Ukrayna savaşı öncesinde Avrupa Birliği’nin (AB) en büyük doğal gaz tedarikçisi konumunda bulunan Rusya, yaklaşık 50 yıl süren boru hattı yatırımlarıyla 2022'ye kadar AB'deki pazar payını yüzde 40’a kadar çıkarmıştı.
Savaş kaynaklı yaptırımlar nedeniyle müşterilerini ABD, Katar gibi sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) tedarikçilerine ve üretimini artıran Norveç’e kaptıran Rusya, geçen yıl AB’ye yaklaşık 15 milyar metreküp doğal gaz sevk ederken, söz konusu hacim 2021'de 201,7 milyar metreküp seviyesindeydi.
Rusya'da boru hatlarıyla doğal gaz tedarikinde tekel konumunda bulunan Gazprom’un AB’deki ana müşterilerinden geriye Macaristan ve Slovakya kalırken, iki ülke de sevkiyatın devam etmesi için girişimlerde bulunmaya devam ediyor.
Son olarak Slovakya Başbakanı Robert Fico 22 Aralık akşamı Moskova’ya gelerek doğal gaz sevkiyatı konusunu görüşmek üzere Kremlin’de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le bir araya geldi.
Macaristan Dışişleri ve Ticaret Bakanı Peter Szijjarto da Rus gazının Macar ekonomisinin istikrarı için kritik öneme sahip olduğunu kaydetti.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodomir Zelenskiy ise Rus gazının sevkiyatını devam ettirmeyeceklerine dair net açıklamalar yaparken, Putin de 19 Aralık’ta yaptığı açıklamada, “Bu sözleşme artık olmayacak, her şey açık, hayatta kalacağız, Gazprom hayatta kalacak." ifadesini kullandı.
Bölgenin enerji denklemindeki önemli rolünü kaybetmek istemeyen Ukrayna, Azerbaycan üzerinden sevkiyat sağlamak için görüşmelerde bulunurken, bu konuda somut bir ilerleme sağlanamadı.
Öte yandan, Ukrayna geçen yıl AB ve Moldova’dan yaklaşık 5 milyar metreküp doğal gaz ithal ederken, söz konusu gazın önemli kısmını tersine akış yöntemiyle Rusya'dan alınarak ülkeye geri sevk edilen Rus gazının oluşturması da dikkati çekiyor.