Molla Abdülkerim Efendi

İkinci Sultan Bayezid Han Devri
“Şeyhülislam ve Müftilenam” -5-

II. Bayezid devri müftülerindendir. Abdülkerim Efendi, daha pek küçük iken veziriazam Mahmud Paşa ile beraber diyar-ı İslam’a / İslam diyarına getirilmiş, ikisi de İslam dinini kabul etmişti. Hatta diyar-ı harpten / harp diyarından naklolundukları sırada Abdülkerim Efendi ile Mahmud Paşa, atın bir tarafına; Mevlana İyas da o bir tarafına konmuştu / binmişti. Bilahare bu hadiseyi Mevlana İyas kendileri yine daima tekrar eder:
Küçük iken beraber geldiğimiz zaman sıkletçe ikinize de müsavi olduğum gibi şimdi de ilim ve irfanca muadilim! Derdi.
Abdülkerim Efendi, II. Murad ümerasından / emirlerinden Mahmud Ağa’nın terbiyesiyle büyüdü. Kendisine Kur’an-ı Kerim tilavet ettirildi. Muhammed Ağa, Abdülkerim Efendi’yi yetiştirdikten sonra Hazreti Fatih’e hediye etti.
Bu tarihten itibaren Abdülkerim Efendi, geniş malumat edinmeğe başladı. Mevlana Havas ile Mevlana Acemi’den feyizlenerek olgunluğa erişti.
İstanbul’un fethinden sonra müderris, h. 863’ de kazasker oldu. Sekiz sene sonra azledildi. (H.893) ‘de şeyhülislamlık makamına nail oldu.
Vefatı (h. 901) dedir. Görev süresi yedi senedir. Kabri, Edirne’de bina ettirdiği mektep civarındadır.
………….
Diyar-ı İslam, İslâm ahkâmının icra edildiği coğrafyaya denir. Diyar-ı harp ise, ehl-i İslâm ile aralarında barış ve sulh bulunmayan harbi olan ülkelere denir. Yani ehl-i İslam ile soğuk ve sıcak harp halinde olan gayr-i müslim ülkelere denir. Diyar-ı İslam’a, daru’l- islam; diyar-ı harbe, daru’l- harpte denir.
Kaynaklar
1. İlmiye Salnamesi, S: 336