Efendim O güzel Nebî’nin insanların birbirlerine olan güzel muamelesinde riâyet etmesi gereken ölçüleri sizlere bildirmeye devam ediyoruz. Bugünkü dille bunlar ‘güzel iletişim ölçüleri’dir tabî ki, işte onlar;
*’Nefsim yedinde olan Allâh'a yemin ederim ki, iman etmedikçe cennete giremezsiniz. Birbirinizi sevmedikçe de iman etmiş olmazsınız. Size, yaptığınız zaman birbirinizi seveceğiniz bir şeyi haber vereyim mi? Aranızda selâmı yayın.’ (Buhârî, Edeb 27; Müslim, Birr 66)
*‘Sakın (sebepsiz, kötü) zanna yer vermeyin; zira zan, sözlerin en yalanıdır. Tecessüs etmeyin (gizli kusurları araştırmayın), rekâbet etmeyin, hasetleşmeyin, birbirinize buğzetmeyin, birbirinize sırt çevirmeyin. Ey Allâh’ın kulları, Allâh’ın emrettiği şekilde kardeş olun. Müslüman Müslüman’ın kardeşidir. Ona zulmetmez, onu mahrum bırakmaz, onu tahrik etmez. Kişiye kötülük olarak, Müslüman kardeşini hakir görmesi yeterlidir. Her Müslüman’ın canı, malı, kanı ve ırzı diğer Müslümanlara haramdır. Allah sizin sûret ve kalıplarınıza bakmaz, fakat kalplerinize ve amellerinize bakar. Sakın ha, birbirinizin satışı üzerine satış yapmayın. Ey Allâh’ın kulları kardeş olun. Bir Müslüman’ın kardeşine üç günden fazla küsmesi helâl olmaz.’ (Buhârî, Nikâh 45, Edeb 57, 58, Ferâiz 2)
*’Müslüman, Müslüman’ın kardeşidir. Ona zulmetmez, onu tehlikede yalnız bırakmaz. Kim kardeşinin ihtiyâcını görürse, Allah da onun ihtiyâcını görür. Kim bir Müslüman’ın sıkıntısını giderirse Allah da o sebeple onu kıyâmet gününün sıkıntısından kurtarır. Kim bir Müslüman’ın ayıp ve kusurunu örterse, Allah da o kimsenin ayıp ve kusurunu (kıyâmet gününde) örter.’ (Buhârî, Mezâlim 3; Müslim, Birr 58)
*’İyi arkadaşla kötü arkadaşın misâli, misk taşıyanla körük çeken insanlar gibidir. Misk sahibi ya sana kokusundan verir veya sen ondan satın alırsın. Körük çekene gelince ya elbiseni yakar yâhut da sen onun pis kokusunu alırsın.’ (Buhârî, Büyû’ 38, Zebâih 31)
*’(Hiçbir kötülüğü olmasa dahi) kişinin, Müslüman kardeşine hakaret etmesi kendisine (kötülük olarak) yeter. Her Müslüman’ın diğerine kanı, malı ve namusu haramdır.’ (Müslim, Birr 32)
*”Müslüman’ın Müslüman üzerindeki hakkı beştir. Selâmını almak, hastalandığında ziyâretine gitmek, ölünce cenâzesine katılmak, dâvetine icâbet etmek, aksırınca ‘yerhamukelllah’ demek.” (Buhârî, Cenâiz 2)
*’İnsanlara merhamet göstermeyen kimseye Allah da merhamet etmez.’ (Buhârî, Edeb 18; Tevhid 2; Müslim, Fezâil 66)
*’Nesebinizden sıla-i rahim yapacaklarınızı öğrenin. zira sıla-i rahim akrabalarda sevgi, malda bolluk, ömürde uzamadır.’ (Tirmîzî, Birr 49)
*‘Dostunu/sevdiğini ölçülü sev; bir gün düşmanın olabilir. Sevmediğine de ölçülü buğz et; bir gün dostun olabilir.’ (Tirmizî, Birr 60)
*‘Kim Allah için tevâzu ederse Allah onu yükseltir. Kim de kibirlenirse Allah onu alçaltır. Kim Allâh'ı çok zikreder/anarsa, Allah onu sever.’ (İbn Mâce, Zühd 16)
Böylesi mükemmel ölçüleri bize sunan en doğru prensipleri önümüze koyan yüce Nebî, eşsiz önder Peygamberimiz aleyhissalâtu vesselâm’a sonsuz salat ve selam olsun.
Efendim bugün Rebi’ül-Evvel ayının son günüydü ve ne yazık ki bu yazımız O Kâinâtın Solmayan Gülüne âit son yazıydı. Rabb’i Teâlâ inşaALLAH O’nun şefaatine bizleri eriştirsin. Ayni zamanda hayırlı, nurlu, feyizli Cumalar diliyorum.