Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan Türkiye 2023 Vizyonu Zirvesi’nde mühim açıklamalarda bulundu. Bakan Elvan, doğalgaz fiyatlarına değinerek, vatandaşa ısınma maksatlı doğalgazın 4’te 1 fiyatına satıldığını açıkladı. Elvan, Türkiye 2023 Zirvesi’nde yaptığı konuşmada, son 2 senedir olağanüstü bir küresel dönemden geçtiklerini, bu sene ekonomik aktivitede dünya genelinde bir canlanmaya şahit olsalar da karşılarında hala mühim belirsizlikler bulunduğunu belirtti.
Enerji fiyatları ve taşıma maliyetlerinin hızla arttığını, arz-talep dengesizliklerinin küresel enflasyonu beslediğini, pek çok ülkede kamu maliyesi alanında meydana gelen bozulma ve artan borç stokunun rekor seviyelere ulaştığını anlatan Elvan, normalleşme sürecinin zaman alacağını düşündüklerini ifade etti. “Vatandaşlarımızın enflasyona ezdirilmemesi için lüzumlu hassasiyeti göstereceğiz” Lütfi Elvan, uluslararası enerji fiyatlarındaki artış ve Türkiye’nin kuraklık sebebiyle hidroelektrik santrallerinden ürettiği elektrikte meydana gelen düşüşe işaret ederek, bu maliyet artışlarını vatandaşlara en az düzeyde yansıttıklarını, maliyetin mühim bir bölümünü kendilerinin üstlendiğini belirtti. Yurt dışından alınan doğal gazın daha düşük fiyatla vatandaşa sunulduğunu aktaran Elvan, şu anda ısınma maksatlı (yurt dışından) 100 birime aldıkları doğal gazı vatandaşlara 25 birime sattıklarını, elektriği ise imalat maliyetinin yüzde 50’si daha düşük bir fiyatla sunduklarını bildirdi. Elvan, “Cumhurbaşkanımızın en hassas olduğu hususlardan birisi, vatandaşlarımızın enflasyona ezdirilmemesidir. İlgili bakanlıklarımızla kuvvetli bir iş birliği içinde çalışıyoruz, asgari ücret başta olmak üzere bu konuda lüzumlu hassasiyeti göstereceğiz.” şeklinde konuştu. Borçlanma konusunda da son derece dikkatli ve temkinli bir yaklaşım izlediklerini ifade eden Elvan, şunları kaydetti: “Bütçe disiplininde gösterdiğimiz hassasiyet, Hazine’nin finansman ihtiyacını da azalttı. 2021’de 618 milyar lira borçlanma öngörmüştük ama 155 milyar lira daha az borçlanmayla senesi kapatacağız. Aşağı yukarı 463 milyar lirayla senesi kapatacağız. AB tanımlı borç stokumuzun milli gelire oranını düşürüyoruz. Tabii borç stokumuzun düşük olması, elbette başlı başına yeterli değil. Borç stokumuzun yapısını da iyileştirmemiz gerekiyor. Bu maksatla iç piyasada döviz cinsi borçlanmayı bu yıl yarı yarıya düşürdük. Aynı zamanda, iç borçlanmanın vadesini de mühim ölçüde uzattık. 2020 senesi içerisinde 29 aya kadar düşen iç borçlanmanın yaklaşık vadesini 56 aya yükselttik.”
“Döviz cinsi borçlanma yapmayı planlamıyoruz” Hazine ve Maliye Bakanı Elvan, 2022’nin, gelişmiş ülke merkez bankalarının para politikalarının etkili olacağı bir sene olacağını söyleyerek, yurt dışı piyasalarda oynaklığın artacağı bir döneme girdiklerini, gelişmekte olan ülkelere yönelik portföy akımlarının bu dönemde olumsuz etkilenebileceğini belirtti. Elvan, 2022 senesi Hazine Finansman Programı’nı bu gelişmeleri dikkate alarak ihtiyatlı bir biçimde hazırladıklarını aktararak, “2022’de toplam 498 milyar lira tutarında borçlanmayı hedefliyoruz. Piyasa şartlarına bağlı olmakla beraber önümüzdeki sene yurt içinde döviz cinsi borçlanma yapmayı planlamıyoruz. Hazinemizin yeşil tahvil olarak da bilinen, sürdürülebilir tahvil ihraçlarına olanak verecek programımızı yakında tamamlamış olacağız.” şeklinde konuştu. Yüksek enflasyonun, yalnızca Türkiye’de değil, dünya genelinde de mühim bir problem olmaya başladığını vurgulayan Elvan, küresel tedarik zincirinde meydana gelen sorunlara, enerji, gıda, navlun ve emtia fiyatlarındaki artışlara, kuraklık ve stoklama eğilimindeki yükselişe işaret etti. Arz ve talep kaynaklı bu gelişmelerden etkilenen Türkiye’nin enflasyonla mücadelede 2020’nin son çeyreğinden itibaren para ve maliye politikalarında kritik adımlar attığını söyleyen Elvan, konuşmasını şu şekilde sürdürdü:
“Fakat son 2 aydır küresel gelişmelerin de etkisiyle finansal piyasalarda dalgalanmalar meydana geldi. Merkez Bankası kararı ardından piyasa faizlerinde, varlık fiyatlarında, döviz kurunda ve beklentilerde bir hareketliliğe şahit olduk. Ben burada, hiçbir alakalı dinamiğin göz ardı edilemeyeceği kanaatindeyim. Çünkü bütün bu unsurlar, entegre bir biçimde enflasyon görünümünü şekillendiriyor. Gerek küresel konjonktür gerekse yurt içinde enflasyonun seyri temkinli olmayı gerektiriyor.Hepinizin bildiği gibi enflasyon, orta ve uzun vadede bir arz talep problemidir. Bu bağlamda maliye politikalarımızı, arz yönlü yapısal politikalarla ve verimlilik artışlarına yönelik önlemlerle desteklemeye devam edeceğiz.” “Bankalar verilen kredilerin hangi maksatlarla kullanıldığını takip etmeli” Lütfi Elvan, bankacılık sektörünün kuvvetli sermaye yapısı ve aktif kalitesiyle sağlıklı bir yapı arz ettiğini söyleyerek, “Sektörün 2 konuyu hassasiyetle değerlendirmesini istiyorum. Birincisi, kullandırılacak yeni kredilerin yatırım, imalat, istihdam ve ihracata yönelik olmasını çok önemsiyoruz. Kaynakların tahsisinde bankaların seçici ve odaklı bir yaklaşım içinde olması gerektiğini düşünüyoruz. Verilen kredinin hangi maksatlarla kullanıldığının takibi koşul. İkincisi, bankacılık sektörümüz, teminata dayalı geleneksel kredilendirme yaklaşımının ötesine geçmeli diyerek düşünüyorum. Risk yönetimine dayalı finansman uygulamalarını yaygınlaştırmak gerekiyor. Bu yönde bir yaklaşım, KOBİ’lerin, start-up’ların yeterli finansal kaynağa ulaşmasında büyük önem taşıyor.” dedi.