Kamu oyunun kafasını karıştıran ve çoğu insan tarafından ne olduğu hakkında bilgi sahibi olmaması ve zararlı mıdır? Yararlı mıdır? kafalarda soru işaretini kaldırma adına bu haftaki köşemize bu konuyu taşımak istedik
Şeker 3 kaynaktan elde edilir.
1) Şeker kamışı.
2) Şeker pancarı.
3) Mısırdan elde edilen nişasta bazlı şeker.
Toplumumuz yıllardır şeker pancarından üretilen şeker i kullanmaktadır. Ülkemizde şeker kamışı yaygın değildir. Nişasta bazlı şeker ise son zamanlarda bir hayli fazlalaşmıştır
**
Nişasta glikoz moleküllerinden oluşan birleşik bir şeker olup Mısır nişastasının kimyasal işlemlerden geçirilmesiyle elde ediliyor. Nişasta parçalanarak glükoza, ardından glükoz da fruktoza dönüştürülüyor. Yani mısırdan elde edilen nişasta bazlı şekerde yüksek oranda fruktoz yani meyve şekeri var. Fruktoz çok masum olmayan bir şeker cinsi. Çünkü insülin direncini tetikleyerek aşırı şişmanlığa yol açabiliyor. Ayrıca kandaki trigüserid değerlerini artırabiliyor. İlgililerin ve Bilim adamlarımızın Yayın Organlarında söylediklerine göre de Maalesef ülkemizde nişasta bazlı şeker kullanımı çok yoğun. Avrupa’da ciddi kotalar olduğu , nişasta bazlı şekerin kullanımının yüzde 1’ler civarında olduğu bilinmektedir. Bizim ülkemizde ise yüzde 15’ler civarında.
**
Fruktoz, tokluk hissi uyandırmıyor. Pancar şekerinin yerini almaya çalışan mısır şurubu insan sağlığına olan etkisi araştırılıyor. Kronik hastalıklara ve kansere yol açtığı ile ilgili araştırmalar mevcut. Mısır şurubu, şeker pancarından elde edilen şekerden daha tatlı ama daha ucuz ve taşınması daha kolay. Bu da gıda üreticileri için daha düşük maliyet ve daha yüksek kâr anlamına geliyor. Mısır şurubunun içinde yüzde 90’lara varan fruktoz (meyve şekeri) bulunuyor. Şeker pancarından elde edilen sakkaroz (çay şekeri) ise yarı yarıya fruktoz ve glükoz içeriyor. Sakkaroz: 100 birim, glükoz 74 birim, fruktoz ise 173 birim tatlılığa sahip.
**
Nişasta bazlı şeker hangi gıdalarda var?
Mısırdan elde edilen nişasta bazlı şeker türü mısır şurubu olarak da biliniyor. Ketçap, toz kahve kreması, bisküvi, meşrubat, şekerleme, hazır meyve suyu, çikolata, gofret, hazır puding, kek, hazır çorba gibi pek çok gıdanın üretiminde kullanılıyor. Şekerden daha ucuz olduğu için mısır şurubu tercih ediliyor. Ülkemizde üretilen Gazoz ve meşrubatların neredeyse tamamında kullanılıyor. Bunun tek nedeni ise nişasta bazlı şekerin, pancardan elde edilen şekere oranla ton başına 250-300 dolar daha ucuz olmasından kaynaklanmaktadır. Şeker pancarında dünyanın 4’üncü büyük üreticisi olan Türkiye, yeterli oranda mısır üretiliyor olmasına rağmen dışarıdan ithal ettiği mısırla Nişasta Bazlı Şeker üretiyor. Türkiye’de gıda maddelerinde kullanım oranı ise bazı verilere göre yüzde 30 ancak yüzde 50- 80’lere vardığı iddia ediliyor.
**
Nişasta Bazlı Şeker bazı AB ülkelerinde yasaklanmasına rağmen Türkiye'de market raflarında gördüğünüz hemen her üründe yüksek oranda bulunuyor. Yalnızca tat verici olarak değil, nemi çekme özelliği ve gıdaların raf ömrünü uzatmak amacıyla da kullanılıyor. Nişasta Bazlı Şeker için Türkiye bir cennet durumunda. Türkiye’de mahkemeler, şirketlere ‘kotayı düşür’ dese de Bakanlar Kurulu yetkisini, kotayı artırma yönünde kullanıyor. Nişasta Bazlı Şeker artık kotalı, kotasız ve merdiven altı olarak tüm gıda maddelerinde kullanılıyor. Bu gelişmeler yaşanırken Türkiye, yüzde 10 olan Nişasta Bazlı Şeker üretim kotasını yüzde 15’e çıkardı. Nişasta bazlı şekerin çok düşük oranlarda olması gerekirken raflarda bulunan her üründe yüksek oranda bulunuyor. Bunun içindeki fruktozun zarar vermeyeceği söyleniyor. Oysa tüm bilim adamlarının ortak olarak halka yaptıkları açıklamalarda söyledikleri tek şey fruktoz masum bir şeker cinsi değil. Kilo almaya, insülin direncini tetikleyerek şeker hastalığına yol açabiliyor. Bu nedenle marketten aldığınız her ürünün içinde şeker diliminin ne olduğunu inceleyin. Özellikle çocuklara yedirdiğiniz her gıdada buna dikkat edin. Yani onları ıvır zıvır gıdalardan uzak tutun. Mümkün olduğunca evinizde hazırladığınız yiyecekleri verin. Ülkemizde büyük bir çoğunluk obezite ile başı dertte iken “Mısırdan elde edilen Nişasta Bazlı Şeker’de yüksek oranda fruktoz (meyve şekeri) var ve Fruktoz, tokluk hissi uyandırmaz aksine yedikçe yedirir. Kronik hastalıklar salgına dönüşmeden önlem alınmalı” diye düşünmek gerekir