Yakın dönemde aşırı fiyat artışı ile gündeme gelen ve dönemin zam şampiyonu olan soğan, yeni bir olumsuz öngörü ile yeniden gündeme geldi. Ağustos ve Eylül aylarında üreticiden 1,2 TL civarında alınan kuru soğanın depolarda çürüdüğü ve bu çürüme ile birlikte fiyatların önümüzdeki aylarda artacağı konuşuluyor. Konya Sebze Ve Meyve Komisyoncuları Derneği Başkan Yardımcısı ve soğan üreticisi İbrahim Dönmez, soğanların çürüdüğünü doğrulayarak 2019 yılının Ocak ve Şubat ayında fiyat artışlarının yaşanacağına dikkat çekti.
DEPOYA ÇEKİLEN SOĞANLAR ÇÜRÜDÜ
Türkiye'de ürün planlamasının olmadığının altını çizen Başkan Yardımcısı Dönmez, iç piyasaya yetecek kadar bulunan soğanın, ülkedeki ithalat ve ihracat dengesini korumak için ihracat yapıldığını aktardı. Bu durumun da iç piyasadaki dengeleri sarstığını kaydeden Dönmez, soğan konusunda yaşanan sıkıntılardan sadece birinin bu konu olduğunu dile getirdi. Soğan ekiminde bu yıl bir sıkıntı yaşanmadığını ifade eden Dönmez, "Rekolte de normaldi. Üretici, soğanı depoya çekti. Stok yapıldı. Bu stoklama fırsatçılık olarak algılanmasın. Rahiş fiyata soğan satmak için yapılan bir stoklama değil. Ürünlerin korunması adına yapıldı fakat soğanların yüzde 30'a yakını çürüdü" şeklinde konuştu.
İTHAL TOHUM SOĞANLARI HASTA ETTİ
Ülkedeki tohumların yüzde 90'ının ithal edildiğini söyleyen Dönmez, daha sonra konuşmasını şöyle sürdürdü: "Yabancı tohumların Türkiye'ye girişi konusunda daha da hassas olunmalıdır. Soğanlar da hastalık da vardı. Soğanlarda genellikle mantar hastalığı olur. Bu hastalıkların temel faktörü olarak da kullanılan tohumların olduğunu duyuyoruz. Bize bir ürünü satıyorlar, bu ürün hastalık saçıyor ve de bu hastalığa karşı ilaç üretiyorlar. Soğan fiyatlarının 10 kat artacağını şahsen düşünmüyor. Ocak ve Şubat aylarında fiyatlar, 2 ile 3 lira arasında olur. Büyük bir aksilik yaşanmazsa, ürünler korunamaz hale gelmezse bu civarlarda da fiyatlar seyreder. Yerli tohumculuk önemli. Hükümetimiz konu ile ilgili geç de kalınsa adımlar atıyor. Özellikle iklimsel olaylarda tohumculuğun önemini bir kez daha anlıyoruz. Yerli tohum üretimine ağırlık verilmeli."
KÜÇÜK ÜRETİCİ BARINAMADI
Saha yönetiminin zayıflığına vurgu yapan İbrahim Dönmez, üreticilerin ve hükümetin tedbirli olması gerektiğini belirtti. Nüfusun arttığını, buna paralel olarak da üretimin de arttığını fakat dağılımın dengesizliğinden dolayı bazı kalem ürünlerde büyük sıkıntıların baş gösterdiğini yineleyen Dönmez, şunları kaydetti: "Üretici yapı değiştirdi. Küçük üretici bitti. Global bir yapı piyasada hakimiyet sürüyor. Hâller zayıfladı, küçük üretici barınamadı. Bu global firmalar kendi ürünlerini üretmeye başladılar. Bunların karşısına küçük de olsa bir rakip çıkmalı. Bu büyük firmalar garantörlük görevi üstlenebilirler fakat küçük ve orta ölçekli üreticinin de varlığını koruması gerekiyordu."
EMRE ÖZGÜL