Aziziye Cami geç döneme ait Takdire Şayan bir Osmanlı Mimarisidir. Büyük konya çarşı yangını ve kül olan eserler...
**
Konya çarşının merkezinde bulunan Kapı ve Yüksek cami çok rağbet edilen nadide camilerdir. Yüksek Camii altında dükkanlar bulunduğu ve haliyle zeminden yüksekte olduğu için halk arasında bu isimle anılıyordu. 27 Eylül 1867 Cuma gününü 28 Eylül 1867 Cumartesi gününe bağlayan gece, sabah saat 7 sıralarında meydana gelen Konya Çarşı yangını Kapı Camii civarında başlamıştır.
**
872 dükkanın yanmasıyla birlikte bu iki cami de alevler ile kül olmuş ve kullanılamaz hale gelmiştir. Çarşı içinde bulunduğu için ahalinin en çok kullandığı bu iki mabedin yanması İle Konya halkı derin bi üzüntüyle karşı karşıya kalmıştır.Bu duruma bir son vermek için şehrin ulema ve eşrafın ahaliden yardım toplamaya başlaması ve padişahın da yardımıyla bu camilerin inşasına karar verilmiştir .
**
Sultan Abdülaziz ile annesi Pertevniyal Valide Sultan’ın 28 bin liralık yardımı ile yeniden inşaata başlanarak, 1291 H. (1874 M.) yıllarında tamamlanmış Aziziye adı verilmiştir.
Osmanlı sanatında lale devrinden sonra, Avrupa tesirinde kalan Türk mimarisinin canlı bir örneği olan Aziziye Camii, barok, ampir ve rokoko üslubunun bir karşımı halindedir. (Önder: 1962)
**
Camideki bütün yazılar Konyalı hattat ve nakkaş Hamdizade Mahbup Efendi’ye ait olduğunu içte doğu kapısı üzerinde yer alan yazılardan öğrenmekteyiz. Minareler Gödene taşı ile oluklu olarak yapılmıştır. Şerefe altlarında iri yapraklardan süsler vardır. Şerefe üstlerini Arabesk şaçaklar örter. Caminin iki yan duvarında beş giriş bulunması Türk mimarisinde pek rastlanmayan bir özelliktir.
**
Mor mermerden işlenen mihrabı muhteşem bir tak halindedir. Üzerine güzel bir sülüs ile Âyetü’l-Kürsî yazılmıştır. Doğu kapısının üzerinde yuvarlak madalyonun içinde müsenna tarzında “Yâ müfettiha’l-ebvâb iflah lenâ hayra’l-bâb’ Ey kapıları açan Allah’ım! Bize hayır kapılarını aç” yazılıdır. Bu muazzam caminin bu güzel sözle birleşimi onun o büyülü görüşünün altını dolduran özelliklerinden birisidir.
**
İslam mimarisini kısmen yansıtan Aziziye Camii mimarisi açısından eşine nadir rastlanan eşsiz bir eserdir. Bu camiyi görüpte etkilenmemek mümkün değil.