Ekonomistler istihdama katkısı olacağına inanmıyor. Patronlara göre ise mesai düzenlemesi gerek... Tasarruf için de saat düzenlenmesi faydalı olur.
Önceki gün Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'ın 'Mesai saat 06.00'da başlasın. Cumartesi günleri de yapılsın' önerisi gündeme bomba gibi düştü. Çalışan kesim 'cumartesi mesai' fikrine mesafeli yaklaşırken ekonomistler de istihdam üzerinde bir etkisinin olmayacağı görüşünde.
Patronlar ise 'Mesailer '06.00'da başlasın önerisini daha gerçekçi buluyor. 'Almanya'da trafiğin en yoğun olduğu saatler sabah 6.00'da başlıyor. Bizde ise 7.30'dan önce sokaklarda çok az insan var' diyen Kibar Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ali Kibar ve Sanko Holding Yönetim Kurulu Başkanı Abdulkadir Konukoğlu 'enerji tasarrufu için saat düzenlenmesi faydalı olur' görüşünde...
EKONOMİSTLER NE DİYOR?
İstihdama katkısı olmaz
TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ramazan Aktaş: Çok çalışacak olursanız daha fazla üretirsiniz. Güzel bir şey. Ama Avrupa ve Türkiye'de daha esnek çalışma saatleri tartışılıyor. Daha kısa sürede çalıştıralım, işsiz olan insanlara daha fazla istihdam yaratalım diye tartışılıyor. Ekonominin gelişmesi açısından iyi öneri ama insanlara kabul ettirmek işsizliğin yüksek olduğu dönemde zor. Yıldızı parlayan ülkelerle yarışmak için çalışmak gerek deniyor. Oralarda insanlar dünyaya çalışmak için gelmişler ama yaşam kalitesi diye bir şey var. Sendikalar öneriyi kabul etmez.
Sadece Şili ve Hindistan çalışıyor
Prof. Dr. Cem Kılıç- Gazi Üniversitesi İİBF Öğretim Üyesi: Daha geçen hafta çalışma saatlerinin kısalmasından konuşuyorduk. Şimdi bu öneri kafaları biraz karıştırdı. Bu tür bir uygulamayla birlikte Türkiye sınırları içinde farklı mesai uygulamaları ortaya çıkabilir. Örneğin, Doğu'daki bir banka şubesi saat 07.00'de açılırken, Batı'daki 08.00'de açılabilir. Avrupa'da cumartesi günü çalışan ülke yok. Dünyada ise sadece Şili ve Hindistan cumartesi günleri çalışıyor. Çok demode.
Yıldız'ın önerisi Babacan'la çelişiyor
MEMUR-Sen Başkanı Ahmet Gündoğdu: Bu öneri, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'a göre enerji tasarrufuna dayansa da 2.5 milyon memuru ilgilendiriyor. Geçmişte cumartesi çalışılıyormuş ama Türkiye 70 cent'e muhtaçmış. Türkiye dünya üçüncüsü olmuşsa cumartesi çalışmayarak olmuş. Memurun daha sağlıklı üretmesi için hafta sonu dinlenmesi lazım. Güneş doğmadan okullara giden, güneş batınca okuldan çıkan milyonlarca çocuk perişan oluyor hem de enerji israfı oluyor. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, mesaiyi azaltarak istihdamı artırmayı önerirken, bu öneri, Babacan'la çelişiyor.
Kimse 06.00'da vergi dairesine gitmez
KESK Genel Sekreteri İsmail Hakkı Tombul: Gerçekleşme olanağı yok. Sabahın 06.00'sında hangi vatandaş kalkıp vergi dairesine gidecek. Kamu hizmetlerinde mesai ve verimlilik, vatandaşın alacağı hizmete göre değerlendirilir. Kamu çalışanları insandır ve sosyal bir varlıktır. Akşam erken yatsın deniyor, tiyatroya gidecek, eşiyle dostuyla oturacak. Sosyal ihtiyaçlarını gideremeyen insan işyerinde de verimli olamaz.
Genç kuşağı ikna etmek daha zor
UNİDA Kurucu Ortağı Saide Kuzeyli:
- Çalışanlar için büyük kentlerde yaşamanın zorluğu ile başa çıkma yüküne ve ritmine 'kalibrasyon' gerektirecek bir yenilik olacak-erken yola çık-erken eve dön gibi çocukların okul saatleri ile uyumsuzluk v.b.
- Gelişmiş ülkelerdeki gibi aynı pozisyonla birden fazla kişiyi işlendirme amacıyla yapılan 'iş paylaşımı' güdülseydi, bunun istihdama katkısı olacağı açıktı. Ancak anlaşılan amaç daha çok enerji tasarrufu ve çalışanları daha fazla gün ışığından yararlandırarak hem verimliliğe hem de motivasyon üzerindeki olası etki.
