin Uşşak sülalesindedir. Babası Karimi Abdah Efendi zade Yahya Efendi’dir. Muhammed Salih Efendi, Şeyhülislam Yeni Şehirli Abdah Efendi’nin ilim, irfan halkasında yetişti. Bilahare kendisine damat oldu. Bu tarihten itibaren sırasıyla rütbeler kat ederek Haremeyn (1) Müfettişliği’nde, Halep, Şam ve Medine-i Münevvere Kadılıkları’nda bulundu. Hicri 1159’da İstanbul Kadılığı, Anadolu Kaz askerliği (h.1163), tekrar İstanbul Kadılığını, Anadolu Kazaskerliği’ni (Hicri 1167) kazandı. O sene sonra Rumeli Kazaskerliği’ni (h. 1171), aynı senede Makamı Meşihata / Şeyhülislamlık Makamı’na yükseldi. Bir sene sonra azledilerek Kanlıca’da bulunan hanesinde kendi isteğiyle ikamet etti. Vefatı 1150’dedir. Kabri Razıya kadın damadı Kazasker Muhammed Efendi Medresesi civarındadır. Fetva müddeti Sultan III. Mustafa devrinde üç aydır.
“Şeyhülislam ve Müftülenam” - 74
İsmail Efendi
Reisu’l –Küttap (2) Küçük Çelebi Muhammed Efendi’nin oğludur. Şeyhülislam Ebe Zade Abdah Efendi’nin Medresesi Ruusu’na (3) nail oldu (h. 1120). Şeyhülislam İsmail Efendi’ye damat olduktan sonra Yeni şehir gazasıyla mükâfatlandırıldı. Bu tarihten itibaren süratle mertebeler kat ederek Bursa (h.1152) Medine-i Münevvere (h.1157), İstanbul (h.1161) kazalarıyla mesrur oldu. Dokuz sene sonra Anadolu ve Rumeli Kazaskerliği’ni kazanarak Meşihat Makam’ına yükseldi (h.1172).
Koca Ragıp Paşa zamanında fetva vazifesini hakkıyla yerine getirdi. Sekiz ay kadar vazifeyi yerine getirdikten sonra vefat etti (h.1173). Yüksek kaldırımda Molla Gürani Mahallesindeki medresesinde metfundur. Fetva müddeti sekiz aydır. İsmail Efendi şiir yazmada ve şiir okumada usta idi. “Asım İsmail Efendi kıldı Firdevs’i
Mekân” vefatına tarihtir.
-------------------
DİPNOTLAR:
1.Harameyn: Mekke ve Medine; Osmanlı sultanlarının her birinin Haremeyn'e pek çok hizmetleri olmuştur. Bu sebeple onlar kendilerine Hâkim-ül-haremeyn (Haremeyn'in hâkimi) yerine Hâdim-ül-Haremeyn (Haremeyn'in hizmetçisi) denilmesini istemişlerdir. Yavuz Sultan Selîm Han, Mısır'ı feth ettiği zaman hutbede kendi ismini Hâkim-ül-haremeyn olarak okuyan hatibe itiraz ederek; "Biz Haremeyn'in (bu iki mübarek şehrin) hâkimi olamayız. Ancak Hâdim-ül-Haremeyn yani Haremeyn'in hizmetçisi oluruz" dedi. Kâbe'nin içini süpürmeye mahsus olan süpürgelerden birisi kendisine getirilince, süpürgeyi bir taç gibi kaldırarak başına koydu. Kendilerinden sonra gelen sultanların taçlarına koydukları süpürge şeklindeki sorguç buradan gelmektedir. (İslâm Tarihi Ansiklopedisi)
Ey bâd-ı sabâ uğrarsa yolun semt-i Haremeyn'e
Benden selâm söyle Resûlüs Sekaleyn'e
2. Reisu’l –Küttap, Eskiden Osmanlı Hariciye vekilinin unvanı
3. RUUS, Medresede akademik kariyer