Rusya, Çin, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Tacikistan'ın üye olduğu Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ), son yıllarda adından sıkça söz ettirerek, dünyanın önemli konularının görüşüldüğü dev platforma dönüştü. Dünyanın iki dev ülkesi Rusya ve Çin'in öncülüğünde faaliyetlerini sürdüren örgütün 14. Devlet Başkanları Zirvesi yapılıyor. Örgütün dönem başkanlığını yürüten Tacikistan'ın ev sahipliğinde yapılacak zirveye, 10 ülkeden devlet başkanı, 2 ülkeden dışişleri bakanı, 7 uluslararası ve bölgesel örgütün yöneticileri katılacak. Asya bölgesinin hızla kalkınan ülkeleri Hindistan, Pakistan ve İran'ın örgüte üye olabilmesi için çok önemli kararların bu zirvede alınması bekleniyor. Zirvede alınacak kararlar ile örgütün bir sonraki dönem başkanı Rusya'nın döneminde yeni üyeler ile örgütün daha da güçlenmesi gündemde. Ayrıca, Afganistan ve Ukrayna'daki son gelişmeler değerlendirilecek.
Tacikistan Devlet Başkanı İmamali Rahman'ın ev sahipliğindeki zirveye, örgüte üye ülke liderleri Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev ve Özbekistan Cumhurbaşkanı İslam Kerimov katılacak. Bunun yanı sıra İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani zirve toplantısı öncesi Tacikistan'da resmi temaslarda bulundu.
ŞİÖ YENİ DÖNEMİ GİRİYOR
ŞİÖ örgütü Duşanbe Zirvesi sonrasında yeni döneme giriyor. Bu zirvede örgütün 2025 yılına kadar olan dönemi kapsayan kalkınma stratejisi ele alınacak. Son yıllarda örgütün dünya siyasi arenasındaki itibarı yükseldi. Örgüte üye olmak isteyen, gözlemci statüsü almak isteyen ve diyalog ortağı olmak isteyen ülke sayısı arttıyor. Sözkonusu zirvede buna yeşil ışığın yakılması yönünde önemli kararların alınması bekleniyor.
EKONOMİK İŞBİRLİĞİ ARTTIRILIYOR
Örgüte üye ülkelerin arasındaki işbirliği alanları da genişletiliyor. Rusya ile Çin diğer üye Orta Asya ülkeleri ile ekonomik işbirliğini güçlendiriyor. Sözkonusu ülkeler bölge ülkelerinde önemli yatırımlara imza atıyor. Ekonomik işbirliğinin arttırılması ŞİÖ Kalkınma Fonu ve ŞİÖ Kalkınma Bankası gibi finans ve maliye kuruluşlarının kurulması gündemde. Kasım 2014'de Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te örgüte üye ülke maliye bakanları ve ulusal banka yöneticileri bir araya gelecek. Toplantıda, sözkonusu finans kuruluşlarının kurulmasının hızlandırılmasına yönelik konular değerlendirilecek.
Zirveyi çok sayıda gazeteci takip edecek. 500'den fazla yerli ve yabancı gazetecinin zirveyi takip etmesi için basın merkezi oluşturuldu.
ŞİÖ, ilk olarak Şanghay Beşlisi adıyla 26 Nisan 1996 tarihinde, Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan temsilcilerinin Şanghay'da bir araya gelerek Sınır Bölgelerinde Askeri Güvenin Derinleştirilmesi Anlaşması'nı imzalamasıyla kuruldu. 2001'de Özbekistan'ın da katılımıyla üye sayısı 6'ya çıkan Şanghay Beşlisi'nin adı Şanghay İşbirliği Örgütü olarak değişti. Aynı yıl gerçekleştirilen St.Petersburg zirvesinde üye devletler, örgütün amaç, prensip, yapı ve işleyişini belirleyen Şanghay İşbirliği Örgütü Beyannamesi'ni imzaladı.
Türkiye, 2012'de Pekin'deki toplantıda ŞİÖ'ye "diyalog ortağı" olarak kabul edildi. Örgütün diğer iki diyalog ortağı Srilanka ve Belarus'tur. İran, Pakistan, Hindistan ve Moğolistan gözlemci statüsündeki ülkeler.
Şanghay İşbirliği Örgütü'nün 2015 yılındaki toplantısının Rusya'ya bağlı Başkurdistan Cumhuriyeti'nin başkenti Ufa'da yapılması planlanıyor. CİHAN