- Cumartesi yarım gün çalışma bugün yaşı 50'nin yanlış yerinde olanların çok daha net ve 'elemle' hatırlayacakları gibi yarısı yola harcanan ve ne üretildiği tam anlaşılamayan bir 'dostlar alışverişte görsün' çabası olarak belleklerde.
- Özellikle daha talepkar Y Jenerasyonunun bu yeni düzeni onaylamasını zor görüyorum.
Sanal alem ikiye ayrıldı
İşte internet sitelerindeki ziyaretçi yorumlarından bazıları:
- Sayın bakana katılıyorum, helal olsun. Milletçe daha çok çalışmamız gerekli....
- Amerikalılar, diğer milletlere göre mesela Avrupalılara göre daha yüksek ücret alıyorlar. Peki siz de AKP hükümeti olarak kendi vatandaşlarınıza da Amerikalılar gibi yüksek ücret vermeyi düşünüyor musunuz ?...
- O zaman Meclis'te 6 da acılsın hafta sonuda çalışılsın
- Devlet daireleri çok hantal bu giderilmediği müddetçe 24 saat çalışılsa ne olur çalışılmasa ne olur..
- Türkiye'nin büyük çoğunluğu (esnaf,işci ve köylü) zaten cumartesi de çalışıyor memurda çalışsın hatta cumartesi eğitim de olsun bu ülke tatillerle büyümez l SABAH 9 'a dek hangi mükellef gelecek ki resmi kuruma.. Saçma sapan bir uygulama olacak.
- AKP'li olmadğım halde bu habere sevindim.. Haftada 2 gün tatil için uzun bir süreydi dilerim kısa zamanda yürürlüğe girer
- Hayaldi gerçek oldu.. ÇOK saçma bir fikir. Kim sabah 6'da kışın -10 derecede fatura yatırmaya, vergi yatırmaya gidecek?
Memleketin çok çalışmaya ihtiyacı var
Sanko Holding Yönetim Kurulu Başkanı Abdülkadir Konukoğlu: Bu uygulamanın enerjinin tasarruflu kullanılması açısından olumlu olacağını düşünüyorum. Memleketin çok çalısmaya ihtiyacı var. Yunanistan, İspanya gibi mesai saatlerini azaltan ülkelerin durumu ortada. Biz patronlar zaten cumartesi, pazar demeden çalışıyoruz.
İŞ DÜNYASI NE DİYOR?
Almanya'da trafiğin en yoğun olduğu saat 06.00
KİBAR Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ali Kibar: Enerji faturası dünyadaki en yüksek olan ülkelerden biri olarak bu konuda bazı düzenlemelerin yapılması gerekir. Türkiye'nin yılda 50 milyar dolar enerji gideri var. Batı ve doğu ticaret merkezleri ile aradaki saat farkının hesaplaması da iyi yapılarak, bir düzenlemeye gidilmeli. Cumartesinin iş günü olmasında ise bazı zorluklar görüyorum. Ancak enerjiden tasarruf etmek için saatlerin düzenlenmesi faydalı olacaktır. Mesela Almanya'da trafiğin en yoğun olduğu saatler sabah 6'da başlıyor. Bizde ise 7.30'dan önce sokaklarda çok az insan görüyorsunuz.
Tasarruf için mesai yerine aydınlatma sistemi değişsin
AĞAOĞLU Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ağaoğlu: Mesai saatlerinin tekrar düzenlenmesinin Türkiye için doğru bir adım olacağını düşünmüyorum. Enerji tasarrufu konusunda tabii ki adımlar atılmalı. Aydınlatma sistemlerinde enerjiyi çok daha tasarruflu kullanan LED teknolojisinin kullanılması teşvik edilmeli. Tabii başta rüzgar olmak üzere, enerjide yerel kaynakların kullanılmasını sağlamak için enerji yatırımlarının da önü açılmalı. Bu projeler devlet tarafından desteklenmeli diye düşünüyorum.
Böyle bir düzenlememiz yok
MESAİ tartışması Meclis koridorlarına da taşındı. CHP ve MHP öneriyi sert bir dille eleştirirken CHP Ankara Milletvekili İzzet Çetin 'Vahşi kapitalizm döneminde bile örneğine rastlanmadı' dedi. BDP Grup Başkan Vekili Pervin Buldan ise Meclis'te tartışılması gerektiği görüşünde... Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, gün ışığına göre mesai uygulamasına yönelik, ''Çalışma saatlerinin değiştirilmesine yönelik bakanlık olarak bizim şu an için bir çalışmamız söz konusu değildir'' dedi. Bakan Çelik şunları kaydetti: 'Memurlarımızın çalışma saatleri ise 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun çalışma saatleri başlıklı 99. maddesinde düzenlenmiş olup, memurların haftalık çalışma süresi genel olarak 40 saattir. Çalışma saatlerinin değiştirilmesine yönelik bakanlık olarak bizim şu an için bir çalışmamız söz konusu değildir.'
