Ham petrol fiyatında yüzde 30'a varan gerilemenin pompada karşılığı yüzde 7,5 oldu. Bu durumun sebebi olarak da ortalama fiyatların belirlenmemesinde vergi oranları ve kur seviyesinin etkili olması gösteriliyor.
Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu (USAK) Enerji Güvenliği Araştırmaları Merkezi Başkanı Hasan Selim Özertem, şu an ham petrol fiyatlarında kuvvetli bir gerileme olduğuna işaret ediyor ve “Yazın bir ara 115 doları gören petrol fiyatları şu an 80 doların altında. Bu durum ne kadar kalıcı olur bilemiyoruz. Ama gerilemenin pompada pek karşılık bulmadığı ortada.” diyor. Pompa fiyatlarında sınırlı indirimin nedenlerinden birinin ortalama fiyatların belirlenememesi olarak açıklayan Özertem, “Evvelden yapılan rafineri kontratları var. Bir kere bu kontratlar eritilmeli, ortalama fiyat teşekkül etmeli. Fiyatlar o halde iner. Ham petrolde yüzde 30 gerileme var, direkt etki için ortalama fiyat teşekkül etmeli.” ifadelerini kullanıyor. Sınırlı indirimde vergi ve kurun da payı olduğuna değinen Özertem, şöyle devam ediyor:
“Türkiye’de bir rafineri fiyatı var bir de ÖTV ve KDV gibi vergiler var. Vergilerden ötürü de pompa fiyatları çok inmedi. İleride petrol fiyatlarına bağlı olarak rafineri fiyatları, ÖTV ve KDV bir miktar inebilir. Burada gecikme olduğu takdirde EPDK devreye girebilir, rafinericiler fiyatları indirebilir. Fiyatlarda kurun rolünü unutmamak gerek. Ham petrolde yüzde 30’a varan gerileme var ama bir de 2,25 liraya oturan dolar kuru var. Petrol fiyatların gerilemesinin nedeni doların diğer kurlara göre değerlenmesine de bağlı. Maliyetler arttı. 2009-2010’da bu fiyatlardan satıldığında petrol ürünleri, pompa fiyatları daha uygundu. Çünkü kur 2,20-2,25 lira değildi.”
Petrol sanayicileri de kurun 2,20’ye oturduğu, bu nedenle akaryakıt fiyatlarında marjinal bir indirim olmadığını vurguluyor.
CİHAN