Ülkemizde bilgisizlik, yanlış kullanım ve ihmal yüzünden soba, şofben ve baca zehirlenmeleri; hemen her yıl kış aylarında özellikle alçak basınçlı havalarda tehlikeli boyutlara ulaşıyor. Odun, kömür gibi ısınma aracı olarak kullanılan maddelerin yanması sonucu ortaya çıkan karbon monoksit gazından kaynaklan soba zehirlenmeleri bu aylarda artış gösteriyor. Konya'da doğalgaz ve kaloriferin bulunmadığı yerlerde hala soba kullanılmaya devam ediyor. Sobacıların satışları arttı. Sobanın; pek çok kişinin hayatına son vermesi, zahmetli ve ölüm tehlikesinin olması zehirlenme açısından ise korkuyu iyice artırıyor. Bu yüzden soba kullananların son derece dikkatli olması ve yetkililerin uyarılarını dikkate alması gerekiyor.
BELGELİ SOBA TERCİH EDİN
Soba zehirlenmesinin ne olduğu ve zehirlenmeye karşı nasıl önlemler alınması gerektiği ile ilgili bilgiler veren Makina Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Ömer Erdoğan Duransoy, sobaların kaliteli olanlarının tercih edilmesini önerdi. “Parasına bakmayın, kalite belgesi olan sobaları kullanın. Sağlığınızı güvence altına alın” diyen Duransoy, “Sac kalınlığı fazla ve döküm kalitesi yüksek tuğlalı sobalar alınmalı. Kaliteli soba ve kömür kullanılması ısınma masraflarını yüzde elli oranında düşürebilir. Sobada yakılacak kömür 4 bin 500 kalori civarında olmalı. Kaliteli soba, altından hava almadığı için kömür daha yavaş ve uzun süre yanıyor. Tuğlalı sobalar ısıyı üzerinde daha uzun süre koruduğu için odayı ısıtma süresi de uzun süreli oluyor” ifadelerini kullandı.
SOBANIN BACASINI UZATMAYIN
Duransoy, soba kurulumunun düzenli ve usulüne göre yapılmasının önemli olduğunu belirtti. Daire veya oda içinde sıcaklıktan daha fazla faydalanmak için vatandaşların soba bacalarını uzattığını söyleyen Duransoy, “Mevsim geçişlerinde baca bakımı ihmal edilmemeli. Hem güvenlik hem de sağlıklı kullanım açısından baca bakımının düzenli periyotlarda yapılması gerekir. Bacaların bakımı soba yakılmadan önce yapılmalıdır. Çatlaklar, kırıklar ve baca üzerindeki paslar giderilmeli. Sobanın bacasının kesinlikle uzatılmaması lazım. Çünkü sızıntı uzatılan borular arasında oluyor” diye konuştu.
KARBONMONOKSİT DEDEKTÖRÜ ALIN
Soba zehirlenmesinin sessiz, kokusuz ve insana uyku veren bir şekilde olduğunu dile getiren Duransoy, zehirlenmeye karşı en etkili yöntemin piyasada satılan karbonmonoksit dedektörleri olduğunu konuşmalarına ekledi. Bu dedektörlerin görsel ve işitsel sinyaller verdiğini vurgulayan Duransoy, konuşmasını şöyle sürdürdü: “75 TL ile 200 TL arasında bir fiyat aralığına sahip olan dedektörler, sobalı her evde bulundurulmalı. Belediyeler, ücretsiz kömür dağıtıyorlar. Bu, çok güzel bir uygulama ama kömürün yanında vatandaşlara karbonmonoksit dedektörü vermelerini de gerekli buluyoruz.”
SOBAYI ÜSTEN YAKIN
Son olarak vatandaşları düzgün soba yakma konusunda uyaran Duransoy, şu önerilerde bulundu: “Sobayı yaktıktan sonra ortaya çıkan zararlı gazların etkisi, sobayı üsten yakarak azaltılabilir. Zaten zehirlenme yanmanın kötü olduğu ortamlardan çıkar. Yanmamış kömür sobalara atılmamalı. Rüzgarlı havalarda sobalar yakılmamalı, yakılsa bile o şekilde yatılmamalı. Sobalar, yatak odalarına kurulmamalı, yatmadan önce sobaya yakacak takviye olmamalı.”
EMRE ÖZGÜL merhabahaber.com