‘Yetenek Sizsiniz Türkiye’de geçtiğimiz perşembe günü ‘Hayalet Semazen’ lakaplı yarışmacı Mahmut Şanlı sema gösterisi yaptı. Özel tasarım kostümüyle sahneye çıkan Şanlı’nın ışık oyunları ve modern müzik tınıları eşliğindeki şovuna jüri bayıldı.
Hatta Eser Yenenler, beğenisini “Bunu bir sahne şovuna dönüştürmen ne kadar güzel. Gayet güzel olmuş. Finali çok etkileyiciydi” sözleriyle dile getirdi.
Ve 19 yaşındaki Şanlı, üç ‘evet’ alarak ikinci tura yükseldi. ‘O Ses Türkiye’nin pazar günkü çeyrek final elemesinde sahne alan Onur Baytan ise ‘Bülbül Kasîdesi’ni seslendirirken semâzeni, kendisini destekleyen bir unsur olarak kullandı. Evet, sema görsel açıdan etkileyici bir gösteri ama aynı zamanda dini bir ritüel. Peki bu ritüelin şova dönüştürülmesi, reyting malzemesi olarak kullanılması doğru mu? ‘
SEMA BİR İBADETTİR’
Birçoklarına göre değil.Mevlânâ’nın 22’nci kuşak torunlarından Faruk Hemdem Çelebi de duruma tepkili.Öyle ki Çelebi, semanın şov malzemesi yapılmasının yasaklanması gerektiğini savunuyor: “Sema, bir ibadettir. Derviş sağdan sola dönerken her çark atışta Allah’ın ismini zikreder. Bunun şov malzemesi yapılmasının, reyting malzemesi olarak kullanılmasının önüne geçilmeli. Etrafımdaki herkes şikâyetçi.” Faruk Hemdem Çelebi’ye göre artık neredeyse her yerde sergilenmeye başlanan gösteriler, bu ibadeti dejenere ediyor: “1925’te Tekke ve Zaviyeler Kanunu çıktığında biz bunu Türkiye Cumhuriyeti’ne emanet ettik. Buna sahip çıkılması lazım. Gittikçe dejenere oluyor. Düğünlerde, içkili restoranlarda, otellerde, açılışlarda, fuarlarda, olmadık yerlerde sema yapılıyor. Ayrıca o yarışmacı bir üst turda ne yapacak, bir semazenin bundan sonraki yeteneği ne olabilir çok merak ediyorum. Saçma sapan bir yöne doğru gidiyor iş. Sema gösterisinden 7 dakika sonra aynı sahneye dansöz çıkıyor. Caydırıcı bir mekanizmanın işletilmesi lazım artık.”
GENELGEYE AYKIRI
Görüşmemiz sırasında Çelebi’den Mevlevi müziği ve semanın 2005 yılında UNESCO tarafından ‘korunması gereken dünya kültür mirası listesi’ne alındığını da öğrendim.Ayrıca Kültür Bakanlığı’nın da 2008 yılında konuyla ilgili yayınladığı bir genelge bulunuyor.
Genelgeye göre semanın aslına uygun bir şekilde, uygun mekânda ve ehil kişiler tarafından icra edilmesi ve herhangi bir müzikle değil, Mevlevi müziği eşliğinde yapılması gerekiyor.Mahallesindeki bir abisinin “Senin boyun bosun güzel” demesiyle bu gösteriyi yapmaya başladığını söyleyen yarışmacı Mahmut Şanlı belki farkında değil ama söz konusu genelgeye aykırı davranışta bulunanlara Kabahatler Kanunu hükümlerince ceza da uygulanıyor.
Zaten Konya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü de yayının ardından harekete geçmiş, Konya Valiliği kanalıyla hem RTÜK’e hem de tv8’e başvuruda bulunmuş.
Bakalım RTÜK’ten konuyla ilgili nasıl bir karar çıkacak…