Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nda uzun yıllar kooperatiflerin denetimi görevinde bulunan Mehmet Sayim Soğukoğlu, kooperatifçilikte problemlere ve haksızlıklara karşı “Sistem Sayim” adlı bir program geliştirdi.
Bu sistemle kooperatif üyelerinin haksızlığa uğramadan kendi bütçeleri oranında ödeme yaptıklarını belirten Elektrik Mühendisi Mehmet Sayim Soğukoğlu, sistem sayesinde 15–20 yılda bitecek kooperatiflerin 4–5 yılda bitirilebileceğini söyledi. Kanunda masraflar dairenin değer oranına göre hesaplandığını hatırlatan Soğukoğlu, fakat kooperatifçiler tarafından buna uyulmayarak herkesten eşit ücret aldıklarını, bu uygulamanın ise kura çekimi sırasında haksızlığa yol açtığını kaydetti.
Bu durumu ise tanıklık ettiği olaylardan yola çıkarak yaşanan haksızlığı şu şekilde anlatıyor, “Sanayi ve Ticaret Bakanlığında görev süresinde ilk kooperatif incelemelerimde kura çeken üyelerin sevinç ve mutluluklarını, alkış seslerini izlerken birden çığlık atarak yere yığılan üye gördüm. Zemin daire çekmişti. Üye ‘Ben ne yaptım? Ne talihsizim!’ diye ağlıyordu. Noter kura çekimine devam ederken, salonda neşe ve mutluluk kalmamıştı. Güya şerefiye yapılmıştı lakin tamamen haksız. Şerefiye farkları gerçek değer farkını asla yansıtmayan çalışmaydı. Hazırlanan şerefiye raporları ana sözleşmeye aykırı. Ana sözleşme daire değer oranından bahsettiği halde hiçbir şerefiye çalışmasında bu oran verilmediği gibi hiç bahsedilmiyor. İşte Türkiye de kooperatifçiliğin kangren olmasının gerçek nedeni budur.”
Bu duruma son vermek için bir ekiple bir arya geldiklerini ve böylece ‘Sistem Sayim’ modelinin ortaya çıktığını aktaran Soğukoğlu, “Sistem Sayim yapı kooperatifçiliğinde yanlış anlaşılarak yanlış uygulanan kanun maddelerinin ve kooperatifçilik ilkelerinin ruhuna, kanunların aslına uygun olarak yeniden düzenlenmesinden ibarettir” dedi.
Soğukoğlu, Sistem Sayim modelinde dünya çapında yapılan araştırma sonucunda doğan 54 veri tabanını kullanarak tamamen reel değerler ve matematik ifadeleri ile garibanın ve zenginin de aynı oranda ödedikleri para oranında konut karı elde etmesini sağlayabildiğini ifade etti.
“Kanuna aykırı eşit aidat üyelerin istifası ile kooperatifçiliği daha da zor hale sokmuştur” değerlendirmesinde bulunan Soğukoğlu, “Sistem Sayim ile puanlı aidat sayesinde hem kaba inşaat aşamasında ki şerefiyenin uygun olmasını hem de nihai şerefiyeye göre aidat puanları belirlenerek daire değer oranına göre aidat alınmasını sağlanmaktadır. Bu sistemle her keseye konut projesi sayesinde herkes kısa sürede başını sokacak bir konuta kavuşur hale gelmiştir” diye konuştu.
HASAN AYHAN