Osmanlı döneminde huzurun hâkim olduğu Ortadoğu’yu; savaşların, kan ve gözyaşının hüküm sürdüğü bölgeye dönüştüren aktörlerin kimler olduğunu, yetişme tarzları, faaliyetleri ve hedeflerini anlatan dikkat çekici bir yazı yayınlandı. Yedikıta Tarih ve Kültür Dergisi Ağustos sayısında, Ortadoğu’da yüz yıldır süren kargaşanın kanlı tarihini kapak konusu yaptı. Tarihçi Yazar Dr. Ahmet Uçar’ın kaleme aldığı 'Ortadoğu’daki Kargaşa Kimin Eseri?' başlıklı makalede önemli bilgilere yer veriliyor.
Sömürgeciler tarafından 'Ortadoğu' olarak adlandırılan bölgede İngilizlerin rolüne mercek tutan Ahmet Uçar, "Hindistan ve dünyanın birçok yerindeki sömürgelerinin devamlılığını Osmanlı’nın ve Halifeliğin ortadan kalkmasına bağlıydı. Mazlum milletlerin sırtında gittikçe semiren İngiltere, Ortadoğu’da tam hâkimiyeti sağlamak için özel ajanlarla bölgeyi yönetmeye kalkmıştı. Oxford’da verilen Arapça, Türkçe ve Farsça dil eğitimi; ardından İngiliz Kraliyet Coğrafya Cemiyeti'nde verilen askerî strateji, istihbaratçılık ve haritacılık eğitimiyle yetiştirilen ajanlar bölgede basılmamış toprak parçası bırakmamıştı." ifadelerine yer verdi. Sultan İkinci Abdülhamid’in hilafet ve İslam birliği politikasının İngilizleri tedirgin ettiğini aktaran Uçar, "Bu yüzden, Arapları Osmanlı’dan ayırabilmek için planlar yapıldı. İngiliz askeri istihbaratı Osmanlı ülkesinde yüzlerce ajan ve yerli işbirlikçi kullandı. Mark Sykes, Aubrey Herbert, William H. Irvine Shakespear, Gerard Evelyn Leachman, Gertrude Bell ve Thomas Edward Lawrence gibi meşhur ajanlar hakkında da çarpıcı bilgiler veriliyor. Sultan İkinci Abdülhamid Han'ın ajan ve misyonerlere karşı aldığı önlemler de var." ifadelerini kullandı.
Yedikıta’nın kapak dosyasında ayrıca, İkinci Meşrutiyet öncesi ve sonrasında İngiliz Hayranı Jön Türklerin özellikle de Servet-i Fünun dergisini çıkaran Tevfik Fikret, Mehmed Rauf, Hüseyin Kazım Kadri, Süleyman Nasib ve Ahmet Hikmet Müftüoğlu'na yer verildi.
Öte yandan, Tarihçi Yazar Veysel Sekmen de 'Irak Sınırını Çizen Kadın Getrude Bell' başlıklı makalesinde; arkeolog, tarihçi, yazar, şair, seyyah, dağcı ve sanat tarihçisi olarak bilinen Arap ders kitaplarında 'kahraman kadın' olarak okutulan İngiliz casuslardan Gertrude Bell’in sıradışı faaliyetlerini inceleme altına aldı.
Yedikıta dergisinde bu ay; Ertuğrul Özbilen’in 'Gazlı İçeceklere Osmanlı Tepkisi', Kasım Hızlı’nın 'Kitapların Piri Ali Emiri Efendi', Yard. Doç. Dr. Raşit Gündoğdu’nun 'Kırım Hanları Tekirdağ’da Yatıyor', Ömer Faruk Yılmaz’ın 'Orhan Gazi’nin Annesi: Mâl Hatun', Mehmet Tütüncü’nün 'İki Şehit Barbaros Oruç ve İshak Reis', Yasin Özkan’ın 'Maden Ocakları Müfettişlerce Denetlenmeli', Mehmet Yıldız’ın 'Bir Devrin Mizah Ustası İncili Çavuş' başlığıyla sunulan yazıları da yer alıyor.
'Tecrübe Konuşuyor' röportaj dizisinde ise tarih ve kültür sahasında ciddi araştırmaları bulunan Prof. Dr. Mehmet İpşirli’nin açıklamaları 'Ana Kaynaklarımızı Neşretmeden Ciddi Araştırmalar Yapamayız' başlığıyla sunuluyor. Yedikıta Dergisi, ağustos sayısı ile birlikte İslam Bilim ve Teknolojisi serisinin 7.si olan 'İbn-i Sînâ' kitapçığını da okuyucularına hediye ediyor.
CİHAN