Petrol ve Osmanlı Devletinin Yıkılması

Şevki Çobanoğlu

Batı, petrolün bulunuşundan itibaren Osmanlı topraklarındaki petrol bölgelerinin tespiti için harekete geçmiştir. ll. Abdülhamid Han döneminde, İngiliz ve Almanların arkeolojik kazı yapacağız diyerek Kayseri, Musul ve Bağdat’ta petrol aradıkları bilinmektedir. Gönderilen ajanlar vasıtasıyla yapılan tespitler sonunda Osmanlı toprakları üzerinde zengin petrol yataklarının bulunduğu görülmüştür. Bunun nihayetinde Osmanlı Devleti’nin yıkılması hedef alınmıştır. Batı tarafından zengin petrol yataklarının ele geçirilmesi için I. Dünya Savaşı çıkarılarak Osmanlı Devleti yıkılmıştır.

Osmanlı Devleti’nin yıkılması üzerine, ABD, İngiltere ve diğer Batılı ülkeler derhal harekete geçmişlerdir. Batılı petrol şirketleri, Türkiye üzerinde petrol araştırmalarını kapsamlı bir biçimde yoğunlaştırmışlardır. Özellikle ABD’li petrol şirketleri Türkiye’deki petrol araştırmalarına büyük ağırlık vermişlerdir. ABD,
31 Mayıs 1919’da petrol bulunabilmesi imkânı bulunan bölgelerdeki konsoloslarına genelge göndererek, “Buralardaki petrol kaynakları üzerindeki denetim durumunu, gelişme umutlarını ve bu alanlardaki petrol üretiminin Amerika’nın karışabilmek imkânını” bildirmeleri istenmiştir.
Hatta olayın ilginç yanı şu ki, 1919’da Samsun’a gelen bir ABD heyetinin içinde Standart Oil Petrol Ortaklığı’ndan bir temsilcide bulunmuştur. Mütereke’de Samsun’dan İntelingence Service görevlisi Teğmen Perring, İngiliz Yüksek Komiseri Amiral Calthropa’a “keyfiyeti” 1919 Temmuz’unda Londra’ya Lord Gürzon’a aynen arz ediyor:
“Samsun 26 Haziran 1919/Teğmen Perring’den Amiral Sir A. Calthrop’a/
2 Haziran’da, yanında aşağıdaki kimlikleri gösterilen kişilerle birlikte Amerikan Deniz Kuvvetleri’nden (ABD Yüksek Komiseri) Tümamiral Bristol’ün buraya geldiğini bildirmekle onur duyarım./ B.Thomas Standart Oil Ortaklığı’ndan/  B. Hutckins, New York National Citiy Bankası’ndan, aynı zamanda International Corporation’un Danışmanı/ yanlarında birde basın temsilcisi vardı./  Standart Oil Ortaklığı adına yapılacak tüm satışlardan yüzde 3 komisyonla çalışacak yerel bir acente (bir Rum) atamıştır; gelen bu heyet aynı akşam bir ABD destroyeri ile Ereğli’ye hareket etmiştir.”
1919’da Samsun’a gelen Amerikan Deniz Kuvvetleri’nden (ABD Yüksek Komiseri) Tümamiral Bristol’ün yanında Standart Oil Petrol Ortaklığı’ndan B. Thomas bulunmuştur.  ABD daha o zaman Anadolu’ya petrol aramak için sızmıştır. ABD Büyükelçileri ve Konsolosları görevde bulundukları ülkelerin petrol ve maden zenginliklerini de araştırmakla da görevlidirler. Tarihi belgeler bunu doğrulamaktadır. Bugün de aynı plânlar sürmektedir. ABD, Ankara Eski Büyükelçisi ve CIA Ajanı Mortan Abromowitz’de Türkiye’de görevde bulunduğu sırada başta Güneydoğu Anadolu bölgesi olmak üzere Türkiye’nin çok yerini gezmiştir.
 

İlk yorum yazan siz olun
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.