Mesai tartışması Ankara'yı karıştırdı, iktidardan destek muhalefetten tepki geldi
'Mesasi önerisi' Türkiye'de olduğu gibi Ankara kulislerinde de günün konusu oldu. İktidarın destek verdiği öneriye muhalefet partileri ise mesafeli yaklaşıyor. CHP öneriye sert tepki gösterirken, MHP'den daha ılımlı bir yaklaşım geldi. BDP ise konuyu Meclis'e taşımak istiyor.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'ın, 'Mesai 06.00'da başlasın, cumartesi de çalışılsın' önerisi siyasi gündemde tartışmaya açılırken iktidar partisi AKP ve muhalefet partileri birbirinden farklı tutum sergiledi. AKP kanadından, 'sekiz saatlik çalışma süresi gözetilirse ters bir öneri değil' yorumu gelirken; erken mesaiye mesafeli bir tutumla yaklaşan muhalefet partileri, 'çalışanlara sorulsun kamuoyu ve Meclis'te tartışılsın' yönünde tepkiler gösterdi. İşte Yıldız'ın önerisine siyasi yorumlar:
8 saatlik süre gözetilirse sorun olmaz
AK Parti Manisa Milletvekili Hüseyin Tanrıverdi: Burada çalışanlar açısından önemli olan 8 saatlik çalışma süresidir. Bu süreyi aşmamak ve çalışanların sosyal ihtiyaçlarını karşılayabilecek imkanları oluşturmak gerekir. Sabah 07.00'de başlasa da, 07.30'da başlasa da 8 saat çalışma süresi gözetilirse ters bir öneri değil. Dünyanın değişik ülkelerinde çalışma saatleriyle ilgili farklı uygulamalar var. Dolayısıyla, dünyayla, Avrupa'yla çelişen bir durum olacağını zannetmiyorum. Cumartesileri yarım gün çalışma uygulaması daha önce vardı.
Açıklamalar birbiriyle çelişiyor
CHP Ankara Milletvekili Aylin Nazlıaka: Bu konuda yürütme organından farklı açıklamalar geliyor. Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz çalışma saatlerinin düşürülmesi gerektiğini söylemişti. Başbakan Yardımcısı Babacan da haftalık çalışma saatindeki 4 saatlik indirimin bile işsizlik oranlarını 3-5 puan aşağıya çekebileceğini ifade etmişti. Enerji Bakanı bu açıklamalara 180 derece ters düşecek bir öneride bulunuyor. Devletin en üst mertebesindeki kişilerin böyle keyfi açıklamalar yaparak hem işverenin hem de çalışanların dünyasını altüst etmeye hakkı yoktur.
Biyolojik ritm için faydalı
SAĞLIK Bakanı Recep Akdağ: Taner Bey'in bu fikri hakikaten çok güzel bir fikir, şunu söyleyeyim, biyolojik ritm açısından çok doğru. Güneş ışığı insan vücudu için çok önemli. Araştırmalarda, karanlıkta uyumanın meme kanserlerini azalttığına dair bulgular elde edildi. Fakat, bu sadece Enerji Bakanımızın tavsiyesiyle olabilecek bir şey de değil. Burada toplumun kültürel alışkanlıklarının değişmesi lazım
Meclis'te tartışılsın
BDP Grup Başkanvekili Pervin Buldan: Böylesine önemli ve hemen hemen herkesin günlük hayatını ilgilendirecek bir konunun öncelikle Meclis'te değerlendirilmesi ve tartışılması gerekir diye düşünüyorum.
Tavşana bak politikası
CHP Ankara Milletvekili İzzet Çetin: Zamlar kamuoyunda tepki görmeye başlayınca gündem saptırmaya yönelik olarak sinsice ortaya atan bir öneri. Amaç kamuoyunu oyalamak, tavşana bak politikası izlemektir. Çalışma süreleri Avrupa'da 30-35 saat iken bizde ortalama 45 saattir. Yani zaten sekiz saat fazlamız vardır. Hem esnek çalışma deyip hem hafta sonunu kapsayan bir sisteme geçmek vahşi kapitalız döneminde bile rastlanmayacan uygulamalardır.
Önce çalışanlara sorulsun
MHP Bilecik Milletvekili Bahattin Şeker: Karar alınmadan önce kamuoyunda konunun taraflarının görüşlerinin alınması önemli. Çalışanlara, sendikalara sormak lazım. Yurtdışında benzer uygulamalar olduğunu biliyoruz. İlk bakışta mantıklı gibi görülse de onlarla görüşüp karar almak çok önemli. Olaya siyasi yönden bakılmamalı. Ekonomik yönden değerlendirme yapılmalı.
AKŞAM