Ombudsman Abdullah Cengiz Makas, maden işletmelerinin mali bünyeleri sağlam olmayan şirketlere verilmesini eleştirdi. Makas, mali bünyeleri sağlam olmayan işverenlerin maliyeti kısma adına hem iş sağlığı ve güvenliği açısından alınması gereken önlemleri hem de işçilerin en temel haklarını göz ardı edebildiklerini vurguladı.
Karaman ili Ermenek ilçesinde bulunan kömür madeni ocağında yaşanan kazanın ardından, Kamu Denetçisi Abdullah Cengiz Makas başkanlığındaki heyet, maden ocağında inceleme yaptı. Ombudsman Makas, Ermenek Cenne Linyit Kömür İşletmesi’ne ait ve Has Şekerler Madencilik’in rödovansçı olarak işlettiği kömür madeni ocağında yapılan kurtarma çalışmalarını takip etti. Makas, Ermenek’te kaza nedeni ile maden ocağında mahsur kalan işçilerin aileleri başta olmak üzere, bölgede yer alan diğer ocaklarda çalışan maden işçileriyle görüşerek sorunlarını dinledi, kendilerinden bilgiler aldı. Ombudsman Makas, aile ve işçilerin yanı sıra yöre belediye başkanları ile AFAD yetkililerinden de yaşanan kaza ve sonrasındaki kurtarma çalışmalarına ilişkin bilgiler aldı.
TBMM’YE VERİLECEK İLK ÖZEL RAPORDA SONA YAKLAŞILDI
Ombudsman Abdullah Cengiz Makas, 6328 sayılı Kanun'un 7. maddesi uyarınca Kamu Denetçiliği Kurumu’nun TBMM'ye yıllık rapor yanında, gerektiğinde özel rapor da hazırlayabildiğini, bu doğrultuda ilk özel raporlarını da Soma’da yaşanan maden kazasından yola çıkarak yer altı kömür madenciliği ile ilgili olduğunu hatırlattı. İlk özel raporda yazım aşamasına geldiklerini dile getiren Makas, Soma Faciasının akabinde art arda yaşanan maden kazaları ve Ermenek’te yaşanılan acı tablonun raporun kömür madenciliği ile ilgili olmasının ne kadar isabetli bir karar olduğunu açıkça gösterdiğini vurguladı.
Sorunun tüm paydaşları samimi bir şekilde özeleştiri yapması, nerede yanlış ve eksikleri olduğunu tespit edip ivedilikle düzeltme yoluna gitmesi gerektiğini kaydeden Makas, raporu en kısa zamanda sonlandıracaklarını ve kamuoyuna açıklayacaklarını söyledi. Ombudsman Makas rapor çalışmasına ilişkin, "Uluslararası normlar ve ülkelerdeki iyi uygulamalar da dikkate alınarak hazırlamakta olduğumuz rapor esasen üç temel bölümden oluşuyor: Mevzuat, idari uygulamalar ve denetim. İyi ülke uygulamaları ve uluslararası normlar da dikkate alınarak, konunun bütün paydaşları ve taraflarıyla görüştük, önemli tespitlerde bulunduk, bunu raporumuzda da göreceksiniz." ifadelerini kullandı.
'MALİ BÜNYESİ SAĞLAM VE UZMANLAŞMIŞ ŞİRKETLER MADENLERİ İŞLETMELİ'
TBMM’ye verecekleri ilk özel rapor çalışmasını sürdürürken kaza haberini alır almaz Ermenek’e geldiklerini dile getiren Makas, yaptığı görüşmeler hakkında yazılı değerlendirmelerde bulundu. Makas, işverenlerin tutumunu ve maden işletmelerinin mali bünyeleri sağlam olmayan şirketlere verilmesini eleştirdi. İşverenlerin maliyeti kısma adına hem iş sağlığı ve güvenliği açısından alınması gereken önlemleri, hem de işçilerin en temel haklarını göz ardı edebildiklerini vurgulayan Ombudsman Cengiz Makas, şunları ifade etti: "Ermenek’te işverenler son torba yasada yapılan düzenlemelerin ardından maliyetleri kısarak işçilerin yemek ve servis imkânlarını sonlandırmak istiyor. Bölgedeki tüm ocaklar işçileri gerekçe göstermeden zorunlu izne çıkarmışlar. Uzmanlık gerektiren ve çok riskli bir sektör olan madenciliğin mali bünyesi sağlam ve bu alanda uzmanlaşmış şirketler tarafından işletilmesi gerekir. Çoğu zaman ocakların küçük olduğu ve teknoloji yatırımı için ekonomik olmadığı ileri sürülebiliyor. Bu durumda havzada bulunan tüm ocaklar birlikte değerlendirilebilir. Bunlar detay konular ben genel bir ilkeden bahsediyorum. Mesela havza madenciliği tercih edilebilir. Bütün bu yaşanan maden kazaları, madencilik sektörü ve maden bölgelerinin maden sistem güvenliği açısından ve iş sağlığı ve güvenliği perspektifiyle yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini açıkça ortaya koymaktadır."
Sosyal yardımlar konusuna da değinen Makas, Soma’da sadece hayatını kaybeden işçilerin yakınlarına yapılan iyi niyetli yardımların bazı olumsuz sonuçlar doğurduğuna değinerek, Ermenek’te yapılacak sosyal yardımların kaza nedeniyle şu anda çalışmayan ve maaş alamayan bölgedeki bütün madenci ailelerine yapılması gerektiğini kaydetti. CİHAN