Pazarlıklarda dil sorunu nedeniyle sıkıntılar yaşanırken, bazı esnaflar da Arapça öğrendi.
Öğrencilerin yoğun olarak bulunduğu Bosna Hersek Mahallesi'nde haddinden fazla spotçu var. Bu nedenle öğrenciler ihtiyacını Bosna'dan karşılıyor. Pazarın yeni müşterileri ise mülteciler oldu. Özellikle ülkelerindeki iç savaştan kaçan Suriyeli mülteciler, ev eşyası alışverişini Tellal Pazarı'ndan yapıyor. Eşyaları taşıma konusunda sıkıntı çeken Bosna Hersek'te oturan üniversite öğrencileri evlerine yakın olan spotçuya mahkum kalsa da, Tellal Pazarı'nda üniversite öğrencilerine kolaylıklar da sağlanıyor. Bedesten'deki esnaf kültürünün hakim olduğu Tellal Pazarı hem üniversite öğrencilerine hem de mültecilere yardım ediyor.
Tellal Pazarı'nda mülteciler azda olsa hareketlilik sağlıyor. Savaş ve çatışmalar içinde eşyalarını memleketlerinde bırakarak Konya'ya kadar gelen mülteciler, ekonomik şartlar içinde ev eşyalarını bu pazardan alıyor. Kalacak bir yer bulduktan sonra eşya işine koyulan mültecilerin uğrak yerini de ikinci el pazarı oluşturuyor. Pazarı tercih etmelerinde öncelikli neden ise ucuz olması. 3-4 bin liraya alacakları sıfır ev eşyasını pazara gelerek 400-500 lira arasında alabilen mülteciler, bu nedenle pazarın müdavimi olmuş durumda.
MÜLTECİNİN BÜTÇESİ KISITLI
Suriyeli mültecilerle dil sorunu yaşayan Tellal Pazarı esnafı, Arapça rakamları da öğrenerek alışverişte kolaylığı sağlıyor. Pazarda esnafı en fazla uğraştıran, Suriyeliler oldukça pazarlıkçı. Suriyeliler, istedikleri fiyata ürünü almak için, “Allah rızası için ver” diyerek pazarlık ediyor.
Afrikalılara göre İngilizceleri de zayıf olan Suriyelilerin daha çok Arapça ile konuşmaları sonucu esnafta rakamların Arapça'sını öğrenmiş. Böylece ticarette anlaşabilecekleri bir duruma gelmişler. Tellal Pazarı'nda uzun yıllar ikinci el ev eşyası alım- satımını yapan Ali Duymaz, mültecilerin genelde buzdolabı gibi adah çok ihtiyaç arz eden eşyalara yöneldiğini belirterek, “İhtiyacı olan ürünleri tercih ediyorlar. Çünkü bütçeleri kısıtlı. Zor şartlar altında Türkiye'ye gelmişler. Konya'da da çeşitli işlerde çalışarak hayatlarını kazanmaya çalışıyorlar. Onun için boş yere paralarını harcamak istemiyorlar. Biz de elimizden geldiği kadar kendilerine yardımcı olmaya çalışıyoruz. Bazen eşyayı almak için paraları yetmediğinde birazını verdikten sonra birkaç gün sonra gelip eşyalarını götürüyorlar. En fazla koltuk takımı, halı, televizyon sehbası, televizyon, buzdolabı, fırın, çamaşır makinesi, yatak gibi ürünleri alıyorlar.”
PAZARLIKTA SIKINTI YAŞIYORLAR
Mülteciler arasında, satış işinde en çok Suriyelilerde zorlandıklarını ifade eden Duymaz, “Bizim insanımız yabancılara göre daha iyi huylu. Mültecilerle zaten bir dil sorunu yaşıyoruz. Pazarlık konusunda da en çok Suriyelilerde sıkıntı yaşıyoruz. Çünkü pazarlık kültürleri bizden çok farklı. Bizim insanımız cebinde parası olsa, durumu iyi olsa pazarlıkta ısrarcı olmuyor. Buraya öyle insanlar geliyor ki, cebinde parası olmasına rağmen yine de pazarlık ediyor. Yarım saat boyunca pazarlık edebiliyorlar. İlla kendi istedikleri fiyattan eşyayı alacaklar. Ürünün değerinden çok ellerindeki paraya göre almak istedikleri için sonuna kadar pazarlık ediyorlar. Eğer ürünü alamayacaklarını anladıkları zaman ise, 'Allah rızası için verin' ifadelerini kullanıyorlar. Biz de Allah rızası için ürünü zararına da olsa veriyoruz” diye konuştu.
İkinci el eşya alım satımını yapan çok sayıda internet sitesinin bulunduğunu ve vatandaşın evinden çıkmadan alışveriş yaptığını dile getiren Duymaz, sözlerini şu ifadelerle tamamladı: “İnternette son zamanlarda bir alışveriş sitesi çılgınlığı yaşanıyor. Birden fazla internet sitesi ikinci el eşya alım satımı yapılıyor. Vatandaşımız da bu tür sitelere güvenip alışverişini buradan yapıyor. Bu yanlış. Dükkanımıza gelseler, eşyayı önceden görme ve kullanma şansları oluyor. Fakat internette böyle bir durum söz konusu olmadığı için, zaman zaman sıkıntı çekiyorlar. Bu alışveriş siteleri işimizi engelliyor. Dükkan kiraları da doğal olarak arttı. Eskiden yaptığımız satışları şimdilerde yapamıyoruz.”
HAMDİ BUĞUR merhabahaber.com